به گزارش روزنامه شرق، در تدوین این طرح، افرادی مشارکت داشتند که کمترین تجربه سیاسی و دیپلماتیکی ندارند. جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ، دیوید فریدمن، سفیر ایالات متحده در اسرائیل و جیسون گرینبلات، مشاور ترامپ در امور اسرائیل و نماینده ویژه او در امور خاورمیانه، معماران طرح صلح جدید خاورمیانه هستند. این مقامها حداقل در سه مورد باهم اشتراکاتی دارند که با نگاهی به آنها میتوان دلیل انتقادها و اعتراضها به «معامله قرن» را درک کرد.
از نقاط اشتراک کوشنر، فریدمن و گرینبلات، این است که هر سه یهودی ارتدکس هستند. همچنین هر سه این مقامها تا قبل از انتصاب از سوی ترامپ، هیچ تجربه سیاسی و دیپلماتیکی نداشتهاند. سومین وجه اشتراک آنها نیز نزدیکی به اسرائیل است؛ هر سه نفر حامی شهرکسازیهای غیرقانونی اسرائیل در کرانه باختری اشغالی هستند.
طرحی که کوشنر، گرینبلات و فریدمن پایهریزی کردهاند، تفاوتی اساسی با طرحهای دولتهای قبلی آمریکا دارد. رؤسای جمهور سابق آمریکا بر راهحل دو دولت تأکید داشتند؛ اما نه ترامپ و نه معماران «معامله قرن»، راه پایاندادن به چالش صلح فلسطین و اسرائیل را در تشکیل دو دولت در کنار هم نمیبینند.
دولت ایالات متحده در اولین گام اجرای طرح «معامله قرن»، کنفرانسی اقتصادی را از روز گذشته به میزبانی بحرین برگزار کرده که بسیاری از کشورها ازجمله فلسطینیها آن را بایکوت کردهاند و مقامهای اسرائیلی نیز حضوری رسمی در این کنفرانس ندارند. پیش بینی شده است تعهداتی برای سرمایه گذاری ۵۰ میلیارددلاری در این کنفرانس از سوی کشورهای حاضر ارائه شود که ۲۸ میلیارد دلار آن قرار است سرمایهگذاری مستقیم در کرانه باختری اشغالی و نوار غزه باشد.
کوشنر و دیگر مقامهای آمریکایی قصد دارند صلح و توسعه اقتصادی را به شناسایی اسرائیل از سوی کشورهای عربی و پذیرش نوعی خودمختاری بهجای حاکمیت فلسطینی ارتباط دهند و این موضوع با مخالفت تند رهبران فلسطین مواجه شده است. همزمان با برگزاری نشست اقتصادی بحرین، الجزیره نگاهی دقیقتر به معماران طرح «معامله قرن» انداخته است.
جرد کوشنر
جرد کوشنر علاوه بر اینکه داماد دونالد ترامپ است، مشاور ارشد رئیس جمهوری آمریکا و طراح اصلی طرح صلح خاورمیانه نیز محسوب میشود. کوشنر ۳۸ ساله سمت مشاور ترامپ در رابطه با چین، کانادا و مکزیک را نیز در اختیار دارد. کوشنر قبل از ورود به کاخ سفید، در حوزه معاملات مسکن فعالیت میکرد. تحصیل کوشنر در دانشگاه هاروارد، تردیدهایی را نسبت به قانونیبودن تحصیل او ایجاد کرد؛ چراکه ورود او به هاروارد، بلافاصله پس از کمک مالی ۲.۵ میلیوندلاری پدرش به این دانشگاه رقم خورد.
منتقدان ترامپ اعتقاد دارند حضور کوشنر در کاخ سفید، فقط زمینه را برای فعالیتهای اقتصادی فراهم کرده و او در این سمت از امتیازها و نفوذ اقتصادی و مالی درخور توجهی برخوردار خواهد بود. کوشنر بهتازگی در مصاحبهای گفته بود تردید دارد فلسطینیها قادر باشند سرزمین خود را اداره کنند.
جیسون گرینبلات
سابقه همکاری گرینبلات با دونالد ترامپ به حدود دو دهه پیش بازمیگردد؛ این وکیل تجاری مدتها معاون و مشاور حقوقی ترامپ در نهادهای مالی و اقتصادی او بود. پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، گرینبلات به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در مذاکرات بین المللی و مشاور ویژه ترامپ در امور اسرائیل منصوب شد.
گرینبلات که پیش از این سابقه هیچ فعالیت سیاسی و دیپلماتیکی را نداشته است، در گفت و گویی با خبرنگاران گفته بود: «منبع اصلی من برای دریافت اطلاعات درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین، اخبار سایتها و روزنامهها، خبرها و تحلیلهای آیپک (قدرتمندترین لابی اسرائیل در آمریکا) و برنامه رادیویی یهودیان است». گرینبلات گفته است مدتهاست با هیچ مقام فلسطینی دیدار و مذاکرهای نداشته است. او نیز مانند ترامپ عقاید و نقطهنظرات خود درباره مسائل جنجالی را در توئیتر بیان میکند و در اکانت خود بارها به رهبران فلسطینی و نهادهای امدادرسان سازمان ملل به فلسطین حمله کرده است.
دیوید فریدمن
این وکیل ورشکسته سابق نهادهای اقتصادی ترامپ و مشاور او در کمپین انتخابات ۲۰۱۶، در سال ۲۰۱۷ از سوی رئیس جمهور آمریکا بهعنوان سفیر ایالات متحده در اسرائیل منصوب شد. فریدمن قبل از انتصاب به این سمت، سالها به پروژههای شهرکسازی اسرائیل در کرانه باختری کمک مالی میکرد و از مخالفان سرسخت راهحل دو دولت به شمار میآید. انتصاب این حامی پروپاقرص اسرائیل بهعنوان سفیر آمریکا، در شرایطی صورت گرفت که معمولاً افرادی که جهت گیری سیاسی بیطرفانه ای دارند، در جایگاه یک سفیر قرار میگیرند.
فریدمن به تازگی خشم مقامهای فلسطینی را برانگیخته است؛ سفیر آمریکا در اسرائیل، در شرایطی که اعتراضها به اعلام حاکمیت کامل اسرائیل بر کرانه باختری شدت گرفته بود، در اظهاراتی گفته بود: «به گمانم در شرایط فعلی اسرائیل حق دارد اگر نه درباره همه کرانه باختری، بلکه بر بخشی از آن حق مالکیت داشته باشد». وزارت خارجه فلسطین نیز در واکنش به این اظهارات گفته بود: «ادعاهای فردی را که هیچ تجربه سیاسی و دیپلماتیکی ندارد، باید نادیده گرفت».