"مجید تخت روانچی" روز چهارشنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع بررسی چگونگی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، افزود: از شما به خاطر برگزاری این جلسه درباره این موضوع مهم برای جامعه جهانی، یعنی برجام که به گفته دبیرکل سازمان ملل، «نماد موفقیت چندجانبه‌گرایی» و «دستاورد بزرگ گفت وگو و دیپلماسی» است، تشکر می‌کنم.
وی ادامه داد: همانگونه که همه شما واقف هستید، برجام بر دو رکن استوار است "تعهدات هسته‌ای ایران" و "تعهدات سایر اعضای برجام برای تأمین منافع اقتصادی ایران".
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اضافه کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی براساس ماموریت خود، درحال بررسی و نظارت بر اجرای تعهدات هسته‌ای ایران است. ۱۵ گزارش متوالی آژانس تاکنون، پایبندی کامل و مستمر ایران به تعهدات هسته‌ای خود را تأیید کرده است. بنابراین، رکن اول برجام به طور کامل و طبق بالاترین استاندارد در حال اجرا است.
تخت روانچی با طرح این سوال که "اما رکن دوم چطور؟ آیا اجرای آن نیز محقق شده است؟ "، اظهار کرد: این رکن شامل دو تعهد مکمل است "رفع تحریم‌ها" و "توسعه روابط تجاری و اقتصادی عادی با ایران".
وی تصریح کرد: این واقعیت ۲ بار به صراحت در برجام ذکر شده است جایی که می‌گوید "برجام منجر به لغو جامع همه تحریم‌های شورای امنیت و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران می‌شود و اقداماتی برای دسترسی به تجارت، فناوری، تأمین مالی و انرژی را شامل می‌شود".
سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد یادآور شد: همچنین، قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرده است که "برجام موجب تقویت و تسهیل توسعه همکاری و تعاملات عادی اقتصادی و تجاری با ایران می‌شود".
تخت روانچی افزود: علاوه بر آن، این قطعنامه با تأکید بر اینکه "همه کشورهای عضو تحت ماده ۲۵ منشور متعهدند… که تصمیمات شورای امنیت را قبول و اجرا کنند"، "از همه دولت‌های عضو، … می‌خواهد آن دسته اقداماتی را که برای حمایت از اجرای برجام مناسب باشد، اتخاذ نمایند، از جمله با انجام اقداماتی که همسو با برنامه اجرایی برجام و این قطعنامه هستند، و نیز از طریق خودداری از اقداماتی که اجرای تعهدات وفق برجام را با مشکل مواجه می‌سازد".
وی ادامه داد: از آنجا که تحریم‌های شورای امنیت تنها توسط خود این نهاد قابل لغو است، شورا طی قطعنامه ۲۲۳۱ و طبق فصل هفتم منشور، به تمامی تحریم‌ها علیه ایران پایان داد. در ارتباط با تحریم‌های چندجانبه، طبق برجام اتحادیه اروپایی و اعضای آن متعهدند که "با وضع مقرراتی.... به تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی اتحادیه در ارتباط با مسئله هسته‌ای پایان دهند"؛ همچنین در خصوص تحریم‌های ملی، بر اساس برجام، آمریکا موظف است «اجرای تحریم‌های هسته‌ای ثانویه را متوقف کند".
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اضافه کرد: علاوه بر این، طبق برجام اتحادیه اروپایی و اعضای آن و آمریکا متعهد هستند که از «اتخاذ هر گونه سیاستی که هدف آن به طور مشخص، اثرگذاری منفی بر روابط تجاری و اقتصادی با ایران باشد، خودداری کرده … [و] اجرای موفقیت‌آمیز برجام را تضعیف نکنند".
**فقدان انتفاع ملموس اقتصادی
تخت روانچی تصریح کرد: همچنین طبق برجام آمریکا متعهد است که "بالاترین تلاش‌های خود را با حسن نیت برای حفظ توافق به عمل آورد و مانع از مداخله در مسیر تحقق انتفاع کامل ایران از رفع تحریم‌ها شود".
وی با طرح این سوال که "اما در عمل چه رخ داده است؟ "، گفت: خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها، زمینه انتفاع ایران از برجام را تقریباً به طور کامل از بین برده که البته این اقدام، آشکارا مغایر تعهدات آمریکا طبق برجام و نقض تعهدات آن طبق قطعنامه ۲۲۳۱ است.
سفیر ایران در سازمان ملل متحد افزود: آمریکا همچنین بی‌شرمانه، دیگر دولت‌ها را تهدید می‌کند "یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا با تنبیه مواجه شوند". این رفتار غیرمسئولانه یک عضو دائم شورای امنیت که در تاریخ این نهاد بی‌سابقه است، ضربه آشکاری به قطعنامه ۲۲۳۱ بوده است، منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل را نقض می‌کند و موجب از بین رفتن هر چه بیشتر اعتماد و اطمینان به شورا می‌شود.
تخت روانچی ادامه داد: در نتیجه، آمریکا نه تنها خود به تعهداتش طبق قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نمی‌کند، بلکه مانع اجرای برخی بخش‌های برجام توسط ایران نیز می‌شود و سایر کشورها را نیز از اجرای تعهداتشان طبق قطعنامه باز می‌دارد.
وی یادآور شد: با این وجود، پس از خروج آمریکا از برجام، طی یک سال اخیر تنها واکنش ایران دادن فرصت بیشتر، هفته پس از هفته و ماه پس از ماه، به دیگر اعضای برجام، به خصوص سه کشور اروپایی و به درخواست آنها، بوده تا پیامدهای خروج آمریکا از برجام را جبران کنند.
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرد: اما حسن نیت و صبر حداکثری ایران و همچنین وعده‌های تکراری دیگر اعضای برجام برای اتخاذ تدابیر عملی، هیچ نتیجه ملموسی به دنبال نداشته است.
تخت روانچی تصریح کرد: ایران اما در اجرای سیاست صبر استراتژیک خود به منظور اجرای برجام، هزینه سنگینی را بابت جنگ اقتصادی آمریکا و سیاست به اصطلاح فشار حداکثری این کشور، شامل تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت و قطع تجارت آزاد با ایران، تحمل کرده است.
**برجام توافقی یک طرفه نیست
وی با بیان اینکه "برجام در عمل به توافقی تبدیل شده است که تنها یک عضو، آن را رعایت می‌کند"، تاکید کرد: یک توافق چندجانبه را نمی‌توان به صورت یک جانبه اجرا کرد. ایران اقدامات زیادی انجام داده و بسیار بیش از سهم منصفانه خود برای حفظ این توافق هسته‌ای تلاش کرده است. ایران نمی‌تواند، نباید و نمی‌خواهد به تنهایی تمامی بار حفظ برجام را به دوش بکشد.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: بنابراین، ایران به منظور حفظ امنیت و منافع ملی مردم خود و بازگرداندن توازن به برجام، در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ تصمیم گرفت، در مرحله اول طرح خود، اجرای تعهدات خویش در دو مورد میزان ذخایر "اورانیوم غنی شده" و "آب سنگین" آنگونه که در برجام قید شده است را محدود سازد.
تخت روانچی اظهار کرد: در عین حال، باید تأکید کنم که این تصمیم در تطابق کامل با بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام است که طبق آنها "در صورت اعمال تحریم‌های جدید یا اعمال مجدد تحریم‌ها" … یا "اعمال تحریم‌های هسته‌ای جدید"، ایران حق دارد "اجرای تعهدات خود طبق برجام را به صورت کلی و یا جزئی متوقف سازد".
وی خاطرنشان کرد: در واقع، همانگونه که توسط رئیس جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است، این حداقل اقدامی بود که یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها، ایران می‌توانست اتخاذ کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد افزود: طبق تصمیم ایران، اگر ظرف ۶۰ روز، اقدامات عملی کافی توسط دیگر اعضای برجام و جامعه بین‌المللی اتخاذ نشود، در مرحله دوم طرح خود، ایران مجبور خواهد بود "پایبندی به محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات برای نوسازی رأکتور آب سنگین اراک را به حالت تعلیق در آورد".
تخت روانچی ادامه داد: همچنانکه در بیانیه شورای عالی امنیت ملی ایران آمده است، جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت وارد مذاکره شد، با حسن نیت برجام را پذیرفت، با حسن نیت تعهدات خود را اجرا کرد و پس از خروج آمریکا نیز با حسن نیت فرصت کافی را در اختیار دیگراعضای باقی مانده برجام قرار داد.
وی تاکید کرد: اکنون، دیگر اعضای باقی مانده برجام، به ویژه سه کشور اروپایی یا باید با اتخاذ گام‌های به موقع، کافی، جدی و عملی، برجام را که در شرایط حادی قرار دارد، حفظ کنند یا مسئولیت پیامدهای احتمالی آن را بپذیرند.
**باج خواهی آمریکا
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد تصریح کرد: در حالی که ایران مصمم است به شدت از منافع خود در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا و همه توطئه‌ها و طرح‌های شریرانه آن محافظت کند، چنانچه بخواهیم جهان بر اساس حاکمیت قانون و نه بر مدار حاکمیت قدرت و طبق قدرت منطق و نه برپایه منطق قدرت اداره شود، جامعه بین‌المللی نیز باید در مقابل باج‌خواهی و بی‌قانونی آمریکا مقاومت کند.
تخت روانچی با بیان اینکه "ما نباید اجازه دهیم دروغ پردازی، اطلاع‌رسانی غلط و نیز فریبکاری آمریکا، دستورکار اینجا را تعیین کند"، اظهار کرد: یک نمونه از اقدام آمریکا در اطلاع‌رسانی نادرست، بر پا کردن جار و جنجال در خصوص برنامه موشک‌های بالستیک ایران و ارتباط آن با قطعنامه ۲۲۳۱ است. موشک‌های بالستیک ایران برای حمل کلاهک‌های متعارف طراحی شده‌اند، نه برای حمل کلاهک‌های هسته ای و به همین دلیل، خارج از حوزه صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.
وی افزود: طبق حقوق بین‌الملل، توسعه برنامه موشک‌های بالستیک متعارف، یک حق ذاتی بوده و قطعنامه ۲۲۳۱ نیز آن را ممنوع یا محدود نکرده است. همچون هر کشور دیگر، جمهوری اسلامی ایران، واقع در منطقه متلاطمی چون خاورمیانه، در خصوص امنیت و نیز توانمندی‌های دفاعی متعارف خود مصالحه نخواهد کرد.
**دو رویی محض آمریکا
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ادامه داد: مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که هدف از اعمال تحریم‌های آنها آسیب رساندن به مردم ایران نیست. لکن در عمل، قضیه کاملاً برعکس است. تحریم ها اساساً به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به مردم عادی، به ویژه افراد آسیب‌پذیر همچون زنان، کودکان، سالمندان و بیماران صدمه می‌زنند.
تخت روانچی تصریح کرد: این تحریم‌ها بیش از ثروتمندان به فقرا، بیش از افراد سالم به افراد بیمار و بیش از بزرگسالان به کودکان آسیب می‌رسانند. در یک کلام، در اثر تحریم‌ها، آسیب‌پذیرترین افراد بیشترین رنج را متحمل می‌شوند. در میان بیماران، افرادی که وضعیت وخیم‌تری دارند و به همین خاطر معمولاً نیازمند مصرف داروهای کمیاب و گران و استفاده از تجهیزات پیشرفته پزشکی هستند که در اکثر موارد باید از خارج وارد شوند، بیشترین رنج را متحمل می‌شوند.
وی اضافه کرد: تنها یک مثال از میان هزاران نمونه، نیاز شدید یک خانم ۳۸ ساله ایرانی به دارویی است که در ایران یافت نمی شود. در سال ۱۹۸۷ وقتی او تنها ۷ سال داشت، خانه آنها در یکی از محلات یک شهر مرزی ایران هدف بمب قرار گرفت و وی نیز با سلاح شیمیایی که توسط برخی کشورهای غربی در اختیار صدام قرار گرفته بود، مجروح شد.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: وی برای اینکه بتواند به طور طبیعی تنفس کند، باید از داروی خاصی استفاده کند که اکنون نمی‌توان آن را وارد کشور کرد؛ چون برخلاف ادعای آمریکائی‌ها مبنی بر اینکه چنین مواردی از شمول تحریم‌ها معاف هستند، عملاً همه راه‌های ممکن توسط آن کشور مسدود شده است.
تخت روانچی عنوان کرد: این معنای واقعی صدمه زدن آمریکا به مردم ایران است؛ "دو روئی محض". آمریکا از غذا و دارو به عنوان سلاحی علیه غیرنظامیان استفاده می‌کند که مصداق بارز مجازات جمعی یک ملت است که خود جنایت علیه بشریت محسوب شده و موجب مسئولیت بین‌المللی می‌شود.
**معنای دیپلماسی از نظر آمریکا
وی با بیان اینکه "اجازه بدهید به ادعای آمریکا درخصوص آمادگی آن کشور برای مذاکره بدون شرط و درخواست از ما برای پاسخ دادن به دیپلماسی با دیپلماسی بپردازم"، گفت: منظور آنها از دیپلماسی و مذاکره بدون پیش شرط چیست؟ برای آنها، دیپلماسی یعنی خروج از توافقی که جهان آن را به عنوان دستاورد مهم چندجانبه‌گرایی به شمار آورده است.
سفیر ایران در سازمان ملل متحد افزود: دیپلماسی از نظر آمریکایی ها یعنی تحمیل مجدد تحریم‌ها در نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱؛ یعنی مجازات سایر کشورها برای اجرای این قطعنامه؛ یعنی سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری»؛ یعنی تحمیل تحریم بعد از تحریم؛ یعنی مجازات جمعی یک ملت؛ یعنی برپایی یک جنگ واقعی و همه جانبه اقتصادی و یعنی تروریسم اقتصادی.
تخت روانچی تصریح کرد: دیپلماسی آمریکایی یعنی ماجراجویی نظامی و نقض حریم هوایی ایران با پهپادهای جاسوسی؛ یعنی تقویت حضور نظامی در خلیج فارس؛ یعنی طراحی توطئه‌های بیشتر برای ایجاد تفرقه بین کشورهای منطقه و تشدید تنش با هدف فروش تسلیحات بیشتر به منطقه؛ و این فهرست همچنان ادامه دارد.
**مقاومت ایران در برابر تجاوز، ارعاب و تهدید
وی با تاکید بر اینکه به گواه تاریخ، ملت ایران در برابر تجاوز، ارعاب و تهدید مقاومت می‌کند، تاکید کرد: در مقابل، واکنش ما به رفتار متمدنانه، احترام و صداقت نیز بسیار خوب است. اعتماد، اصلی‌ترین پیش‌نیاز و حداقل شرط لازم برای ورود به گفت وگوی معنادار است. این امر تنها در عمل ثابت می‌شود و نه با سخنان فریبنده و پرطمطراق. مادام که تحریم‌های غیرقانونی پابرجا هستند، از هیچکس نمی‌توان انتظار داشت که به پیشنهاد گفت وگوهای صادقانه و واقعی اعتماد کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد درباره گزارش دبیرکل این سازمان که امروز ارائه شد هم گفت: ملاحظات ما درخصوص گزارش دبیرکل سازمان ملل در نامه‌ای که روز گذشته ارسال شد، بیان و نظرات ما درخصوص مسائلی که در سخنان خود به آنها نپرداختم، نیز تبیین شده است.
تخت روانچی افزود: حرف آخر اینکه، امروز نماینده آمریکا بار دیگر برخی از ادعاهای بی اساس این کشور علیه ایران را تکرار کرد. چون کشور من به این ادعاها یا از طریق وزارت امور خارجه یا در مجامع مرتبط بین‌المللی پاسخ لازم را داده است، من آنها را شایسته پاسخ مجدد نمی‌دانم.