روزنامه آرمان در گزارشی می‌نویسد: آمارها نشان می‌دهند تابستان به تابستان غلظت این آلاینده در شهر تهران افزایش پیدا کرده و به‌نوعی این آلاینده به عامل اصلی آلودگی‌هوای تهران در فصول گرم تبدیل شده است. براساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوا با وجود اینکه در مقایسه با سال گذشته در خردادماه امسال غلظت دیگر آلاینده‌های تهران کاهش پیدا کرده، اما خرداد امسال این شهر با بیشترین روزهای آلوده به اُزن از سال ۱۳۸۱ تاکنون روبه‌رو بوده است.
البته روند آلودگی‌هوای تابستانی تهران از سه‌سال پیش آغاز شده و سال‌به‌سال این وضعیت بدتر شده است؛ سال گذشته حدود ۱۵ روز هوای تهران به آلاینده اُزن آلوده بود. در سال‌های قبلی این آمار بسیار کمتر از این بود. حسین شهیدزاده سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در رابطه با ادامه این وضعیت در گفت‌وگویی با «خبرآنلاین» گفت: با توجه به وضعیت به وجود آمده انتظار داریم که تعداد آلودگی‌های اُزن در کشور امسال هم نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کند.
چه چیزی اُزن را بلای جان تهرانی‌ها کرده؟
ایجاد و تشدید این بحران زیست‌محیطی در تهران در چندسال گذشته علل مختلفی داشته است. به گفته مسئولان در چندسال گذشته شیوه اندازه‌گیری اُزن در هوای شهر تغییر کرده است و به این دلیل امکان دارد که با دقیق‌شدن اندازه‌گیری‌ها تعداد روزهای آلوده بیشتری مشاهده شوند.
شهیدزاده در رابطه با علل دیگر این موضوع گفت: آب‌وهوای بهار امسال باعث شد که میزان گردوخاک موجود در هوای تهران کاهش پیدا کند، در نتیجه این کاهش ذرات معلق در هوا، تابش خورشید بیشتری به زمین رسیده و این باعث افزایش تولید اُزن می‌شود. البته این تنها دلیل افزایش روزهای آلوده ناشی از اُزن نیست. دلیل دومی هم وجود دارد، دلیلی که نشان می‌دهد ما انسان‌ها هم در وضعیت به وجود آمده نقش داشته‌ایم.
به گفته سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوا، اُزن یک آلاینده ثانویه است، یعنی به‌طور مستقیم از منابعی مثل خودروها منتشر نمی‌شود. این آلاینده با واکنش برخی گازها مانند اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرّار ایجاد می‌شود و میزان غلظت این آلاینده با شدت‌گرفتن نور خورشید و افزایش درجه حرارت در ماه‌های گرم سال افزایش می‌یابد. این هیدروکربن‌های فرار از خودروهای بنزینی، موتورسیکلت‌ها و خودروهای دیزلی تولید می‌شود. آنها وقتی از خودرو خارج می‌شوند و در مجاورت نور خورشید قرار می‌گیرند چنین وضعیتی به وجود می‌آید.
۱.۵ میلیون موتور فرسوده
همه این اتفاقات در کنار هم باعث‌شده در تابستان‌های چندسال گذشته هوای تهران به شکل غیرقابل انتظاری افزایش پیدا کند، اما برخی اقدامات می‌تواند پایتخت را از این وضعیت نجات بدهد، اقداماتی که در چندسال گذشته اجرا نشدند. شهیدزاده در این رابطه توضیح داد: حذف اُزن راهکارهای مختلفی دارد یکی از آنها اجرای طرح کهاب یا کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بنزین است. در این طرح برنامه‌هایی وجود دارد تا بخارات بنزین دوباره به مخزن وارد شوند، این طرح می‌تواند تأثیر زیادی بگذارد اما هنوز به‌طور کامل اجرا نشده است. بیش از ده‌سال است که این طرح در کشور وجود دارد اما به‌تازگی فقط در برخی از پمپ بنزین‌های کشور اجرا شده است. یکی دیگر از اقداماتی که می‌تواند وضعیت را بهبود بدهد ایجاد تغییراتی به‌طور مستقیم در خودروهاست.
شهیدزاده درباره برنامه‌هایی که در این رابطه وجود دارد گفت: راه دوم انجام اقداماتی مربوط به خود خودروهاست. بهترین کار این است که ما خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده را از رده خارج کنیم. بیش از ۶۰ درصد موتورهای شماره‌گذاری شده در تهران یکی حدود ۱.۵ میلیون موتور در تهران فرسوده هستند. اینها باید از رده خارج شوند. طبق قانون هوای پاک مقرر شده بود هر موتورسازی باید در طول سال ۱۰ درصد موتورهای خود را برقی کند، اگر توان این کار را ندارد باید به ازای هر کدام از آنها ۳موتور را اسقاط کنند. اما موتورسازها همیشه با یک ترفندی از دولت معافیت یک‌ساله می‌گیرند تا کارگرها بیکار نشوند.
اتفاقاً اگر موتورهای فرسوده از رده خارج نشوند این اتفاق رخ می‌دهد و کارگرها از کار بیکار می‌شوند. عدم انجام این قوانین شاید این وضعیت را در تابستان سال‌های بعدی خطرناک‌تر کند و تابستان‌ها، شروع فصل جدیدی از آلودگی هوا باشد. تغییراقلیم و گرمایش جهانی باعث افزایش دمای ایران در ده‌ها سال گذشته شده است، افزایشی با سرعت دوبرابر میانگین جهان، این افزایش دما و در نتیجه گرم‌ترشدن هوای کشور در تابستان‌ها می‌تواند کاری کند تا آلاینده ثانویه اُزن به شکل ساده‌تری تولید شود.