به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، کنفرانس دو روزه منامه که به درخواست آمریکا روز چهارشنبه ۴و ۵ تیر ماه در منامه پایتخت کشور بحرین تشکیل شده بود، بدون نتیجه به پایان رسید. «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ در امور خاورمیانه که مدیریت این نشست را بر عهده داشت در پایان این جلسه گفت: کنفرانس بحرین چارچوب مناسبی برای برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطین فراهم کرده و هر زمان که رهبران فلسطینی اراده کنند، می‌توانند از طرح صلح بهره ببرند.
بر اساس طرح معامله قرن، در ۱۰ سال آینده ۵۰ میلیارد دلار در اختیار فلسطینیان قرار می‌گیرد که قرار است تولید ناخالص داخلی آنها را دو برابر کند. واشنگتن امیدوار است که مخارج طرح نام‌برده را کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تأمین کنند.
در این کنفرانس طرف‌های درگیر در بحران خاورمیانه شرکت نداشتند؛ اسرائیل دعوت نشده بود و فلسطینیان مانند شماری از کشورهای عربی آن را تحریم کردند. برخی از کارشناسان معتقدند که راه حل اقتصادی نمی‌تواند بحران سیاسی بین اعراب و اسرائیل را حل کند.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با «حسین آجرلو» کارشناس مسائل خاورمیانه و استاد دانشگاه به گفت و گو پرداخت.
شکست نشست منامه با سطح پایین مشارکت
آجرلو در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: برای برگزاری نشست منامه زمینه سازی شده بود وطرح معامله قرن که در این نشست مطرح شد چند پایه دارد که می‌خواهد بحران‌های سیاسی و امنیتی را حل و فصل کند و محور مقاومت را کاهش دهد وبخشی از اراضی فلسطینی تحت اشغال اسرائیل را که قبلاً شورای امنیت حاکمیت آنرا نپذیرفته بود بپذیرد. پایه دیگر این طرح اقتصادی است «دونالدترامپ» هر طرحی را در هر زمینه‌ای، مطرح کرده پایه طرح‌هایش اقتصادی بوده است.
وی گفت: نشست منامه قرار بود بر اساس حجم بالای مشارکت شکل گیرد اما مخالفت‌ها در این زمینه بخصوص در جهان عرب گسترش پیدا کرد و فلسطینی‌ها نیز این نشست را تحریم کردند و شرکت کنندگان نشست منامه در سطح پایین حضور داشتند و حضور مقامات درجه ۲ کشورها در این نشست شکل گرفت و تعداد زیادی از تجار و بازرگانان و شخصیت‌های مشهور که با آمریکا در ارتباط بودند در این نشست شرکت کردند و این نشست که قرار بود در سطح بالا برگزار شود به هدف خود نرسید. اسم این نشست را کارگاه گذاشتند و این اولین شکست نشست بوده است.
این استاد دانشگاه افزود: دومین شکست این طرح که قرار بود برای شکوفایی و رفاه باشد اما مشخص نشد که مبلغ ۵۰ میلیارد دلار به چه صورت تأمین شود و بیشتر کلی گویی بوده است و جمع آوری ۵۰ میلیارد نیز با مشکل مواجه است و چالش اصلی این است که همین اقدام مالی نیز در حد حرف است و تا عمل فاصله زیادی دارد و این طرح در سطح مشارکت شکست خورده است و نه در اهداف سیاسی خود.
آجرلو در همین حال گفت: سوابق این گونه نشست‌ها که با حضور خبرنگاران و بازرگانان در کشورهای عربی برگزار می‌شود، نشان می‌دهد هر چند که با چالش روبرو باشند اما در عادی سازی روابط مؤثر هستند و به نظر می رسد این نکته را باید مد نظر داشته باشیم که در قضیه فلسطین، نشستی در سال ۱۹۷۷ در مصر برگزار شد که برخی از مقامات اسرائیلی و مصری در آن شرکت کردند گرچه نشست با اهداف خود فاصله گرفت و مشارکت در حد پایین بود اما زمینه ساز سفر انوار سادات به اسرائیل و بحث کمپ دیوید در سال ۱۹۷۸ شد.
این استاد دانشگاه همچنین بیان داشت: بحث عادی سازی روابط بین کشورهای عربی در قالب این شکل‌ها زمینه سازی می‌شود و این از نظر سیاسی، برای جهان اسلام خطرناک است اگر این کنفرانس موفق نباشد اما زمینه ساز، عادی سازی روابط می‌شود و عده‌ای از مقامات اسرابیل در این نشست در کشورهای مسلمان شرکت می‌کنند.
آجرلو گفت: سابقه نشان داده است کشورهای که دچار مشکلات مالی هستند و وابستگی شدید به این کمک‌ها دارند قطع کمک‌های مالی اقتصاد آنان را دچار بحران شدید می‌کند و اینگونه کمک‌ها زمینه را برای تردید در فلسطین ایجاد خواهد کرد و در بلند مدت آمریکایی هامی توانند به اهداف خود نزدیک شوند و اگر راهبرد مناسبی از سوی محور مقاومت و طرفداران آرمان فلسطین در مقابل اینگونه اهداف صورت نگیرد و به نظر می‌رسد که در مقابل ناکامی‌ها، سیاست آمریکا به هدف برسد.
طرح معامله قرن مبهم است.
آجرلو کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد مبهم بودن طرح معامله قرن گفت: ابعاد معامله قرن در مورد طرح دو کشور، مشخص نیست و معلوم نیست که آمریکا دنبال راه حل دو کشور است یا راه دیگری را انتخاب می‌کند. سازشکاران منطقه و اروپاییان به دنبال راه حل دو کشور هستند و این یعنی تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار هم، اما تشکیل یک دولت قدرتمند اسرائیلی و یک دولت با اختیارات محدود فلسطینی و حتی دره رود اردن باید در اختیار اسرائیل باشد.
وی همچنین بیان داشت: در این طرح فلسطین نباید ارتش داشته باشد و مسائل امنیتی قرار است تحت پوشش رژیم صهیونیستی باشد و تشکیل دو کشور که یکی از آنها با اختیارات خودمختاری یعنی نیروی نظامی و امنیتی نداشته باشد و اسرائیل با حقوق عرفی و بین المللی بتواند این کشور را در سیطره امنیتی خود داشته باشد، فی الواقع دو کشور مورد نظر فلسطینی و کشورهای عربی فاصله زیادی دارد و نمی‌تواند موفقیتی در پی داشته باشد مقامات عربی به دنبال این هستند که پایتخت فلسطین بیت المقدس شرقی شکل بگیرد و این هم با واقعیت‌های منطقه خیلی متعارض هست.
این استاد دانشگاه یادآور شد: تیم مشاوره‌ای ترامپ یک تیم کاملاً صهیونیستی هستند کوشنر، «فریدمن» یهودی افراطی هستند و این تیم درمورد معامله قرن مشاوره می‌دهند و این تیم صهیونیستی بدون در نظر گرفتن واقعیت منطقه به دنبال اجرای این طرح هستند و این طرح خود باعث افزایش بی ثباتی در منطقه خاورمیانه می‌شود.
طرح اقتصادی نمی‌تواند به منازعات سیاسی پایان دهد.
آجرلو در این مورد اظهار داشت: پرداخت ۱۰ ساله مبلغ ۵۰ میلیارد دلار در طرح معامله قرن با استقبال کشورهای عربی روبرو شد و این نشان می‌دهد که پدیده ایران هراسی که از سوی ایالات متحده و اسرائیل برگزار شده کشورهای عربی را تحت الشعاع خود قرار داده است اما ایران تهدید جدی برای این کشورها نیست و این جوسازی علیه کشور ما صورت گرفته است.
وی همچنین گفت: کشورهای مخالف منطقه‌ای ما از جمله عربستان و امارات بر این عقیده اند که امنیت منطقه را آمریکا برقرار و تأمین می‌کند و برای راضی نگه داشتن آمریکا و فشار حداکثری بر ایران به دنبال این هستند که به هر قیمتی آمریکا را در منطقه نگه دارند و به این دلیل با سیاست‌های آمریکا در منطقه همسویی می‌کنند.