وحید درخش احمدی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا افزود: ساس از انگل های خارجی حیوانات ساکن غار (احتمالاً خفاشها) است که در زمان غارنشینی انسان ها تکامل یافته اند و امروز به عنوان مهم ترین انگل های خارجی انسان در عصر حاضر به شمار می رود.
وی اضافه کرد: ساس‌ها در محل سکونت انسان مانند منازل، هتل ها، خوابگاه‌ها، زندان‌ها، سرباز خانه‌ها، بیمارستان‌ها و سرای سالمندان یافت می‌شوند.
درخش احمدی اظهار داشت: آنها در شکاف دیوار، کف خانه‌ها، اثاثیه، لابلای کار تن‌ها، پشت کاغذ دیواری، کمدها و درهای چوبی و قفسه کتابخانه‌ها، مبلمان، تشک‌ها و پشتی‌ها مخفی می‌شوند. در شب و نور کم فعال هستند و از میزبان خفته تغذیه می‌کنند. اگر انسان در دسترس آنها نباشد از سایر حیوانات خونخواری می‌کنند.
وی با بیان اینکه ساس‌ها هنگام خونخواری ۳ یا ۴ بار با فاصله چند دقیقه شخص را می‌گزند تا سیر شوند، گفت: ماده بالغ روزی ۲-۳ تخم می‌گذارد که در طول زندگی جمعاَ ۲۰۰-۵۰۰ تخم می‌رسد. تخم‌های یک میلیمتری سفید مروارید شکل هستند و در مکان‌های یاد شده قرار داده می‌شوند.
این حشره شناس اضافه کرد: زمان باز شدن تخم‌ها که معمولاً ۱۰-۹ روز بعد از جنین دار شدن است به درجه حرارت بستگی دارد. ۵ مرحله وجود دارد که هر مرحله قبل از پوست اندازی به یک وعده خون نیاز دارد تا تبدیل به مرحله بعدی شود. مراحل تخم تا بلوغ کامل و تخم گذاری مجدد بسته به حرارت محیط بین ۱۹-۷ هفته (حدود ۵-۲ ماه) متغیر است.
درخش احمدی افزود: در حرارت ۲۷ درجه تخم‌ها در کمتر از یک هفته شکفته می‌شوند، در طول سال چند نسل ساس بوجود می‌آید. در دسترس بودن منبع خون در زمان تولید مثل تأثیر می‌گذارد. ساس‌های بالغ در تابستان بیشتر از ماه‌های سرد تر تغذیه می‌کنند. ساس‌ها گرسنگی را تا ۵۵۰ روز تحمل می‌کنند و خانه‌های استیجاری بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند.
وی در مورد مشکلات بهداشتی ساس‌ها گفت: ساس‌های تختواب، متهم به انتقال تعداد زیادی از بیماری‌ها شده‌اند ولی تاکنون فقط موارمواری از جمله ایجاد کم خونی (به علت خونخواری زیاد خصوصاً در نوزادان)، حساسیت در افراد حساس (جسمی و روانی) ثابت شده و در بعضی افراد ممکن است تاول‌های هموراژیک بزرگی به وجود آید، در بعضی ممکن است قرمزی و ادم مشاهده شود یا بی دلیل دچار خارش شوند، خارش شدید و عفونت‌های ثانویه، کم خوابی یا بی‌خوابی وسواس و بیماری‌های روانی (آنتوموفوبیا یا همان ترس از حشرات) و بوی بد مکان ساس زده از مشکلات بهداشتی است.
درخش احمدی درباره تشخیص ساس گفت: زخم‌های محل گزش پاپول‌های سفتی بوده که از یکدیگر فاصله کمی داشته و دو تا دو تا یا سه تا سه تا با هم ظاهر می‌شوند و شکل خوشه‌ای گزش‌ها در تمایز گذاشتن بین زخم‌ها با گزش سایر حشرات نظیر کک و غیره مهم است، دیدن ساس (مرده، زنده و یا پوسته‌های خالی پس از پوست اندازی) در محل‌های خواب و استراحت، رد خون در روی ملحفه‌ها و مخفیگاه‌های ساس‌ها (مشاهده لکه‌های خون و نقاط تیره رنگی که در اثر استفراغ و مدفوع توسط حشره روی ملافه، تشک، لباس خواب و دیوار) ایجاد می‌شود.
درخش احمدی گفت: ساس‌ها به راحتی از راه لباس، تختخواب، لوازم خواب افراد، مبلمان نو و دست دوم، وسایل چوبی کرایه‌ای مثل میز و صندلی مجالس، چمدان مسافران و حتی ساک‌های ورزشی از اماکن آلوده به اماکن تازه و غیره آلوده راه پیدا می‌کنند.
این حشره شناس گفت: خارش ناشی از گزش ساس‌ها به درمان‌های علامتی پاسخ می‌دهد که موقتی بوده و با تکرار گزش دوباره خارش‌ها به وجود می‌آیند.
وی، دور انداختن تمام وسایل آلوده و سوزاندن آنها، حذف درزها و شکاف‌ها و برداشتن کاغذهای دیواری‌های آلوده، گچ کردن ساختمان (در ساختمان‌هایی که گل گچ هستند یا درز و شکاف در کف و دیوار دارند)، دوقاب کردن کف ساختمان با سیمان، پهن کردن وسایل خانه در آفتاب، سالم سازی بعضی از لباس‌ها با جوشاندن و استفاده از بخارشوی را در مبارزه با این انگل مفید دانست.
درخش احمدی تاکید کرد: سمپاشی ابقایی با سموم ترکیبی دو گروه کاربامات‌ها و پایروتیروئیدها به صورت دستی یا کمپرسی روی دیوارها، کف اطاق‌ها، تمام وسایل چوبی و پارچه‌ای ضروری است البته باید زیر نظر متخصص بهداشت یا کنترل آفات انجام و از کاربرد بخصوص سموم توسط افراد غیر متخصص اجتناب شود.
وی افزود: شهروندان از خریدن وسایل دست دوم ضدعفونی نشده جدا خودداری کنند و وسایل چوبی، مبلمان و تختواب را از فروشگاه‌هایی خریداری کنند که گواهی مبنی بر آلوده نبودن وسایل یا کارگاه تولیدی آنها ارائه شود.