در این بازدید یک روزه که «هادی قاسمی» معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی آذربایجان غربی، رئیس و جمعی از کارشناسان اداره منابع طبیعی مهاباد نیز حضور داشتند، از چند پروژه آبخیزداری این شهرستان از جمله آبرسانی به جنگل حاشیه سد مهاباد، طرح آبخیزداری روستاهای «آفان»، «مرانه» و «محمودآباد» و آبگرمکن های خورشیدی روستای «دول بهار» و طرح‌های کپه کاری و بذرکاری روستاهای «آفان» و «شوراوا» دیدن کردند.
ابتدای بازدید خبرنگاران و اعضای انجمن‌های مردم نهاد با بازدید از اجرای طرح آبیاری قطره‌ای جنگل کاری حاشیه سد مهاباد شروع شد که این پروژه در مرحله احداث استخر و لوله گذاری قرار داشت.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد در حاشیه این بازدید گفت: برای اجرای پروژه آبیاری قطره‌ای در ۷۰ هکتار از جنگل کاری حاشیه سد این شهرستان در مجموع بیش از ۲۸ میلیارد ریال اعتبار پیش بینی شده که شامل احداث استخر، لوله گذاری و فنس کشی محوطه است.
مجید پاتو افزود: در این فاز یک استخر با حجم ۶۰۰ مترمکعب احداث و ۶ کیلومتر لوله گذاری و ۲۰ کیلومتر فنس کشی محوطه جنگل کاری انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: ۲۵ هکتار از جنگلکاری حاشیه سد مهاباد در ۴۰ سال گذشته احداث شده اما به دلیل آبیاری نامناسب تاکنون رشد مناسبی نداشته و در قالب این طرح ۴۵ هکتار دیگر توسعه جنگلکاری در سال‌های آتی پیش بینی شده است.
وی اظهار داشت: در اجرای این طرح از گونه‌های بومی مثمر و غیرمثمر از جمله زالزالک، گلابی وحشی که سازگاری زیادی با شرایط آب و هوایی این منطقه دارد، استفاده می‌شود.
در خواست اعضای انجمن‌های زیست محیطی و همیاران طبیعت مهاباد از مسؤولان: با تسریع در اجرای این پروژه امسال آبیاری درختان جنگلی این منطقه صورت گیرد و از تصرف افراد سودجو در حاشیه سد مهاباد جلوگیری شود
در این بازدید اعضای انجمن‌های زیست محیطی و همیاران طبیعت مهاباد نیز از مسئولان خواستند با تسریع در اجرای این پروژه امسال آبیاری درختان جنگلی این منطقه صورت گیرد و از تصرف افراد سودجو در حاشیه سد مهاباد جلوگیری شود.
سد مهاباد دارای ۱۹۷ میلیون مترمکعب ظرفیت اسمی و ۱۷۲ میلیون مترمکعب ظرفیت مفید است که علاوه بر تأمین آب شرب شهر، بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان را نیز زیر پوشش قرار می‌دهد.
جنگل‌های حاشیه سد مهاباد با توجه به نزدیکی این سد به شهر در طول سال به تفرجگاهی برای اهالی مهاباد و مسافران و گردشگران تبدیل شده است.
طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری در روستای «آفان»
دومین ایستگاه اعضای انجمن‌ها و خبرنگاران مهاباد بازدید از طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری در روستای «آفان» در ۴۵ کیلومتری جاده مهاباد سردشت بود که مینی بوس حامل بازدیدکنندگان با سختی و پس از طی این مسیر وارد جاده‌های خاکی و کوهستانی این منطقه شد.
ناظر اصلی پروژه آبخیزداری روستای آفان گفت: این پروژه شامل سه سازه اصلی با ارتفاع بیش از سه متر و در مجموع با ۷۸۵ مترمکعب مساحت است که نقش مهمی در مهار سیلاب و آب‌های سطحی و تقویت آبخوان‌های زیرزمینی دارد.
ایوب سیدعزیزی افزود: برای این پروژه مکانیکی و ۲ عملیات بذرکاری و کپه کاری در این منطقه در مجموع سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال هزینه شده و پروژه آماده بهره برداری است.
وی اضافه کرد: بخش دیگری از این پروژه آبخیزداری این حوزه عملیات بذرکاری در ۵۰ هکتار از مراتع بالادست شامل ۳۰ هکتار در روستای «آفان» و ۲۰ هکتار دیگر در روستای «شوراوا» است.
وی با اشاره به اجرای عملیات کپه کاری در ۱۶۶ هکتار از مراتع این منطقه اظهار داشت: این عملیات با هدف غنی سازی مراتع و توسعه و بهبود وضعیت مراتع حفظ و افزایش پوشش گیاهی و پیشگیری وقوع سیل انجام شده است.
سیدعزیزی اضافه کرد: ممانعت از هدرروی آب، تقویت سفره‌های آب زیرزمینی و استفاده بهینه از نزولات آسمانی از سایر اهداف کپه کاری و بذرپاشی مراتع است.
وی گفت: کپه کاری یکی از روش‌های بذرکاری است که در آن بذر گیاهان مرتعی مورد نظر با دست درون چاله‌های حفرشده قرار داده شده و با خاک پوشانده می‌شود و بعد از انجام عملیات، منطقه کپه کاری شده به مدت ۲ سال قرق می‌شود.
پذیرایی از بازدیدکنندگان با میوه و آب سرد در پایان این مسیر خستگی را از تن همگان بیرون کرد و مینی بوس با عبور از جاده‌های شوسه و گذر از درهای عمیق و گردنه‌های سخت گذر وارد روستای ۶۲ خانواری «مرانه» شد.
خودنمایی درخت کهنسال روستای مرانه
درخت کهنسال «داغداغان»، عملیات بهره برداری از معدن سنگ باریت در تپه بالای روستا و کانکس سفید رنگ مدرسه در میان خانه‌های سنگ چین با بام‌های کاه گلی از دور نمایان بود.
در بدو ورود به روستای «مرانه» دهیار روستا میهمانان را برای بازدید از درخت کهنسال «داغداغان» دعوت کرد؛ درختی که مردم محلی به آن «تاوک» می‌گفتند و طبق باور مردم این محله درخت شفابخشی است و بیش از ۷۰۰ سال عمر دارد.
اما میزبانی اهالی روستا با «کلانه» نوعی نان محلی به همراه پیازچه، دوغ محلی، روغن کره، سیراج و ماست گوسفندی، لذت بازدید را برای اعضای گروه دوچندان کرده بود.
در قسمت بالای روستای مرانه عملیات مکانیکی گابیونی اجرا شده بود که به گفته رئیس اداره منابع طبیعی مهاباد برای اجرای این طرح نیز که یکهزار و ۲۵۰ مترمکعب مساحت داشت، هشت میلیارد ریال هزینه شده بود.
رضایت اهالی روستای «دول بهار» از آبگرمکن های خورشیدی
یکی دیگر از اقدام‌های اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد نصب آبگرمکن های خورشیدی در روستاهای جنگلی این شهرستان بود که اهالی این روستا رضایت خوبی از این آبگرمکن ها داشتند.
زن میان سالی که از توقف ما در کنار آبگرمکن ها مطلع شد، گفت: با نصب این دستگاه‌ها در طول شبانه روز آب گرم داریم و حتی هنگامی که صبح برای وضو نماز صبح بیدار می‌شوم آب هنوز گرم است.
«دایه منیژه» از مسئولان به خاطر نصب این آبگرمکن ها قدردانی کرد و افزود: در گذشته از چوب درختان و یا نفت برای گرم کردن آب استفاده می‌کردیم.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد گفت: سال گذشته ۱۵ دستگاه آبگرمکن خورشیدی به مناسبت هفته منابع طبیعی در روستاهای این شهرستان نصب شد.
پاتو اظهار داشت: اهدای این آبگرمکن های خورشیدی در راستای ترویج استفاده از انرژی پاک و جایگزینی سوخت‌های فسیلی و هیزمی و در روستاهای «دول بهار»، «محمود آباد» و «آفان» از توابع این شهرستان انجام شد.
وی اضافه کرد: برای خرید هر دستگاه آبگرمکن خورشیدی در حدود ۷۰ میلیون ریال و در مجموع یک میلیارد ریال برای خرید این ۱۵ دستگاه هزینه شده بود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد افزود: با نصب این آبگرمکن های خورشیدی، استفاده روستاییان از چوب جنگل کمتر شده و همین امر باعث حفاظت بیشتر جنگل‌های بلوط می‌شود.
وی اظهار داشت: انرژی خورشیدی منبعی قابل دسترس، رایگان و تجدیدپذیر است که استفاده از آن میزان قابل توجهی از وابستگی جنگل نشینان به سوخت‌های فسیلی و چوب درختان جنگلی را کاهش می‌دهد.
پذیرایی یکی از اهالی روستا با چای تازه دم، جان تازه این به اعضای گروه بخشید و سپس برای بازدید از آخرین طرح آبخیزداری راهی مراتع روستای «محمودآباد» شدیم.
در این روستا نیز ۶ سازه مکانیکی برای مهار سیلاب احداث شده بود که در مجموع ۷۸۵ مترمکعب مساحت داشت و برای آن ۱۷ میلیارد ریال هزینه شده بود.
اجرای ۲۷۰۰ مترمکعب عملیات مکانیکی آبخیزداری در مهاباد
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد گفت: در مجموع ۲ هزار و ۷۰۰ مترمکعب عملیات مکانیکی آبخیزداری برای مهار آب‌های سطحی این شهرستان احداث شده که برای آن ۳۶ میلیارد ریال هزینه شده است.
پاتو افزود: سازه‌های آبخیزداری اعم از سدهای رسوبگیر ملاتی و گابیونی در آبراهه‌های فرسایشی در چهار حوزه‌های آبریز روستاهای «میرسه»، «آفان»، «دهبکر» و «کوتر» این شهرستان طراحی و اجرا شده است.
وی اضافه کرد: طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری با هدف کنترل سیل و رسوب، تغذیه سفره‌های زیرزمینی، افزایش پوشش گیاهی در پایین دست، بهبود وضعیت معیشتی حوضه نشینان و تعادل دام و مرتع اجرا می‌شود.
عملیات آبخیزداری مکمل فعالیت‌های حفاظت از اراضی ملی است که مهمترین راه حفاظت خاک و کاهش خسارت ناشی از فرسایش و تخریب خاک بوده و می‌تواند عامل مهمی در توسعه زیر ساخت‌های بخش کشاورزی نیز باشد.
وی اظهار داشت: عملیات آبخیزداری مکمل فعالیت‌های حفاظت از اراضی ملی و بخش‌های جنگل و مرتع است که این فعالیت‌ها به صورت عملیات بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی و مدیریتی، مهمترین راه حفاظت خاک و کاهش خسارت ناشی از فرسایش و تخریب خاک بوده و می‌تواند عامل مهمی در توسعه زیر ساخت‌های بخش کشاورزی نیز باشد.
پاتو گفت: برنامه ریزی منسجمی به منظور توسعه عملیات آبخیزداری در این شهرستان در راستای کمک به پیشگیری از خطرات بروز سیل، جلوگیری از رسوب در پشت سدهای پایین دست و تقویت مراتع انجام شده و این برنامه امسال نیز با اعتبار بیشتری دنبال می‌شود.
در این شهرستان بیش از ۱۹۷ هزار هکتار مراتع روستایی و ییلاقی و یکهزار هکتار جنگل وجود دارد و جنگل‌های مهاباد بیشتر در مناطق غربی و در روستاهای کاولان و کوران واقع است.
۳۰۲۰/۶۱۸۵/۳۰۷۲