سی ان ان در گزارش خود به قلم " برد لندون " با اشاره به تاریخچه درگیریهای نظامی و نبردهای خونین در جزایر مورد مناقشه در دریای جنوبی چین نوشت: در اوایل ماه جولای ۱۹۴۴ میلادی آمریکا در نبردی خونبار در جزیره "سایپان" (Saipan) واقع در اقیانوس آرام شکست سختی به نیروهای ژاپنی تحمیل کرد و ۲۹ هزار ژاپنی در این نبرد کشته و دست کم سه هزار نظامی آمریکایی نیز کشته شدند.
این تارنما ادامه داد: آمریکا به محض دستیابی به این سه جزیره که فاصله هوایی تا خاک ژاپن را بطور چشمگیری کاهش می‌داد، توانست با مستقر ساختن ۲۷۰ فروند بمب افکن ب -۲۹، ژاپن را دراین جنگ درهم کوبد و در اوت سال ۱۹۴۵ میلادی بمب افکن‌های ب -۲۹ از جزیره تینیان در نزدیکی جزیره سایپان، دو شهر "هیروشیما" و "ناکازاکی"ژاپن را بمباران اتمی کردند.
لندون نوشت: زمانی که تنش‌های جاری در دریای جنوبی چین را مد نظر قرار دهیم، مکانی که چین سرگرم ساخت باند فرودگاه دراین جزایر مصنوعی است، درس‌هایی که آمریکا از نبرد سایپان آموخت را نباید فراموش و از آن غفلت نماید.چین دراین آب‌ها و با احداث جزیره مصنوعی سرگرم ساخت فرودگاه وتأسیسات نظامی است که آن را جزء آب‌های ساحلی خود می‌خواند، مسأله‌ای که آمریکا آن‌را خطری برای عبور آزاد می‌داند.
"پیتر لیتون"(Peter Layton) تحلیلگر مسائل نظامی از مؤسسه "آسیایی گریفیت " در استرالیا (Australia's Griffith Asia Institute)تاسیسات نظامی چین دراین جزیره واقع در آب‌های دریای جنوبی را مایه نگرانی دانست که می‌تواند به پکن امکان حملات هوایی دوربرد را بدهد.
وی گفت: چنانچه بمب افکن‌های دور پرواز چین دراین جزایر مستقر شوند، قطعاً مسئله ساز خواهند شد چراکه این امکان را فراهم می‌سازد تا موشک‌های کروز چین بنادر و فرودگاه‌ها در شمال استرالیا را هدف قرار دهند، امری که موجب خواهد شد اعزام بمب افکن ها و هواپیماهای سوخت رسان نیروی هوایی آمریکا به این بخش از خاک استرالیا با خطر همراه شود.
این تحلیلگر مسائل نظامی به سی ان ان گفت: این بدان معنی است که اکنون پایگاه نیروی هوایی سلطنتی استرالیا (RAAF) واقع در "تیندال" در نزدیکی "داروین" (بندر داروین مرکز ایالت سرزمین شمالی استرالیا) در نقطه شمالی استرالیا نیازمند تجهیزات تدافعی در برابر یک تهدیدی در سطح بالا است.
نیروهای نظامی آمریکا و استرالیا بخصوص خلبانان نیروی هوایی دوطرف بطور معمول آموزش‌های مشترکی در بخش‌های شمالی استرالیا و در منطقه داروین صورت می‌دهند.
***افزودن یکهزار مایل به برد پروازی به بمب افکن‌های چینی
"کارل شوستر" (Carl Schuster) خلبان سابق نیروی هوایی آمریکا گفت: داشتن چنین فرودگاهی دراین جزایر به طرز قابل مؤثری بر دامنه برد موشک‌ها و بمب افکن‌های چینی در حدود یکهزار مایل (یکهزار و ۶۰۰ کیلومتر) خواهد افزود و در ضمن آنها را از تیر رأس هرگونه پدافند هوایی مصون خواهد داشت.
این خلبان سابق نیروی هوایی آمریکا ادامه داد: چین با افزودن بر محدوده دریایی خود بر رفت آمدهای دریایی از اقیانوس هند احاطه خواهد یافت، منطقه دریایی که ۴۵ درصد صادارات و ۶۰ درصد مواد خام چین از آن می‌گذرد.
سی ان ان افزود: در جولای ۲۰۱۶ تصاویری از گشت زنی بمب افکن استراتژیک "اچ -۶ کا" (H-6k) چینی بر فراز جزایر ساخته شده چین واقع در آب‌های دریای جنوبی چین بدست آمد.
شوستر درهمین حال به این رسانه تصویری آمریکایی گفت: این امر به چین امکان کنترل منطقه‌ای به وسعت ۶۰۰ مایل (۹۶۵ کیلومتر) در بخش‌های جنوب شرقی را می‌دهد که خود اهرم فشاری بر ژاپن و تایوان خواهد بود.
سی ان ان در این گزارش نوشت: هفته گذشته چین در نزدیکی مجمع الجزایر "اسپارتلی" (Spartly Islands) اقدام به آزمایش موشک ضد ناو کرد و درماه ژوئن نیزجنگنده‌های "جی -10" (J-10) به جزیره "وودی" (Woody Island") واقع در مجمع الجزایر "پاراسل" (Paracels) اعزام کرد.
لندون نوشت: ممکن است جزایر کوچک امکان قدرت نمایی برای کشوری را با مستقر ساختن جنگنده و یا موشک می‌تواند موجب شوند، اما به آنها یک برتری نظامی می‌دهد، چیزی مانند ماجرای جزیره سایپان که به آمریکا در جنگ جهانی دوم داد؛ مکانی برای تأمین نیروی نظامی و کاستن از بعد مسافت جهت حمله.
لندون نوشت: سایپان بطور نمونه به مسیری حیاتی برای آمریکا جهت تأمین لجستیکی و جزیره‌ای نزدیک به خاک اصلی ژاپن بدل شد، اکنون کنترل چین بر جزایر مصنوعی واقع در منطقه صخره‌ای "میسشف" (Mischief reef) در دریای جنوبی چین، به مانند آنچه ژاپن در نگاه داشتن جزیره سایپان در سال ۱۹۴۴ ناکام ماند، برخی کارشناسان نگران هستند که دیگر برای آمریکا و متحدان آسیایی آن برای متوقف ساختن چین دراین زمینه دیر شده است.
"لیتون" (تحلیلگر مسائل نظامی از مؤسسه " آسیایی گریفیت"دراسترالیا که در بالا به وی اشاره شد) دراین باره گفت: آنها اجازه دادند تا چین بر مرکز منطقه "آسه آن" (اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا- ASEAN) احاطه یابد، هیچ کشور منطقه‌ای اکنون به واقع قدرت رؤیا رویی با تهدید این جزایر را ندارد.
با وجود اعتراض آمریکا در سال گذشته میلادی مبنی بر حضور قوی نظامی چین در دریای جنوبی، این کشور تاکید کرده است به ساخت جزایر مصنوعی در این پهنه آبی ادامه خواهد داد.
در بیانیه ای که وزارت دفاع چین در تارنمای خود منتشر کرد، آورده بود: ساخت این جزایر غیرقانونی نیست و ساخت جزایر و تپه‌های مصنوعی در دریای جنوبی کاملاً برای پکن توجیه دارد.
این وزارتخانه از این اقدام چین در سال‌های اخیر به رغم مخالفت‌های واشنگتن حمایت کرده و افزوده بود که ساخت این جزایر کاملاً قانونی و توجیه پذیر است و منافاتی با قوانین بین المللی ندارد.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که سالانه ۱۰۰ هزار کشتی در این منطقه آبی تردد می‌کنند و ارزش تجارت آن نزدیک به ۵ هزار میلیارد دلار است و چین می‌گوید این کشتی‌ها مانعی برای تردد ندارند.
چین پس از آنکه آمریکا نیروهای بیشتری را در سال‌های اخیر روانه دریای جنوبی کرده، ساخت فرودگاه و جزایر مصنوعی را افزایش داده است.
تارنمای یی سی گزارش داد که در سال گذشته میلادی در دو جزیره در این دریا، چین دو فرودگاه را که یکهزار کیلومتر با استان‌های چین فاصله دارد، مورد بهره برداری آزمایشی قرار داده است.
چین می‌گویند که بر بیشتر این کرانه آبی مالکیت دارد و این جزایر تحت قلمرو و تمامیت ارضی این کشور است.