به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، آگاهی یافتن از فرهنگ و روش زندگی اهل بیت پیامبر (ص) یکی از اصلی ترین راه‌های شناخت آیین محمدی و بهره مندی از آن است زیرا آنها تبلوری از مکتب حیات بخش پیامبر اکرم (ص) هستند. در این میان شناخت از زندگی حضرت فاطمه معصومه (س) بانویی که در دوره غم و غربت، مدافع و تنها مایه تسلی برادرشان امام رضا (ع) بود، نیز می‌تواند موجب رشد بیشتر شیعیان شود و آنان را در مسیر ترقی معنوی هدایت کند.
یکم ذی القعده سال ۱۳۷ هجری، در خانه امام موسی کاظم (ع) دختری به نام فاطمه معصومه (س) پا به عرصه وجود نهاد و در فضایی آراسته به فضائل اخلاقی و تحت تعلیم و تربیت پدر و برادر گرامی شان امام رضا (ع) رشد کرد. او از موقعیت تالی معصوم برخوردار شد و اینگونه هشتمین پیشوای شیعیان آن حضرت را «معصومه» لقب داد. این بانوی پرهیزکار در مکتب اهل بیت (ع) درس کرامت و پاکدامنی آموخت و از علم و درایت سرشار شد و در ردیف زنان عالمه، محدثه و والامقام جهان اسلام قرار گرفت.
این بانوی والامقام در پیروی از امام زمان خویش به مقابله با جریان‌های انحرافی پرداخت و از استمرار امامت معصومان از سلاله پاک رسول خدا (ص) با استناد به احادیث نبوی حمایت کرد. به طوری که آن حضرت (س) در فاصله شهادت پدرش تا اعلام علنی امامت و جانشینی امام رضا (ع) که بر اثر جو خفقان و امکان شهادت امام رضا (ع) به تعویق افتاد، به مدت چهار سال با نقل احادیث متعدد و طرح موضوعات دینی به نیازهای پیروان اهل بیت (ع) پاسخ گفت و به روشنگری در حوزه علوم دینی پرداخت.
«طاهره، حمیده، رشیده، تقیه، رضیه، مرضیه، سیده صدیقه، سیده نساء العالمین، محدثه، عابده و کریمه اهل بیت» از جمله القاب فاطمه معصومه (س) به شمار می‌رود. آن حضرت (س) پس از تحمل یک دوره بیماری سرانجام در ۱۰ ربیع الثانی ۲۰۱ هجری قمری در ۲۸ سالگی دیده از جهان فروبست و به دیار حق شتافت. اهمیت و نقش بی بدیل کریمه اهل بیت (ع) در میان شیعیان و به خصوص ایرانیان سبب شد تا شورایعالی انقلاب فرهنگی در ۱۳۸۵ خورشیدی روز میلاد ایشان را به عنوان «روز دختران» نامگذاری کند.
دختران ایران زمین در عرصه‌های مختلف فرهنگ، اقتصاد، سیاست، ورزش و … همواره حضوری فعال دارند و تمام روزهای تقویم ملی از افتخارات دختران ایران زمین پر شده است. از ابتدای انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ خورشیدی، مسأله زنان در جامعه با توجه به ابعاد انسانی زن، در ۲ عرصه خانواده و جامعه تبیین شد و طبیعی است در مرحله تحقق شعارها، حفظ کرامت زن در خانواده و اجتماع ایرانی در دوره‌های مختلف، شدت و ضعف یافته است. بررسی جایگاه والا و ارزشمند حضرت معصومه (س) و راه‌های الگوگیری دختران مسلمان در جامعه امروزی از مقام شامخ آن حضرت (س)، پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا را واداشت تا به گفت وگو با «سیده فاطمه ذوالقدر» عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بپردازد و این مهم را از زوایای مختلف بررسی کند. متن این گفت وگو را در ادامه می‌خوانیم.
ایرنا: حضور پررنگ دختران دوشادوش مردان در عرصه‌های مختلف اجتماع تا چه اندازه در تصمیم گیری های مهم نظام و رشد و توسعه جامعه تأثیر دارد؟
ذوالقدر: دختران جامعه ما با انتخاب‌ها، تصمیم‌ها و حضورشان در عرصه‌های مختلف جامعه، اقشار مختلف را به این باور رسانده‌اند که جامعه برای پیشرفت و همدلیﹺ بیشتر و هم افزایی به نظر و اقدام همه اقشار جامعه از جمله زنان نیازمند است. بانوان در ایران اسلامی، جایگاه قابل توجهی در حوزه‌های مختلف همچون علم، هنر، ورزش، اشتغال زایی، کارآفرینی، اقتصاد و حتی سیاست دارند. زنانی که مورد تشویق و به عنوان الگوهایی موفق هستند، بنابراین باید گفت اثرگذاری زنان در فرهنگ سازی نیز بسیار عمیق است. به طور حتم یکی از مهم‌ترین معیارها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی کشور میزان اهمیت و اعتباری به شمار می‌رود که زنان یک جامعه دارا هستند. امروزه برای تحقق توسعه اجتماعی، تسریع فرایند توسعه اقتصادی و محقق شدن عدالت اجتماعی، چنانچه به زن به عنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود، به طور قطعً تأثیر بسیاری در روند رشد و افزایش کمّی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت. نقش زنان در پیشرفت به هدف توسعه اجتماعی و اقتصادی بستگی داشته و از این رو در تحول همه جوامع انسانی عاملی اساسی تلقی می‌شود.
ایرنا: دختران در جامعه امروزی با چالش‌های بسیار زیادی مواجه هستند (به عنوان مثال: تفاوت عدالت میان زنان و مردان)، تأمل بر این موضوع تا چه اندازه اهمیت دارد؟
ذوالقدر: شاخص عدالت به عنوان مقوله‌ای گسترده در همه عرصه‌های مختلف قابلیت بحث و بررسی است. با توجه به اصل بیستم قانون اساسی همه آحاد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از تمامی حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند. حال اینکه در زمینه اجرا این حقوق تا چه اندازه محقق شده جای تأمل دارد. چالش‌هایی که دختران در ورود خود به جامعه با آن روبرو می‌شوند بر هیچ فردی پوشیده نیست. به عنوان مثال در استخدام، پرداخت دستمزد، ارتقا و پیشرفت شغلی، برخی فعالیت‌های ورزشی، هنری و حتی در سلامت جسم و روح و تأمین امنیت آنجا که زنان نیاز به حمایت بیشتری از جانب قانون گذار و مجری آن دارند. لیکن دختران خلاق و قدرتمند جامعه ما در سال‌های اخیر در تحصیلات و تخصص بسیار رشد کرده‌اند. بانوانی که با خلاقیت و جسارت در همه بخش‌ها می‌توانند باعث رشد و توسعه کشور شوند و توانایی مدیریتی در بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی را دارند. البته اعداد و ارقام نابرابری جنسیتی را در فعالیت‌های زنان و مردان نشان می‌دهد و این در حالی است که با رشد صعودی میزان تحصیلات زنان در کشور و هم چنین ارتقای آگاهی آنها نسبت به مسائل اجتماعی مواجه هستیم، به نظر می‌رسد که گام‌های آهسته‌ای برای ایجاد فرصت‌های بیشتری برای زنان برداشته شده است، اگرچه هنوز مسیری طولانی پیش روست تا دختران به عنوان بازوهایی قدرتمند در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پذیرفته و جدی تلقی شوند.
ایرنا: تعدادی از آسیب‌های اجتماعی از جمله فقر، سرپرستی خانوار، اعتیاد و… به سمت زنانه شدن سوق پیدا کرده است، شما چقدر با این گونه سخنان موافق هستید؟
ذوالقدر: آسیب اجتماعی از هر نوعی که باشد، می‌بایست در پیشگیری، ترمیم و درمان آن تلاش کرد. فقر در حال گسترش است، آمار اعتیاد بالا رفته و افراد بیشتری به اعتیاد به مواد مخدر سنتی و صنعتی مبتلا شده اند که باید برای جلوگیری و کاهش این آسیب‌ها باید برنامه ریزی شود. البته با بهبود شرایط اقتصادی جامعه و ایجاد فرصت‌های شغلی بخشی از این آسیب‌ها مرتفع می‌شود زیرا معلول وضعیت نابسامان موجود ریشه در معضلات اقتصادی و بیکاری کشور هستند که در اهمیت و تاکید آن حدیثی معروف از رسول مکرم اسلام (ص) وجود دارد که ایشان در این باره می‌فرمایند: «فقر، انسان را به فساد، به خیانت و به بسیاری از راه‌ها می‌کشاند.» حال باید گفت فقر و آسیب اجتماعی طلاق، سرپرستی خانوار و … ۲ سویه هستند، در یک طرف این پیشامد مردان و در طرف دیگر آن زنان قرار دارند. برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی و آموزش و توانمندسازی و اشتغال زایی و دیگر برنامه‌ها باید به گونه‌ای باشد که هر ۲ طرف را پوشش دهند تا به کاهش واقعی آسیب‌ها منجر شود. در هر صورت تقسیم بندی جنسیتی آسیب‌ها، فقط یک بعدی نگریستن به این مسائل را سبب می‌شود. حال آنکه برای پیشگیری و کاهش آسیب‌ها باید به صورت کلان و با برنامه ریزی بر خانواده اقدام‌های مقتضی را اجرایی کرد. چنانچه جهت رفع آسیب‌های اجتماعی که به اصطلاح در حال زنانه شدن هستند، باید موضوع برنامه ریزی به طور صرف زنان باشند. بنابراین کاهش هر نوع آسیبی نیازمند برنامه ریزی کلی و مورد توجه قرار دادن کانون خانواده است تا اینگونه جامعه به نتیجه مطلوب برسد.
ایرنا: تأسی به بانوان پرهیزکاری همچون حضرت فاطمه معصومه (س) تا چه اندازه می‌تواند در مسیر آینده دختران این مرز و بوم مؤثر باشد؟
ذوالقدر: نه فقط دختران که همه افراد در جامعه امروزی می‌بایست همچنان با الگو قرار دادن سیره و شیوه رفتار و زندگی آن بزرگواران، در مواجهه و برخورد با مسائل پیرامون خود معقول و با درایت عمل کنند و در این مسیر از باورها و حفظ و حراست از ارزش‌های اصیل ایرانی و اسلامی جامعه دست نکشند و از نهی شدن و ارعاب معاندان واهمه نداشته باشند تا اینگونه قدرت مواجهه با مشکلات و معضلاتی را که در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی آنها پدید می آیند، داشته باشند. حضرت معصومه (س) و تمام بانوان پرهیزگار در صدر اسلام در ابعاد و عرصه‌های مختلف سبک زندگی مبتنی بر اصیل‌ترین باورها و ارزش‌ها را از خود بروز داده‌اند و این از مباهات شریعت است که چنین انسان‌های کاملی پیشرو آن هستند که الگو بودن آنان و امکان طراحی سبک زندگی برای ارائه به افراد، جامع است. تأسی به زنان والامقامی همچون حضرت معصومه (ع) سبب شده تا دختران مؤمن، عفیف و انقلابی جامع ه امروزی شخصیت و هویت خویش را پیدا کنند و به مقام و منزلت والای خویش پی ببردند و به مقامات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی رفیعی دست پیدا کنند. همچنین به برکت الگوپذیری از زنان بزرگ خاندان پیامبر اکرم (ص)، سبب شده تا دختران و زنان جامعه کنونی با تحول فکری و روحی بزرگ نسبت به سرنوشت خود، خانواده، اسلام و جامعه احساس مسؤولیت کنند.