منطقه حفاظت شده ۱۶ هزار هکتاری لشگردر در منطقه‌ای کوهستانی شرق و جنوب شرق ملایر استان همدان واقع شده و دارای گیاهان متنوعی از تیپ گونه‌های کوهستانی و گیاهان دارویی همچون کلاه میر حسن، گون، گل گندم، بروموس، علف بادبزنی، نخود وحشی، پیچک صحرایی، خاکشیر، میخک، کنگر، علف چای، زنبق وحشی، کاکوتی، اسپند، چوبک یا گل که، شکر تیغل، آلوچه وحشی، زالزالک وحشی و دیگر گونه‌های گیاهی از نوع گندمیان و تیره نعناعیان است.
همچنین وجود حیوانات وحشی همچون کل و بز، قوچ و میش و گوشتخوارانی نظیر گرگ، روباه، شغال، کفتار، تشی و گورکن و عقاب طلایی، جاذبه‌های جانوری منطقه لشگردر ملایر را دو چندان کرده است.
در این میان معدن سرب و روی سرمک نیز در کوه آهنگران شهرستان ملایر به صورت یک هجده ضلعی در منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر واقع شده و این در حالی است که بر اساس قانون مجوز اکتشاف در مناطق حفاظت شده ممنوع است؛ چراکه مناطق حفاظت شده باید حتی در صورت وجود معادن غنی در محدوده آن، بدون تخریب و دست نخورده برای نسل‌های آینده باقی بماند.
اما مجوز اکتشاف به برخی از معادن از جمله معدن سرمک پیش از قرار گرفتن آن محدوده در فهرست مناطق حفاظت شده ارائه شده است با این توضیح که اکتشاف و بهره برداری این معدن از سال ۱۳۳۵ به صورت سنتی آغاز شد و در طول مدت استخراج، عملیات اکتشافی ادامه داشته و استخراج معدن به طریقه زیرزمینی و کانه آرایی و به روش سنگ جوری بوده است.
در اصل شرکت معادن سرمک با هدف اولیه استخراج و فرآوری سرب و آهن در معدن آهنگران واقع در شهرستان ملایر تأسیس شد و استخراج سنگ سرب، نقره و سنگ آهن هم اکنون از این معدن بر اساس فناوری روز جهان و به وسیله متخصصان ایرانی انجام می‌شود.
همچنین با تأسیس کارخانه فرآوری مواد معدنی فلوتاسیون در محل معدن آهنگران، عملیات فرآوری و تولید کنسانتره سرب، بر روی مواد اولیه سرب استخراج شده از معدن فوق و همچنین خاک سرب و روی معدن تکیه اراک در حال اجرا است؛ روندی که گمانه زنی‌ها در مورد کوچک سازی منطقه حفاظت شده لشگردر را به دنبال داشته است.
شرکت معادن سرمک با ظرفیت تولید سالانه ۲۰ هزار تن ژیلسونیت اولین تولید و فرآوری کننده این ماده در ایران است و ظرفیت تولید این شرکت در زمینه سنگ آهن پنج میلیون تن، کنسانتره سرب ۱۰ هزار تن و کنسانتره روی ۲۰ هزار تن در سال است.
به دنبال مطرح شدن کوچک سازی منطقه حفاظت شده لشگردر، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هیچگونه کوچک شدن منطقه حفاظت شده لشگردر در کار نیست بلکه بیشتر ساماندهی این منطقه مطرح است.
مهدی صفی خانی افزود: در صورت نیاز به تفکیک این منطقه بر اساس قانون و مقررات این موضوع باید در نشست اعضای شورای عالی حفاظت محیط زیست به ریاست رئیس جمهوری مطرح و تصمیم گیری شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کمیته حل اختلاف معادن با سازمان‌ها و با همکاری سازمان محیط زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت این موضوع را رسیدگی می‌کند و در دستگاه متناظر استانی نیز این موضوع مطرح شده و به توافق‌های اولیه دست یافته ایم.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان اظهار داشت: با توجه به شرایط اقتصادی کشور نگاه این مجموعه استفاده پایدار از منابع خدادادی است.
صفی خانی افزود: سالهاست که معدن سرمک در کنار حفاظت محیط زیست به فعالیت خود ادامه داده هر چند این فعالیت با توجه به ماهیت کار معدن از جمله تخریب زمین، با اشکالاتی نیز همراه بوده است.
وی اضافه کرد: تلاش مجموعه محیط زیست رعایت حق و حقوق طرفین است با این توضیح که فعالیت معادن در حوزه تحت مدیریت محیط زیست باید منطقی و همگام با سیاست‌های این سازمان باشد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان ادامه داد: باید به گونه‌ای عمل کرد که در کنار حفظ فرصت‌های شغلی، محیط زیست را نیز برای آیندگان حفظ کرد.
صفی خانی بیان کرد: هر چند معدن سرمک مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع کشور را تولید می‌کند اما نباید به این بهانه کمر به تخریب محیط زیست بست بلکه باید اهداف و سیاست‌های این دو مجموعه را به هم نزدیک کرد.
وی افزود: محیط زیست همدان در تلاش است با همکاری سازمان صنعت، معدن و تجارت به یک نگاه مشترک دست یابد تا کمترین آسیب به اکوسیستم این منطقه وارد شود.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان با بیان اینکه نبود آلودگی زیست محیطی و تأثیر انفجار در وضعیت گونه‌های جانوری منطقه را نمی‌توان انکار کرد گفت: بررسی وضعیت زیست گونه‌های موجود در این منطقه و استفاده آنها از آبشخورهای موجود در مجاورت آهنگران گویای این است که گونه‌های جانوری نیز مجبور به عادت به این وضعیت شده اند.
صفی خانی ادامه داد: تلاش محیط زیست کاهش میزان تخریب و آلودگی است که در این راستا به درخواست این سازمان، متولیان معدن سرمک اقدام به تهیه طرح مطالعاتی وضعیت آلودگی هوا و آب و خود اظهاری کردند.
وی تاکید کرد: چنانچه متولیان معدن در بخش‌هایی از استاندارد تعیین شده عدول کنند با آنها با جدیت برخورد می‌شود البته با وجود همسو نبودن فعالیت‌های زیست محیطی با معدن متولیان این دو حوزه سعی در نزدیک کردن رویکردها و رعایت استانداردها دارند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان هدف هر دو مجموعه را حفظ محیط زیست در کنار حفظ تولید و اشتغال دانست و افزود: گونه‌های جانوری نیاز به آب، غذا و امنیت دارند و فعالیت معادن نباید به این سه منبع حیاتی آسیب بزند.
صفی خانی اضافه کرد: سعی بر این است که معدن به سمتی توسعه نیابد که منجر به مسدود شدن مسیر حیات جانداران لشگردر ملایر شود.
۷۵۲۶/۲۰۹۰