اگرچه امروزه برخی بر این باورند که آزمون دانشگاه‌ها و ادامه تحصیل در مراکز آموزش عالی تعیین کننده واقعی برای زندگی بسیاری ازجوانان نیست اما برخی معتقدند که انتخاب مسیر زندگی از راه علم و دانش بیانگر آرمان خواهی و گام ارزشمند برای پویایی اندیشه‌ها و بلوغ فکری آینده سازان است.
اینکه نوجوانان و جوانان با وجود دشواری‌های زندگی و اطلاع از موانع کسب و کار، فراگیری علم را در سطوح عالی پیگیر بوده و درجات علمی را بر بطالت یا رفتن از مسیرهای نادرست ارجح می‌دانند خود نشانه بلوغ فکری و اندیشه والاست اما می‌بایست
نخبگان علمی، اجتماعی و برنامه ریزان کشور مسیرهای علمی را به شکلی طراحی و ترسیم کنند که آینده سازان بتوانند در بستر علم آموزی به کسب و کار مناسب و منطبق با نیازهای کشور دست یابند.
تعریف کد رشته‌های جدید متناسب با تغییرات سریع علم و فناوری و پدیده‌های جهانی و علمی شدن خدمات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تمام نیازهای کشور می‌تواند از منظری درست برای شتاب دهی به رشد و شکوفایی اجتماعی ترسیم شود و با فاصله گرفتن از تکرار اقدامات تاریخ مصرف گذشته، کنکور را به سمت جذابیت‌های علمی و تنوع زیستی هدایت کرد.
آنچه امروز سبب شده تا بسیاری از نوجوانان و جوانان در رقابت نفس گیر کنکور سراسری کم بیاورند القائات نادرست و خواسته‌های نابجای خانواده و اطرافیان است که با وجود تفاوت در یادگیری‌ها بر برخی مسیرهای نادرست اصرار و پافشاری دارند و این امر سبب شده تا نوجوان و جوان ایرانی نتواند مطابق با استعداد و تمایلات درونی مسیر زندگی خود را ادامه دهد.
شکست در کنکور آن هم به خاطر دست نیافتن به برخی رشته‌ها ی تحصیلی که امروزه از منظری جایگاه اجتماعی محسوب می‌شوند خود نخستین اشتباه زندگی است که شاید عواقب آن سال‌ها فکر و زندگی یک انسان را به خود مشغول کرده و سبب تلف شدن عمر به خاطر برخی نگاه‌های غلط اجتماعی شود.
اینکه نوجوان و جوان ایرانی می‌بایست مسیر دشوار علمی را برای دستیابی به قله‌های فناوری و اصلاح ساختار زندگی اجتماعی بردارد شکی در آن نیست و باید تلاش‌ها به گونه‌ای سوار بر موج آرمان خواهی علمی کرد که با کمترین آسیب روحی و جسمی بتوان به هدف‌های والا دست یافت.
از دیگر سو ترسیم و تدوین روش‌های مناسب علم آموزی و نشاندن نکات طلایی علمی بر افکار نوجوانان و جوانان خود موضوعی است که می‌بایست نخبگان علمی و فرهنگی در این زمینه به اتخاذ راهکارهای خلاقانه و مبتکرانه روی آورند و به بهترین شکل و زیباترین روش‌ها، بدون آنکه خستگی فکری و دغدغه ذهنی در آینده سازان به وجود آید، تدریس علوم را در اذهان جذابیت بخشند.
روی دیگر سکه کدگذاری رشته‌های تحصیلی است که همخوانی نداشتن برخی از آنها با تعاریف و نیازهای روز بشری، یاس و ناامیدی برای دستیابی به کسب و کار به وجود می‌آورد.
با این تعاریف کنکور نخستین عرصه جدی زندگی برای دانش آموزان محسوب می‌شود زیرا کارزاری سرنوشت ساز است که در آن کمر همت برای رقابت با تعداد بیشماری ازهمسالان بسته می‌شود و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند تا نقشی مؤثر در آینده شغلی، زندگی فردی و اجتماعی خود داشته باشند.
روی دیگر کنکور
کنکور حدود نیم قرنی می‌شود که در کشور برای سنجش و تعیین درجه علمی دانش آموزان برگزار می‌شود که از آن می‌توان به عنوان سنگ محک یا ماراتنی بزرگ یاد کرد.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی سازمان سنجش در کنکور سراسری که در روز پنجشنبه و جمعه ۱۳ و ۱۴ تیرماه ۹۸ برگزار می‌شود یک میلیون و ۳۵۳ هزار و و ۱۲۴ داوطلب در آن به رقابت می‌پردازند.
امروز کمتر خانواده‌ای را می‌توان پیدا کرد که دغدغه کنکور فرزند ش را نداشته باشد و کمتر فرزندی را می‌توان پیدا کرد که تنها راه موفقیت در زندگی و سرنوشت آینده خود را به موفقیت در کنکور ختم نکند.
از این رو، تصور قبول شدن و نشدن در این ماراتن برای داوطلبان کنکور استرس زا بوده که حتی می‌تواند سلامت روح و روان آنان را تحت تأثیر قرار دهد.
اصلاح نگرش و ذهنیت نسبت به کنکور بهترین راهکار کاهش استرس و تغییر موضع نسبت به این رقابت است که امکان آن از طریق فرد داوطلب، حمایت‌های خانواده و رسانه‌ها میسر می‌گردد.
کنکور پایان زندگی نیست
روانشناس و استاد دانشگاه در این زمینه گفت: کنکور جاده صاف کن زندگی نیست چون راه‌های رسیدن به سرنوشت خوب بی شمار است در حالی که داوطلب ۳۶۵ روز به امید موفق شدن در کنکور تست می‌زند تا در آزمونی نیم روزی سرنوشتش رقم بخورد.
حسن احدی افزود: در زندگی مسیرهای هموارتر و ساده‌تری هم وجود دارد که می‌توان با پیمودن آن راه‌ها به نتیجه دلخواه در زندگی رسید.
وی بیان داشت: دانش آموزی که نتواند دراین آزمون به نتیجه دلخواه برسد، از سوی خانواده و اطرافیان مورد ترکش‌های زیادی قرار می‌گیرد و باید سرزنش‌های زیادی را تحمل کند که این شرایط برای آنان همراه با استرس، اضطراب و فشارهای روحی بالایی است.
احدی یادآور شد: در این رقابت باید از مقایسه خود با دیگر داوطلبان خود داری کرد چون باید به توانایی‌های دیگر خود که هیچ ربطی به کنکور ندارد، بیندیشند.
این روانشناس در ادامه به اصلاح نگرش به کنکور پرداخت و اضافه کرد: ایجاد فضای عاری از استرس و دلهره بسترساز رشد و نمو بهینه است که غنچه‌های زندگی در آن به بار شکوفایی می‌نشینند.
احدی بیان داشت: در مورد آزمونی همانند کنکور هم ایجاد فضایی امن و فارغ از هر نگاه و توصیه‌های تکراری، می‌تواند زمینه‌های اصلاح نگرش و ذهنیت نسبت به کنکور را تغییر دهد تا داوطلبان، آن را محکی برای برآورد سنجی علمی ببینند نه مقیاسی برای داشتن توانایی یا ناتوانی.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: با توجه به نزدیک شدن به مقطع زمانی کنکور، سه گروه نقش تعیین کننده‌ای در ایجاد آرامش بیشتر برای متقاضیان شرکت در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها دارند.
وی افزود: نخست خود دانش آموزان هستند که باید واقع بین باشند و بدانند این عرصه، پایان همه زندگی آنان نیست بلکه فقط یک آزمون است و قرار نیست همه کسانی که شرکت می‌کنند باید پذیرفته شوند لذا خودشان بیش از هر کس دیگری می‌توانند به خود کمک کنند تا آرامش درونی را برای شرکت در کنکور پیدا کنند.
احدی اظهار داشت: گروه دوم خانواده و اطرافیان هستند که می‌توانند در افزایش یا کاهش استرس در بین کنکوری‌ها مؤثر باشند پس ضرورت دارد خانواده‌ها برای آگاهی بیشتر در مورد کنکور و برخورد با فرزندان کنکوری از مشاوران تحصیلی کمک بگیرند.
وی از رسانه‌ها به عنوان گروه سوم ایجاد آرامش در بین داوطلبان کنکور یاد کرد و افزود: بزرگنمایی از کنکور سراسری در سریال‌ها و برنامه‌های رسانه‌ها، به نوعی به ترس فرزندان از کنکور دامن می‌زند و تداعی کننده این مساله است که اگر قبول نشوند دنیا به آخر می‌رسد، بر همین اساس، رسانه به دلیل داشتن مخاطبان میلیونی در تغییر دهنیت‌ها به کنکور سراسری و در نتیجه کاهش استرس داوطلبان نقش دارد.
این روانشناس تاکید کرد: در این روزهای باقی مانده به آزمون سراسری آنچه داوطلب کنکوری بیش از همه به آن نیاز دارد، آرامش خاطر است تا بر اضطراب کنکور غلبه کند و سربلند از صندلی آن برخیزد و به این نکته مهم دقت کند که جوانان دارای توانمندی‌های بسیاری است که از طریق آنها می‌تواند مسیر زندگی را بیابند و برای رسیدن به هدفشان بکوشند.
کنکور و دانستن تکنیک‌های ساده
روانشناس و مشاور تحصیلی مدارس البرز نیز در این خصوص گفت: کنکور که در چند سال اخیر به دلیل استقبال گسترده‌تر مردم توجه بیشتری را به سمت خود جلب کرده است که رد شدن از آن گاهی برای دانش آموزان غیر ممکن تصور می‌شود.
خدیجه نوروزی اظهارداشت: در این آزمون اقبال به کمک کسانی خواهد آمد که با آرامش و تمرکز بیشتری در سر جلسه آزمون حاضر شوند اما دانستن تکنیک‌هایی هر چند ساده برای افرادی که نگران شرکت در این آزمون هستند بسیار مهم و کارآمد است.
وی با بیان اینکه کنکور بزرگترین چالش زندگی دانش آموزی است، خاطرنشان کرد: برای کاهش اضطراب، دلشوره، سردرد، بی خوابی و غیره در بین کنکوری‌ها لازم است خانواده‌ها و اطرافیان به فشارهای روانی کنکوری‌ها دامن نزنند چون همین فشارهای روانی گاهی منجر می‌شوند تا نتیجه زحمات چندین روزه فردی در روز کنکور با فراموشی مطالب به یغما برود.
وی یادآورشد: یکی از نکات اولیه برای کاهش اضطراب کنکور این است که روز قبل از کنکور به محل برگزاری آزمون برود شاید کاری بیهوده و زمان بر به نظر برسد اما به شکل معجزه آسایی تصورات غلط و نادرست داوطلب را کاهش می‌دهد.
وی از زودتر بیدار شدن در روز کنکور به عنوان یک عامل مؤثر در پیشگیری از استرس سخن گفت و اضافه کرد: به دلیل حجم ترافیک در صبح کنکور لازم است داوطلبان صبح زود از خواب بیدار شوند تا از ۵۰ درصد از استرس ناشی از روز امتحان را که نشأت گرفته از دیر رسیدن در سر جلسه آزمون می‌باشد را از خود دور کنند.
این روانشناس البرزی دعا خواندن و یا موسیقی آرام را از دیگر تکنیک‌های ساده برای کاهش استرس در کنکور عنوان کرد و اضافه کرد: این کار موجب آرامش بیشتر داوطلبان در جلسه آزمون می‌شود.
وی گذشتن آسان از سوالات سخت را از دیگر تکنیک‌های ساده در کنکور برشمرد و تصریح کرد: داوطلب باید سوالات سخت کنکور را به بعداً موکول کند تا با این کار استرس در جلسه آزمون را از خود دور کند یا کاهش دهد.
نوروزی به داوطلبان کنکور توصیه کرد: روز قبل از کنکور درس نخوانند چون نکات درسی که شب قبل یا صبح آزمون خوانده می‌شود در حافظه کوتاه مدت ماندگار می‌شود و تنها موجب تشدید استرس و اضطراب می‌شود به همین علت داوطلبان باید ۲۴ ساعت قبل از آزمون مطالعه نکنند.
وی حاکم بودن فضای آرام در خانه و خوردن شام سبک، مناسب و متنوع را از دیگر تکنیک‌های ساده درکنکور عنوان کرد و اظهار داشت: خوردن صبحانه کامل موجب ذخیره انرژی در آنها می‌شود پس بدون صرف صبحانه از خانه خارج نشوند.
گام‌های آرامش بخش در کنکور
مدیر کل آموزش و پرورش البرز از حفظ آرامش به عنوان مهمترین نکته در موفقیت در کنکور یاد کرد و افزود: خانواده و محیط زندگی دانش آموز در چند روزی که به کنکور باقی مانده است باید حال و هوای کاملاً کنکوری پیدا کند یعنی اعضای خانواده باید به شکلی با دانش آموز یا داوطلب کنکور برخورد کند که احساس نکند تمام زندگی او در کنکور خلاصه می‌شود.
سالار قاسمی تصریح کرد: حال برخی از والدین این روزها بهتر از فرزندان کنکوری شأن نیست به همین دلیل کارشناسان همواره توصیه می‌کنند بهتر است این روزها پدر و مادرها به استرس کنکوری‌ها دامن نزنند زیرا در اندک فرصت باقیمانده حفظ آرامش مهترین نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد.
وی بیان داشت: با نزدیک شدن به روز کنکور به طور معمول دانش آموزان میزان ساعت مطالعه خود را افزایش می‌دهند تا از زمان باقی مانده به بهترین شکل ممکن استفاده کنند. در حالی که کارشناسان آموزشی در این زمینه معتقدند که این افزایش ساعت مطالعه برای دانش آموز داوطلب در آزمون کنکور مانند سم است.
قاسمی با اشاره به اینکه روز شمار کنکور به سرازیری رسیده است، خاطرنشان کرد: روانشناسان معتقدند خانواده‌ها در زمینه تشویق و حمایت از کنکوری‌ها مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند و اطرافیان کنکوری‌ها گاهی اوقات فشارهایی به دانش آموزان وارد می‌کنند که از آن بی خبرند پس باید همراه داوطلبان شویم وبا تشویق آنان را در این راه کمک کنیم. تا با آرامش بیشتری روزهای باقی مانده تا کنکور را بگذرانند.
وی عنوان کرد: داوطلبان کنکور باید از افزایش ساعت مطالعه بپرهیزند چون این افزایش همانند سم است برای آنان چرا که در این روزها باید ساعت مطالعه را کاهش داد یعنی حداکثر باید بین پنج تا ۶ ساعت باید برنامه ریزی مطالعه‌ای داشته باشند.
قاسمی سفر پیش از کنکور به ویژه به اماکن مذهبی و در دل طبیعت را برای کنکوری‌ها مهم دانست و ادامه داد: این اقدام موجب آسان جلوه دادن کنکور و حساسیت ایجاد نکردن درباره نتیجه آن است که می‌تواند دانش آموز را با خیال راحت و آسوده‌تر راهی جلسه آزمون کند و بار فشار روانی را در فرد داوطلب بسیار کاهش دهد.
وی استرس و آشفتگی را ازدیگر عوامل ناکام شدن داوطلبان در کنکور برشمرد و یادآورشد: برای مسلط بودن بر مطالب خوانده شده در کنکور باید به خواب و تغذیه اهمیت داد تا موضوعات مورد مطالعه شده در ذهن داوطلب به هم نریزد.
مدیر کل آموزش و پرورش البرز در ادامه به توصیه‌های ۹۰ دقیقه‌ای برای داوطلبان کنکور اشاره کرد و گفت: روز قبل از کنکور درس خواندن بار منفی دارد زیرا نظم ذهنی را به هم می‌زند و موجب نگرانی بیشتر داوطلب می‌شود.
قاسمی با بیان اینکه داوطلب نیاید روز قبل از آزمون بیکار بماند، تصریح کرد: در زمانی که بیکار هستیم فکرهای منفی به ذهن هجوم می‌آورد لذا روز قبل از کنکور داوطلب باید وقت خود را با برنامه‌های متنوع پر کند و لحظه‌ای بیکار نماند.
وی عنوان کرد: داوطلبان کنکور باید از مرور مطالب در روز قبل از آزمون بپرهیزند زیرا این مرور فقط اضطراب را افزایش داده و سبب آشفتگی ذهن می‌شود پس باید خوب استراحت کرد و صبح زود بیدار شد و نرمش کرد و با خوردن صبحانه قند خون را تنظیم کرد تا در جلسه آزمون با افت قند خون مواجهه نشوند.
نقش برنامه ریزی در موفقیت کنکور
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش نیز در این خصوص اظهار داشت: ماراتنی بزرگ به نام کنکور شاید اولین و بزرگترین آزمون جدی هردانش آموزی باشد چرا که آینده تحصیلی و شغلی آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما نمی‌توان از آن به عنوان تنها راه موفقیت در زندگی یاد کرد.
خسرو ساکی با اشاره به اینکه برخی از داوطلبان آزمون سراسری تصور می‌کنند فقط از طریق موفقیت در این آزمون می‌توانند به آرزوهای شأن برسند، یاد آورشد: برنامه ریزی برای مطالعه اولین گام موفقیت در مطالعه را تشکیل می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه دانش آموزان در دوران تحصیل باید به نقش مهم برنامه ریزی در فرآیند یادگیری اهمیت فراوانی بدهند، خاطرنشان کرد: دانش آموزی که با برنامه ریزی مطالعه می‌کند، دید خیلی بهتری نسبت به رویدادهای پیش رو خواهد داشت و نگرانی‌هایش درباره مسائل مختلف از بین می‌رود.
وی بیان داشت: برنامه ریزی که از مهمترین اصول موفقیت در کنکور سراسری است نیاز به مشورت با افراد کاربلد از جمله مشاوران فعال در حوزه مشاوره تحصیلی و یا افرادی که خودشان این مسیر را طی کرده باشند و با نیازهای یک کنکوری آشنا باشند، دارد.
وی از چک کردن امور درسی به عنوان گام دوم در موفقیت در کنکور نام برد، یادآور شد: مهمترین رقیب در مسیر آمادگی برای کنکور سراسری فقط و فقط خود فرد است که نباید خود را در امور درسی با دیگران مقایسه کنید بلکه باید با برنامه ریزی نهایت تلاش خود را با ثبت امور درسی در دفترچه‌ای ویژه کنکور برای خود داشته باشد تا انگیزه برای مطالعه را با توجه و تمرکز بیشتر در درون و ذهنش تقویت کند.
ساکی مهمترین فایده ثبت امور درسی را برای یک دانش آموز کنکوری در افزایش مطالعه عنوان کرد چون این مهم وی را به سمت تلاش بیشتر برای رسیدن به موفقیت سوق می‌دهد و روحیه خود باوری در او را تقویت می‌کند.
وی گام سوم را مطالعه صحیح ذکر کرد و بیان داشت: روش مطالعه برای درس‌های مختلف متفاوت است زیرا برخی از دروس تنها جنبه مطالعاتی دارند و حفظ کردن مثل دین و زندگی دارند و بعضی از درس‌ها محاسباتی هستند که کسب موفقیت در این درس‌ها تنها بستگی به تمرین و تست زنی مثل ریاضیات دارد.
وی ادامه داد: بعضی از درس‌ها مثل شیمی هم مباحث مطالعاتی و حفظی دارد و هم مباحث محاسباتی و استدلالی لذا قبل از آغاز مطالعه جدی برای کنکور باید با نحوه اصولی مطالعه درس‌ها آشنایی پیدا کرد.
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش به بیان مطالبی در خصوص گام چهارم که شامل ارزیابی خود داوطلب کنکور از خودش می‌باشد پرداخت و اضافه کرد: در دنیا همه طرح‌های کلان و بزرگ بعد از ساخت و قبل از اجرایی شدن و افتتاح آنها ابتدا اریابی می‌شوند تا از صحت و سالم بودن طرح‌ها اطمینان حاصل شود لذا دانش آموز کنکوری هم در طول یک سال باقی مانده به کنکور باید به دفعات مورد سنجش قرار گیرد تا میزان آمادگی و تسلط آن بر مطالب مشخص شود.
ساکی بیان داشت: برای موفقیت در کنکور سراسری هیچ‌گونه راه میان بر و تکنیک خاصی وجود ندارد و داوطلب کنکور باید اصولی و حرفه‌ای درس‌هایش را مطالعه کند تا با فهم عمق مطلب بتواند تست‌ها را در جلسه آزمون پاسخ درست بدهد.
وی آمار کل داوطلبان کنکور سراسری ۹۸ را یک میلیون و ۳۵۳ هزار و ۱۲۴ داوطلب ذکر کرد که ۴۳۴ هزار و ۲۳۴ داوطلب آن توسط وزارت آموزش و پرورش در ۲۳۵ حوزه اجرایی سازماندهی شده‌اند.
وی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش مسئولیت حدود ۳۲ درصد برگزاری آزمون با حوزه رفع نقص را بر عهده دارد، خاطرنشان کرد: آموزش و پرورش در اجرای تمامی گروه‌های آزمایشی در روزهای پنجشنبه و جمعه مورخ ۱۳ و ۱۴ تیرماه ۹۸ مشارکت دارد.
وی استفاده از مدارس و سالن‌های مجهز و دارای امکانات که در مرکزیت شهر، شهرستان و یا بخش هستند را به عنوان حوزه اجرا تعیین کرده است.
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: برای برگزاری آزمون کنکور سراسری در حوزه‌های آموزش و پرورش برنامه‌های مختلفی چون تشکیل نشست ویدئو کنفرانس با حضور مدیران حوزه‌های اجرا و سمینار یک روزه رو سای سنجش آموزش و پرورش کشور با مشارکت سازمان سنجش برگزار شده است.
ساکی افزود: تا کنون نشست توجیهی توسط مدیران حوزه‌های اجرا با عوامل داخلی حوزه در محل حوزه قبل از آزمون نیز تشکیل شده است.
وی تاکید کرد: تمام تلاش‌هایی که برای برگزاری این آزمون بزرگ در کشور صورت می‌گیرد نشان از ایجاد شرایط مناسب و آرام برای داوطلبان کنکور سراسری ۹۸ در اقصی نقاط ایران اسلامی دارد.
۲۸۱۹/ ۶۱۵۵