اعتیاد و مصرف مواد مخدر از چالش‌های کشورهای مختلف است و به یک معضل روانی، اجتماعی و خانوادگی تبدیل شده که با وجود تلاش برای کنترل آن شیوع رو به رشد دارد و سن مصرف آن نیز کاهش یافته است.
در این راستا پژوهشگران خواهان نظارت بیشتر در اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و توان بخشی هستند و بر انجام اقداماتی مانند آموزش پیشگیری از اعتیاد از طریق رسانه‌های جمعی و پژوهش‌های بیشتر برای شناسایی علل اعتیاد و پیشگیری از آن و همچنین ارزیابی اثر بخشی درمان‌های موجود تاکید می‌کنند.
حمایت از طرح‌های پژوهشی
دبیر کمیته فرهنگی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: نخستین مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی اختلالات مصرف مواد مخدر و رفتارهای اعتیادی استان مهر ماه پارسال با هدف تقویت نظام پشتیبانی از پژوهش‌های اعتیاد و جامعیت بخشیدن به فعالیت‌های پژوهشی، آموزشی و درمانی حوزه اعتیاد در مشهد فعال شد.
محسن نظری افزود: از دیگر اهداف این مرکز، ایجاد بستر و فضای مناسب برای محققان جهت انجام تحقیق و پژوهش مرتبط با اعتیاد، تسهیل و برقراری ارتباطات علمی، پژوهشی فعال با سایر مراکز و واحدهای پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاهی، توانمند سازی پژوهشگران، توسعه فعالیت‌های پژوهشی و بهره گیری از نیروهای خلاق و علمی در جهت حل مشکلات و ارتقای فعالیت‌های پژوهشی است.
وی اظهار داشت: دانشجویانی که طرح‌های آنها در زمینه آسیب‌های اجتماعی و مواد مخدر است در صورت تصویب در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر تا مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال مورد حمایت مالی قرار می‌گیرند.
وی گفت: بر اساس سیاست‌های مشخص شده، امسال یک طرح با موضوع بررسی اثر بخشی برنامه‌های فرهنگی اجرا شده توسط سازمان‌های عضو این شورا در حال انجام و ۲ طرح نیز در مرحله عقد قرارداد است.
نظری، نقش نخبگان در مبارزه هدفمند با مواد مخدر، تولید اطلاعات و دانش بومی متناسب با شرایط فرهنگی و جغرافیایی را نقشی اساسی در روند علمی شدن مبارزه با مواد مخدر ذکر کرد و افزود: این کار از تکرار آزمون و خطا در حوزه انسانی که ممکن است در اجرای فعالیت‌ها خسارات جبران ناپذیر داشته باشد پیشگیری می‌کند.
وی اظهار داشت: علل شیوع مواد مخدر پیچیده و متنوع است و بنا به شرایط و ویژگی‌های هر کشور نوع مواد مصرفی نیز فرق می‌کند بنابراین اقدامات فرهنگی و مقابله با این مواد نیز تفاوت می‌کند که در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی باید بر همین اساس برنامه ریزی کنیم.
توجه به تحقیقات کارآمد
کارشناس پژوهش و تحقیقات شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی نیز گفت: در بند دهم سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر، ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب، در مهر ماه سال ۱۳۸۵، بر توسعه مطالعات و پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای در زمینه مبارزه با مواد مخدر و روان گردان و پیشگیری و درمان معتادان با تاکید بر دانش روز دنیا و استفاده از ظرفیت‌های علمی و تخصصی در کشور تاکید شده است که نشانگر اهمیت انجام طرح‌های تحقیقاتی کاربردی و استفاده از نتایج طرح‌ها در برنامه ریزی برای انجام فعالیت هاست.
اعظم نیکخواه با بیان اینکه طی سال‌های گذشته، اسناد مهمی در کشور تدوین شده است که بر تقویت پژوهش در زمینه مبارزه با اعتیاد به عنوان مبنای سیاستگذاری تاکید داشته‌اند افزود: سیاست‌های کلی نظام و سند چشم انداز و سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر در یازده بند که از سوی رهبر معظم انقلاب به رؤسای قوای سه گانه ابلاغ شده است از جمله این اسناد است.
وی اظهار داشت: سیاست‌های کلی برنامه‌های پنجم و ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، سند جامع تحقیقات مبارزه با مواد مخدر و روانگردانها و پیش سازها، مصوبات متعدد ستاد مبارزه با مواد مخدر، قانون برنامه چهارم توسعه مصوب مجلس شورای اسلامی در زمینه تهیه طرح ملی مبارزه با مواد مخدر و روانگردان از دیگر اسناد تهیه شده در این خصوص است.
وی گفت: شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در حوزه پژوهش و تحقیقات در سه محور حمایت از طرح‌های پژوهشی و پایان نامه‌های دانشجویی بر اساس اولویت‌های اعلامی شورا، حمایت از تألیف، ترجمه و چاپ کتاب‌های حوزه اعتیاد و مواد مخدر و برگزاری نشست‌ها، میزگردها و همایش‌های علمی آموزشی در این زمینه فعالیت دارد.
نیکخواه افزود: پارسال ۱۰ میزگرد و نشست تخصصی با همکاری دانشگاه‌های استان و حمایت مالی شورا در حوزه اعتیاد و مواد مخدر برگزار گردید که نتایج آن برای اجرایی شدن و استفاده در برنامه ریزی و سیاستگذاری به دستگاه‌های ذیربط استانی و کشوری ارسال شده است.
اولویت با پیشگیری از اعتیاد
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی هم گفت: اصل مهم و نخست و راهبردی، پیشگیری از اعتیاد است و بهترین راه مبارزه و مقابله با اعتیاد، پیشگیری، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی عمومی می‌باشد.
محمد حسن جهان افزود: نقش اصلی در این زمینه بر عهده اصحاب رسانه، روحانیون، مبلغان و کسانی است که تریبون در اختیار دارند و اولویت زمانی و کوتاه مدت در مقابله با مواد مخدر نیز ساماندهی معتادان متجاهر است.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه اولویت اصلی ستاد مبارزه با مواد مخدر پیشگیری است، طرح یاریگران بر این مبنا تدوین شده است که از مهر ماه امسال با اولویت آموزش و پرورش در این بخش اجرایی می‌شود و بعد از آن، دیگر دستگاه‌ها و سازمان‌ها همچون وزرات علوم و حوزه‌های علمیه مورد هدف هستند تا همه گروه‌های مرجع و فرهنگ ساز در این عرصه وارد کار شوند.
وی گفت: ۷۵۰ نوع ماده مخدر و روانگردان شناسایی شده است اما بیشترین کشفیات و مصرف آن مربوط به تریاک است بطوریکه در سه ماه نخست امسال حدود هفت و نیم تن مواد مخدر در این استان کشف و ضبط شده که پنج هزار و ۳۷۴ کیلو گرم تریاک، هزار و ۱۱ کیلو گرم حشیش، ۵۵۰ کیلو گرم مرفین، ۲۷۰ کیلو گرم هروئین و ۲۰۳ کیلو گرم شیشه بوده است.
جهان با بیان اینکه هم اکنون دو هزار و ۵۷۰ معتاد متجاهر در مراکز نگهداری، درمان و اشتغال خراسان رضوی حضور دارند افزود: آنچه در این زمینه اهمیت دارد بازگردندان آنها به جامعه و اشتغال آنان است زیرا یکی از دلایل اعتیاد آنها، بیکاری است.
وی اظهار داشت: در صورتی که چرخه جمع آوری، نگهداری و درمان معتادان منجر به اشتغال آنها شود موفق خواهیم بود وگرنه این افراد بار دیگر به مصرف مواد مخدر روی می‌آورند.
وی گفت: مقابله با اعتیاد فقط به آموزش و پیشگیری محدود نیست بلکه با همکاری دستگاه‌های مختلف در مبارزه با ورود و توزیع مواد مخدر نیز همراه است که در این راستا از پنجم تیر ماه پارسال تاکنون ۳۳ تن انواع مواد مخدر و روانگردان در این استان کشف شده که نسبت به مدت مشابه قبل چهار درصد افزایش دارد.
جهان افزود: ۸۹ درصد کشفیات از سوی نیروی انتظامی بوده و هشت درصد آن را مرزبانی، ۲ درصد را اداره کل اطلاعات خراسان رضوی و یک درصد را نیز گمرکات استان کشف کرده است.
وی اظهار داشت: در این ارتباط هشت هزار و ۷۱۰ قاچاقچی و خرده فروش طی این مدت دستگیر و ۱۲ هزار و ۸۵۰ نفر معتاد متجاهر در این استان جمع آوری و ساماندهی شده‌اند.
۷۵۰۷ / ۶۰۵۳