تهران- ایرنا - محققان دانشگاه دوک آمریکا توانستند یک اسکنر مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی (OCT) با قابلیت حمل و قیمت ارزان بسازند که فناوری اسکن شبکیه را در اختیار جوامع فقیر در سراسر جهان قرار می‌دهد.

به گزارش پایگاه خبری مدیکال ساینس، این اسکنر که با استفاده از فناوری چاپ سه‌بعدی ساخته شده، ۱۵ برابر سبک‌تر و کوچک‌تر از اسکنرهای تجاری موجود در بازار است و با استفاده از قطعاتی ساخته شده که قیمت آن را به کمتر از یک دهم قیمت سیستم‌های تجاری فعلی کاهش می‌دهد، اما کیفیت تصاویر به دست آمده از آن هیچ تفاوتی با این سیستم‌ها ندارد.
در آزمایشات اولیه، این اسکنر جدید ۱۲۰ تصویر از شبکیه بیماران تهیه کرد که وضوح ۹۵ درصد از آن‌ها با تصاویر به دست آمده از سیستم‌های اسکنر تجاری امروزی برابر می‌کرد. وضوح این تصاویر برای معاینات بالینی کافی است.
از دهه ۱۹۹۰ میلادی، تصویربرداری OCT به شیوه استاندارد تشخیص برای بسیاری از بیماری‌های شبکیه از جمله انحطاط ماکولا ، رتینوپاتی دیابتیک و آب سیاه بدل شده است. با وجود این، تجهیزات مورد نیاز برای تصویربرداری OCT بیش از ۱۰۰ هزار دلار هزینه دارد و به همین علت استفاده از آن به عنوان بخشی از آزمایشات استاندارد پایش سلامت شبکیه امکان‌پذیر نیست و تنها مراکز چشم‌پزشکی بزرگ به این تجهیزات دسترسی دارند.
دژنراسیون ماکولا یا انحطاط ماکولا (بخشی از شبکیه)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که باعث می‌شود فرد با افزایش سن دید متمرکز خود را از دست بدهد و انجام فعالیت‌هایی مانند مطالعه و رانندگی غیرممکن شود.
ماکولا یک ناحیه کوچک در شبکیه است که مسئول بینایی مرکزی محسوب می‌شود و باعث می‌شود چشم قادر به دیدن جزییات باشد.
تاری تصاویر، مشاهده مناطق تیره و اعوجاج در دید مرکزی، مهمترین علایم انحطاط ماکولای مرتبط یا افزایش سن (AMD) محسوب می‌شوند.
عارضه آب سیاه (گلوکوم) به دلیل اختلال در جریان خون اعصاب بینایی بوجود می‌آید.
رتینوپاتی دیابتی (DR) شایعترین بیماری چشمی مبتلایان به دیابت است. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در حال حاضر بیش از ۲۹ میلیون نفر در آمریکا به دیابت (نوع ۱ و ۲) مبتلا هستند و دیابت، علت اصلی نابینایی در بیماران مبتلا به دیابت بین سنین ۲۰ تا ۷۴ سال محسوب می‌شود. در بیماری رتینوپاتی، رگ‌های خونی غیرطبیعی جدیدی روی پرده شبکیه رشد می‌کنند و باعث کاهش بینایی یا نابینایی کامل می‌شوند.
در واقع در این عارضه با آسیب رگ‌های خونی، جریان خون کافی در اختیار سلول‌های عصبی شبکیه قرار نمی‌گیرد و کمبود اکسیژن منجر به مرگ این سلول‌ها می‌شود. در این حالت بدن سعی می‌کند تا با رشد رگ‌های خونی جدید، این مشکل را حل کند و از طرفی بیماری دیابت باعث می‌شود رشد عروق خونی به درستی انجام نگیرد و خونریزی کند و به شبکیه آسیب بزند. این آسیب منجر به رشد بافت اسکار در شبکیه می‌شود و بیمار به مرور زمان بینایی خود را از دست می‌دهد.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Translational Vision Science & Technology منتشر شده است.