«سلیمان پاک سرشت» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، اظهار داشت: امروزه ساختار و ترکیب مشاغل به واسطه تغییرات مداوم محیطی و فناوری‌های جدید در حال تغییر است و بازارکار به نیروی ماهر و متخصص بیش از پیش نیازمند است.
وی افزود: با ظهور فناوری های نوین و راهبردی در دنیا زمینه پیدایش و توسعه آن در کشور ما نیز به شدت احساس می‌شود. توسعه این فن‌آوریها در کشور مستلزم دسترسی به نیروهای زبده و مجرب در زمینه نصب و راه اندازی، تعمیر، نگهداری، تولید، عملیات، ارتقا و توسعه ماشین، طراحی نرم افزار و خدمات پس از فروش، خدمات و سرویس‌های دوره‌ای در آن فناوری‌ها است.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای گفت: براساس مطالعات، نیروهای تربیت شده و فارغ التحصیلان دانشگاهی با وجود دارا بودن دانش و استعدادهای بالا در زمینه‌های نظری، ذهنی و شناختی در حوزه‌های کارکردی و عملی از توانمندی‌ها، قابلیت‌ها و صلاحیت‌های حرفه‌ای لازم برای ورود به بازار کار برخوردار نیستند و خواسته‌های کارفرمایان برای جذب در بنگاه‌های اقتصادی را تامین نمی‌کند.
توسعه بی‌رویه دانشگاه ها و فقر مهارتی
پاک سرشت گفت: «فقر مهارتی» مشکلی دیرینه است، علل و ریشه آن را می توان در عوامل متعددی جست و جو کرد. یکی از این عوامل، توسعه بی رویه دانشگاه‌های کشور و هجوم خیل عظیمی از جوانان به دانشگاه به خصوص در رشته‌های تحصیلی نظری است.
وی افزود: بنابراین تعادل بین رشته‌های نظری و عملی و از طرف دیگر توازن بین عرضه و تقاضای نیروی انسانی در بازارکار از بین رفت.
رییس سازمان فنی و حرفه‌ای گفت: افزایش تصدی‌گری، توسعه بی‌رویه دولت و استخدام نیروی کار در بخش دولتی منجر به شکل‌گیری فرهنگ پشت میز نشینی شد و استقبال جوانان از رشته های نظری دانشگاهی، حمایت والدین و خانواده ها به اشاعه فرهنگ مدرک گرایی دامن زد.
وی افزود: بنابراین هرکس مدرک بالاتری داشت جایگاه بهتری در ادارات دولتی به دست آورد و بدین ترتیب مهارت آموزی و کسب شایستگی های شغلی و حرفه ای فراموش شد. به عبارتی عدم وجود جایگاه معتبر برای فرد مهارت آموخته و منزلت آموزش های مهارتی در کشور باعث شده در کشور با «فقر مهارتی» مواجه باشیم.
پاک سرشت گفت: از آن جایی که عامل محرک و توسعه اقتصادی وابسته به دسترسی به نیروی انسانی ماهر و متخصص است، بخشهای اقتصادی نیز توسعه نیافته و در چرخه های بعدی خود امکان جذب نیروی های جدید را ندارد.
راه‌اندازی سامانه جامع تحلیل اطلاعات راهکار مبارزه با فقر مهارتی
وی درخصوص مبارزه با فقر مهارتی گفت: باید بدانیم مهارت در انواع و سطوح مختلفی مطرح است که نیروی کار بسته به سطح تحصیلات، نیاز جامعه و تقاضای اقتصاد ملی به نوع خاصی از آن برای ورود و ثبات در بازارکار نیازمند است تا اشتغال مولد و پایدار تضمین شود.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای افزود: مهارت را می توان در ابعاد عمومی، فنی، تخصصی، حرفه‌ای و غیر فنی و نرم تقسیم کرد و شایستگی های مورد نیاز برای ورود و طی مسیر پیشرفت شغلی را در مولفه های دانش، توانش و بینش آموزش داد.
وی اظهارداشت: آموزش‌های حرفه‌ای باید بر اساس نیازسنجی دقیق از کارفرمایان باشد و بر اساس ابزارهای استانداردهای مشاغل و استانداردهای ارزشیابی توسط بنگاه های اقتصادی تایید شود.
پاک سرشت افزود: لازمه تایید این است که بین طرف‌های آموزشی و فعالان دنیای کار توافق انجام شود تا ضمن اجتناب از موازی کاری، تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار برقرار شود و علاوه بر آن سامانه های جامع تحلیل اطلاعات بازارکار نیز راه اندازی و فعال باشد.
صلاحیت حرفه ای و اعتلای منزلت نیروی مهارتی
وی درباره لزوم اعتلای منزلت نیروهای مهارتی و شایسته کشور، گفت: باید نظام صلاحیت حرفه‌ای و «چارچوب صلاحیت حرفه ای ملی» در کشور مستقر شود.
پاک سرشت افزود: این نظام علاوه بر آنکه موجب تضمین کیفیت خدمات آموزشی می شود، بین آموزش‌های رسمی و غیررسمی نیز رابطه برقرار می‌کند به طوری که افراد در کنار مدارک تحصیلی، گواهینامه آموزشی که قابل ارزشیابی است|، دریافت می کنند.
وی افزود: همچنین به واسطه شکل‌گیری این چارچوب بر اساس شاخص‌های توافقی بین بازیگران و فعالان دنیای آموزش و کار، مراکز ملی و منطقه‌ای سنجش و ارزشیابی آموزش و تعیین صلاحیت حرفه‌ای برای کارجویان و شاغلین کشور با مشارکت نظامات حرفه‌ای و صنفی ایجاد می‌شود.
مهارت آموزی نرم موجب افزایش قابلیت کارآفرینی است
رئیس سازمان فنی و حرفه ای تاکید کرد: مهارت آموزی در زمینه مهارت های نرم نیز نکته حساسی است که در کنار مهارت های سخت، فنی و تخصصی باید به آن توجه شود، یعنی افراد باید در زمینه هایی همچون کسب شایستگی‌های برقراری ارتباط و فنون مذاکره، حل مساله، رفع تعارض، تصمیم گیری، تفکر انتقادی و خلاق، کارتیمی و مدیریت زمان نیز توانمند باشند، تا نه تنها قابلیت های اشتغال پذیری و استخدام شدن آنها افزایش یابد بلکه قابلیت های کارآفرینی و اشتغالزایی آنها نیز ارتقا یابد.
سازمان فنی و حرفه ای در انتقال تجربیات به کشورهای دیگر
پاک سرشت درباره ظرفیت سازمان فنی و حرفه‌ای برای انتقال تجربیات به کشورهای دیگر، گفت: این سازمان ۵۰ سال است خدمات مهارت آموزی به متقاضیان کار ارائه می کند و علاوه بر آن از تجربیات کشورهای توسعه یافته همچون ژاپن، کره جنوبی، آلمان و هند استفاده می کند بنابراین ظرفیت و پتانسیل خوبی برخوردار است و می تواند با واسطه و بدون واسطه این تجارب را در اختیار کشورهای منطقه و دنیا به خصوص کشورهای دوست و اسلامی قرار دهد.
وی تصریح کرد: شواهد نشان می دهد، نیروهای مهارت آموخته سازمان فنی‌و حرفه ای کشور در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته همچون استرالیا، کانادا و آلمان از شانس بیشتری برای کاریابی با سطح دستمزدهای قابل توجه در مشاغل خوبی برخوردار شده اند.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای گفت: این سازمان تفاهم نامه رسمی و سوابق ارائه خدمات آموزشی برای مهاجران افغانستان و عراق از طریق موسسات بین المللی نروژ و دانمارک داشته و با روسیه نیز مسابقه تبادل تجربه برگزار کرده است.