چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) از روز دوشنبه گذشته (۱۰ تیر) با حضور ۱۸۰ کشور؛ از جمله ایران در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان آغاز به کار کرد و فردا (پنجشنبه / ۱۳ تیر) پرونده ایران در این اجلاس بررسی خواهد شد. در این اجلاس ۳۶ مورد از ۴۲ محوطه ارائه شده برای ثبت جهانی یونسکو بررسی خواهد شد. این آثار محوطههای فرهنگی، طبیعی، مختلط فرهنگیطبیعی در کشورهای مختلف جهان را شامل میشود.
پرونده جنگلهای هیرکانی از ایران به عنوان محوطه طبیعی برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو در این اجلاس معرفی شده است. ایران در حال حاضر ۲۳ اثر تاریخی و طبیعی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو دارد که شامل ۲۲ اثر تاریخی و یک اثر طبیعی (بیابان لوت) است. در این اجلاس، پرونده جنگلهای هیرکانی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران و بدون مشارکت با کشور آذربایجان ارائه و در صورت موافقت اعضای کمیته، این اثر مهم طبیعی به عنوان بیست و چهارمین اثر ایران و دومین اثر طبیعی در فهرست یونسکو ثبت جهانی خواهد شد.
قرار بود در این اجلاس ایران و آذربایجان به صورت مشترک پرونده ثبت جنگلهای هیرکانی را ارائه کنند؛ اما اکنون اخبار این اجلاس نشان میدهد این پرونده تنها با نام ایران نامزد ثبت جهانی شده است.
کمیته میراث جهانی یونسکو ۳۶ نامزد ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو را در چهل و سومین اجلاس خود بررسی میکند. اجلاس این کمیته امسال در باکو پایتخت آذربایجان با ریاست وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان در حال برگزاری است. این کمیته همچنین وضعیت ۱۶۶ سایت ثبت شده در فهرست میراث جهانی را که ۵۴ مورد آنها در لیست میراث در خطر است بررسی میکند.
امسال شش پروند در گروه نامزد میراث طبیعی قرار گرفتهاند:
۱. پناهگاه پرندگان مهاجر، در امتداد ساحل دریای زرد بوهی در خلیج چین (فاز ۱)، چین
۲. جنگلهای هیرکانیان، ایران
۳. مجموعه جنگلی کنگ کراچان، تایلند
دریاها. خشکیهای منطقه آسترال، فرانسه
سایت آلپ -مدیترانه، فرانسه، ایتالیا، موناکو
۶. پارک ملی Vatnajökull، طبیعت پویای آتش و یخ، ایسلند
دو سایت مختلط طبیعی و فرهنگی در این اجلاس بررسی میشوند:
میراث طبیعی و فرهنگی منطقه اهرید (آلبانی)
سایت فرهنگی و تنوع زیستی پاراتی (برزیل)
۲۸ سایت فرهنگی برای ثبت در میراث جهانی پیشنهاد شدهاند:
۱. سایت باستانی فلزشناسی آهن (بورکینافاسو)
۲. تپههای گورستان دیلمون (بحرین)
۳. بابل (عراق)
۴. چشم انداز فرهنگی بودی بیم (استرالیا)
۵. خرابههای باستان شناسی شهر لینگجو (چین)
۶. شهر جی پور، راجستان (هند)
۷. میراث معدن ذغال سنگ اومبیلین (اندونزی)
۸. آرامگاه شهر قدیمی موزو: آرامگاه ژاپن باستان (ژاپن)
۹. سایت مگالیتیک جار، دشت کوزهها (جمهوری دموکراتیک خلق لائوس)
۱۰ .بگن (میانمار)
۱۱.Seowon، (آکادمی نئوکنفوسیوسی کره جمهوری کره)
۱۲.Großglockner، (جاده مرتفع آلپ (تریش)
۱۳. مرزهای امپراتوری روم – دانوب لایم (اتریش / آلمان / مجارستان / اسلواکی)
۱۴. سایت نوشتههای روی سنگ / Ásínai’pi (کانادا)
۱۵. معدنهای منطقه رزگ بریج (جمهوری چک / آلمان)
۱۶. چشم انداز منطقه پرورش اسبهای تشریفاتی کلادبری ناد لابم (جمهوری چک)
۱۷. سیستم مدیریت آب آگسبورگ (آلمان)
۱۸. منطقه معدنی ماقبل تاریخ Krzemionki (لهستان)
۱۹. ساختمان سلطنتی کاخ مافرا، قصر سلطنتی، صومعه، باغ سرکو وپارک شکار (پرتغال)
۲۰. محراب Bom Jesus do Monte in Braga (پرتغال)
۲۱. بناهای تاریخی و باستانی پیکوف (فدراسیون روسیه)
۲۲. چشمانداز فرهنگی ریسه کیدو و کوههای مقدس از گران کاناریا (اسپانیا)
۲۳. رصدخانه بانک جودر (بریتانیا)
۲۴. مرکز تاریخی شکی و کاخ خان (آذربایجان)
۲۵.٫Le Colline del Prosecco di Conegliano a Valdobbiadene (ایتالیا)
۲۶. معماری قرن بیستم فرانک لوید رایت (ایالات متحده آمریکا)
۲۷. شهر غرق شده بندر سلطنتی- یک منظرفرهنگی باستانی (جامائیکا)
۲۸. گذرگاه مستعمراتی پاناما (پاناما)
شش سایت برای قرار گرفتن در فهرست آثار در خطر پیشنهاد شدهاند:
۱. سایت سانداربنز در بلغارستان
۲. میراث فرهنگی و طبیعی اهرید در آلبانی و مقدونیه شمالی
۳. جزایر و منطقه حفاظت شده خلیج کالیفرنیا در مکزیک
۴. دره کاتماندو در نپال
۵. بابل در عراق
دو سایت برای خارج شدن از فهرست آثار در معرض خطر پیشنهاد شدهاند:
۱. محل تولد مسیح: کلیسای تولد و مسیر زیارت بیت اللحم در فلسطین
۲. Humberstone and Santa Laura Saltpeter Works در شیلی
تا کنون ۱۰۹۲ اثر از ۱۶۷ کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
جنگلهای هیرکانی در زبان رایج و عامیانهمرم ایران جنگلهای شمال است که متراکمترین ناحیه جنگلی ایران را تشکیل میدهند. این جنگلها که در جنوب دریای خزر قرار گرفتهاند بین کشورهای ایران و آذربایجان مشترک هستند. جنگلهای هیرکانی از سالهای بسیار دور به جا ماندهاند.
این جنگلها در جنوب دریای خزر از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان شروع میشوند و در ایران از حوالی آستارا تا گرگان ادامه دارند. این جنگلها به دلیل مقاوم نبودن در برابر سرما در اروپا و سیبری قادر به بقا نیستند و در آب و هوای معتدل جنوب دریای خزر دیده میشوند. ارتفاع رویش آنها از سطح دریا آغاز شده و تا دو هزار و هشت صد متری ادامه مییابد.