برخی از این طرح به عنوان اضمحلال فرهنگ اصیل شرقی و اسلامی در جامعه عراق و جایگزین کردن فرهنگ ابتذال آمریکایی و درهم شکستن ارزش‌ها به بهانه آزادی دانسته‌اند و بر همین اساس مخالفت گسترده‌ای در سطح رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در عراق با آن آغاز شده است.
این طرح همان گونه که در پایگاه رسمی سفارتخانه آمریکا آمده، در وهله نخست نوجوانان دارای استعدادی ویژه در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و علمی را هدف قرار داده است اما در عین حال جوانان سطوح دانشگاهی را نیز شامل می‌شود.
طرح ILEP (Iraqi Young Leaders Exchange Program) نخستین بار در سال ۲۰۰۷ آغاز شد اما پس از مدتی متوقف و بار دیگر طرح مزبور از ۲۸ اکتبر ۲۰۱۳ (۶ آبان ۹۲) از سرگرفته شده اما در برهه اخیر با روی کار آمدن دولت «دونالد ترامپ» فعالیت گسترده‌ای درباره آن صورت گرفته است.
همین امر حساسیت‌ها را در عراق نسبت به ماهیت این طرح و اهداف و انگیزه‌های پشت پرده آن بیشتر کرده به ویژه اینکه تعدادی از نوجوانان و جوانانی که در این پروژه شرکت کرده و ویدئوها و تصاویری که از فضای عمومی برنامه‌های آموزشی آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، حساسیت‌ها را در عراق بالا برده است.
در اغلب این ویدئوها و تصاویر دختران و پسران نوجوان و جوان عراقی به صورت مختلط و به دور از چشم خانواده‌ها و نظارت دولت عراق، در حالت رقص و جشن‌های مستهجن در آمریکا مشاهده می‌شوند.
برخی از تصاویر مبتذل نیز با برخی از شهروندان آمریکایی به خصوص در کنار ساحل گرفته شده‌اند و گفته می‌شود که این گونه تصویر گرفتن‌ها به ویژه از دختران عراقی عمدی و با هدف تحت فشار گذاشتن آنها برای پیشبرد برنامه پروژه بعد از بازگشت به عراق بوده است.
مشارکت در این طرح، با ثبت نام از طریق اینترنت آغاز می‌شود و نوجوانان و جوانان دوره راهنمایی و دبیرستان براساس استعدادهای ویژه ای که دارند در طرح مزبور که وزارت امور خارجه آمریکا تدارک دیده و همه هزینه‌های آن را دولت آمریکا پرداخت می‌کند، ثبت نام می‌کنند.
سپس یک تیم متخصص از سفارتخانه آمریکا در بغداد، در بین افراد ثبت نام کننده، افراد مورد نظر خود را بعد از انجام ملاقات حضوری بر اساس استعدادها و فعالیت‌هایی که افراد متقاضی دارند، دستچین می‌کند.
این دوره‌های یک ماهه که به صورت اردویی بوده و در هر دوره فقط ۵۲ جوان و نوجوان عراقی انتخاب می‌شوند و پس از انتقال به آمریکا، دور از چشم والدین و خانواده و حتی نظارت و مراقبت دولت بغداد، تحت آموزش‌های ویژه پیرامون فعالیت‌های اجتماعی قرار می‌گیرند.
علاوه بر برنامه‌های فشرده آموزشی و بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی و دیدار با برخی از شخصیت‌های آمریکایی، محافل جشن و رقص مبتذل به بهانه فراهم کردن فضای نشاط و شادابی در طول دوره برای این نوجوانان فراهم می‌شود.
این دوره در دو زبان عربی و انگلیسی برگزار می‌شود که دوره زبان عربی در برگیرنده آموزش فشرده زبان انگلیسی به جوانان و نوجوانان عراقی است.
یکی از دختران کاربر عراقی که از فضای برنامه‌های پروژه ایلپ مطلع است در صفحه شخصی خود در «فیسبوک» با عنوان «از دام گستری شیطان برحذر باشید» نوشته است که این طرح با یک برنامه فشرده اولیه در اربیل آغاز می‌شود و سپس نوجوانان و جوانان عراقی به آمریکا با هزینه کامل دولت آمریکا انتقال داده می‌شوند.
«فرح الصفار» مهمترین برنامه‌های این پروژه را همزیستی دانش آموزان عراقی با خانواده‌های آمریکایی، دوره‌هایی درباره حقوق بشر، کارگروه‌هایی درباره حقوق زنان و همچنین تفاوت‌ها جنسیتی (حقوق دگرجنسی ها) عنوان کرده است.
از دانش آموزان عراقی خواسته می‌شود که انسجام خود را در دوره همزیستی با برخی از همتایان آمریکایی خود - که مجریان طرح حساب شده آنها را برگزیده‌اند – تجربه کنند و در این دوره اجازه روابط نامشروع به دانش آموزان داده می‌شود.
الصفار ادامه داد که هدف این برنامه آماده سازی یک نسل از جوانان دارنده استعدادهای رهبری است تا در آینده واشنگتن بتواند از طریق آنها برتمامی مواضع قدرت در نظام سیاسی عراق مسلط و منافع ایالات متحده به این صورت در عراق تضمین و تأمین شود.
به گفته وی، این برنامه همانند دیگر برنامه‌های مشابه زیر نظر سازمان «سیا» است و یک تیم متخصص از این سازمان اطلاعاتی در سفارتخانه آمریکا با متقاضیان ملاقات حضوری کرده و جوانان و نوجوانان عراقی مورد نظر خود را دستچین می‌کنند.
برخی از رسانه‌های عراق همچون تلویزیون «بلادی» و «العهد» و دیگر رسانه‌های بومی این کشور که از تبعات خطرناک طرح ایلپ گزارش‌های خبری تهیه کرده‌اند، در دیدار با برخی از مقام‌های دولت عراق مشخص شده است که بغداد از جزئیات این پروژه آمریکایی بی اطلاع است و این طرح به دور از چشم دولت اجرا می‌شود.
این درحالی است که برخی ادعا کرده‌اند که این طرح در جهت توافقنامه راهبردی که در ۲۰۰۸ بین آمریکا و عراق امضا شده، اجرا می‌شود.
«هاشم الکندی» از کارشناسان عراقی معتقد است که پروژه ایلپ یک طرح برای اثرگذاری بر فرهنگ اصیل عراقی و تزریق فرهنگ ابتذال و عدم پایبندی به ضوابط اجتماعی جامعه آمریکا به بهانه آزادی در کالبد جامعه عراق است.
به گفته وی، این پروژه به بهانه پاره‌ای آموزش‌های اجتماعی، یکسری افکار و عقاید عدم تقید آمریکایی به جوانان و نوجوانان عراقی تزریق می‌شود تا به تدریج برای فاصله گرفتن از دین و مذهب و تقبل باورهای الحادی و بی دینی آماده شوند.
الکندی از دولت عراق خواسته است که نسبت به این اقدام‌های سفارتخانه آمریکا واکنش نشان داده و اجازه ندهد ایالات متحده در تعامل با جوانان و نوجوانان عراقی آزادانه و بدون رقیب و ناظر عمل کند.
همچنین برخی از گزارش‌ها حاکی است که اغلب جوانان ونوجوانانی که در طرح مزبور شرکت کرده بعد از بازگشت به عراق در نهادهای مدنی و اجتماعی به خدمت گرفته شده و برخی نیز در فعالیت‌های سیاسی مشارکت داده شده‌اند.
تلویزیون «بلادی» عراق نیز در گزارشی افزود که یکی از دستاوردهای پروژه ایلپ، حوادث خشونت بار تابستان سال گذشته در بصره بوده که دست داشتن کنسولگری آمریکا در آن آشکار شده است.
تعدادی از جوانان و نوجوانان خودسر از تظاهرات مردمی بصره علیه کمبود برق و آب شرب سالم و بیکاری، سو استفاده کرده و این تظاهرات‌ها را از مسیر خود منحرف کرده و با تعرض به دفاتر سیاسی و آتش زدن مقرهای گروه‌های مقاومت و الحشد الشعبی و کنسولگری ایران در بصره، این روند را به خشونت کشاندند.
به رغم گسترش اعتراض‌ها در فضای مجازی و رسانه‌ها و ابراز نگرانی خانواده‌ها، اما تاکنون دولت عراق موضع و اقدام مشخصی در قبال آن اتخاذ نکرده و سفارتخانه آمریکا نیز آزادانه در حال پیشبرد این پروژه است.
همچنین سفارتخانه آمریکا طرح فراخوان جدید برای ثبت در تابستان امسال برای متقاضیان را ارائه و اعلام کرده است که ایالات متحده همه هزینه‌های رفت و برگشت سفر به خارج عراق، جلسات، هزینه‌ها روادید و سفرهای میدانی، جلسات درس، اقامت و غذا، فعالیت‌های فرهنگی، مواد آموزشی، بیمه درمانی و حوادث و مقادیر قابل قبولی هزینه تو جیبی متقاضیان را برعهده می‌گیرد.
براساس اعلام برخی رسانه‌های عراق، این طرح گرچه به طور مشخص جوانان و نوجوانان عراقی را هدف قرار داده اما به طور محدودی نیز برای جوانان و نوجوانان فلسطینی و الجزایری در حال اجرا است.