وضعیت گرمای فوقالعاده فعلی در اروپا به گفته کارشناسان هواشناسی نتیجه جبهه هوای پرفشار در منطقه شمال اروپا است که موجب رانده شدن هوای بهشدت گرم از صحرای آفریقا به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر شده است. صاف بودن هوا در روزهای گذشته به این موضوع کمک کرده و با تابش مستقیم آفتاب، گرمای هوا شدت بیشتری یافته است.
برخی کارشناسان میگویند با توجه به گرمتر بودن زمین به میزان یک درجه سانتیگراد به نسبت سالهای قبل از انقلاب صنعتی، احتمالاً شاهد تغییرات آب و هوایی شدیدتری خواهیم بود. این تغییرات میتواند شامل هم گرما و هم سرمای غیرعادی باشد. بااینحال گرمای بیسابقه فعلی به جدلهای بین طرفداران و مخالفان ایده گرمایش زمین دامن زده است. برخی باوجود پذیرفتن بالاتر رفتن میانگین گرمای کره زمین، معتقدند که انسان در این فرایند دخالتی نداشته است. بااینحال دانشمندان اروپایی موسسه «تخصیص آبوهوای جهانی» WWA نتیجهگیری میکنند که گرمایش زمین محصول رفتار انسانها است. کشورهای اروپایی بهویژه انگلیس با تکیهبر اینگونه پژوهشها در حال تدوین سیاستهایی برای به صفر رساندن تولید دیاکسید کربن هستند.
در روزهای اخیر گرمای نقاطی در اروپا از ۴۰ درجه سانتیگراد تجاوز کرده و برخی پیشبینیها حتی به گرمای ۴۷ درجه در برخی نقاط جنوبی اشاره دارد. این در حالی است که گرمترین دمای ثبتشده در اروپا مربوط به آتن و در سال ۱۹۷۷ است به میزان ۴۸ درجه.
گرمای شدید ممکن است موجب گرمازدگی، سکته قلبی، نارسایی کلیوی، مشکلات تنفسی شده، و در افراد سالمند و کودکان منجر به مرگ شود. پزشکان هشدار میدهند در صورت مشاهده سردرد، سرگیجه، بیاشتهایی، تهوع، تعریق زیاد، گرفتگی عضلات، به شماره افتادن تنفس یا تشنگی شدید باید بلافاصله سعی در کاهش دمای بدن نمود. رسیدن دمای بدن انسان به بالای ۴۰ درجه ممکن است فرد را نیازمند به کمکهای ضرری و فوری پزشکی کند.
گرمای زیاد در اروپا همواره همراه با تلفات بوده است. بهویژه در فرانسه و در گرمای بیسابقه سال گذشته که حدود ۱۵۰۰ نفر جان خود را براثر نارساییهای مرتبط با گرما از دست دادند. در فرانسه در سال ۲۰۱۵ حدود ۳ هزار نفر و در سال ۲۰۰۳ که بدترین سال از این نظر بود، ۲۰ هزار نفر براثر گرمای شدید جان خود را از دست دادند. در همین سال تعداد کل تلفات اروپا ۷۰ هزار نفر بوده است. بیشتر این تلفات را افراد سالمند و تنهایی تشکیل میدهند که کسی به آنها سر نمیزند. عامل دیگر خطرناک بودن گرما در اروپا کمبود زیرساختهای مقابله با آن و نبود فرهنگ زندگی در اقلیم گرم است. در کشوهای گرمسیر، آماده بودن زیرساختها و عادات مردم به آنها اجازه میدهد که حتی با دماهای بالای ۵۰ درجه نیز کنار بیایند.
اکنون در شهرهای اروپایی بهویژه شهرهای توریستی مانند پراگ و پاریس، شهرداریها با به کار بستن تمهیدات گوناگون ازجمله استفاده از ماشینهای آبپاش تلاش میکنند مردم و توریستها را خنک نگهدارند. در چنین وضعیتی، توریستها به دلیل عدم آشنایی با محیط و روشهای گذراندن وقت در هوای گرم، بیشتر در معرض خطر هستند.
درحالیکه انگلیس نیز از امروز به استقبال هوای بسیار گرم رفته است، پیشبینی نمیشود که این گرما بهاندازه اروپای قارهای شدید باشد. بالاترین گرمای ثبتشده در خاک انگلیس ۳۵.۶ درجه است که دومرتبه، یکبار در سال ۱۹۵۷ و یکبار در سال ۱۹۷۶ تجربهشده است.
جهان در حالی گرفتار تغییرات شدید اقلیمی شده است که گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور مرتبط با فقرِ مفرط و حقوق بشر، پروفسور فیلیپ آلستون در گزارش جدید خود نسبت به «تبعیض اقلیمی» (آپارتاید اقلیمی) هشدار داده است. وی معتقد است که تغییرات اقلیمی نهتنها دسترسی فقرا به غذا، مسکن و نیازهای اولیه دیگر را محدود خواهد کرد بلکه موجب تضعیف دموکراسی و حاکمیت قانون نیز خواهد شد. وی معتقد است با تشدید وضعیت اقلیمی، فقرا بیشترین صدمات را تحمل خواهند کرد درحالیکه ثروتمندان به کمک پول، خود را از این آسیبها در امان نگه خواهند داشت. گزارش مذکور همچنین از دونالد ترامپ به دلیل "اقدام فعال برای ساکت کردن" پژوهشهای اقلیمی و از رئیسجمهوری جدید برزیل به دلیل باز کردن راه شرکتهای معدنی در جنگلهای آمازون انتقاد کرده است.
آلستون در این گزارش معتقد است که کشوهای درحالتوسعه ۷۵ درصد از هزینههای گرمایش زمین را متحمل خواهند شد درحالیکه فقط در تولید ۱۰ درصد از گازهای گلخانهای سهم داشتهاند. وی معتقد است که نارضایتی اجتماعی، گسترش بیعدالتی و افزایش فقر در اقشاری از جامعه به احساسات ملیگرایانه، خارجی ستیز و نژادپرستانه دامن خواهد زد. به گفته وی پاسداری از توازن حقوق سیاسی و مدنی در چنین وضعی بسیار دشوار بوده و دموکراسی و حاکمیت قانون در این میان قربانی خواهند شد.
پرفسور آلستون کسی است که در گزارش ماه می سال جاری خود درباره افزایش بحرانی فقر در جامعه انگلیس هشدار داده بود. وی وضعیت فقر در انگلیس را "نظاممند" و "تراژیک" خوانده و گفته بود حزب محافظهکار بهطور عامدانه امکانات امنیت اجتماعی را حذف و بهجای آنها روحیهای خشن و بیملاحظه (بی عطوفت) حاکم کرده است. وی قطع هزینههای عمومی در انگلیس را رفتاری "ایدئولوژیک" دانسته بود که منتهی به "عواقب تراژیک" خواهد شد.
وی همچنین گفته بود: "چسبی که جامعه انگلیس را پس از جنگ جهانی دوم به هم پیوند داده بود بهطور عمدی (توسط حزب محافظهکار) زدوده شده است. "