روزنامه آرمان در گزارشی نوشت: محیط زیست یک نوع میراث ماندگار محسوب میشود که اهمیت بسیار بالایی در زندگی افراد دارد، بنابراین تخریب آن خود میتواند آثار منفی بسزایی را در زندگی نسل امروز و آینده داشته باشد.
آثار منفی توسعه توریسم بر محیط زیست
همانگونه که میدانیم لازمه تحقق توسعه توریسم تامین زیرساختهای لازم است؛ زیرساختهایی مانند توسعه راهها، احداث فرودگاه، احداث هتل و یا مواردی از این دست که هر یک از اینها خود میتواند آثار منفی بسزایی را در طبیعت بر جای بگذارد. بنابراین بهراحتی میتوان این ادعا را داشت که در شرایط موجود توسعه گردشگری طبیعی خود عامل مرگ تدریجی محیط زیست خواهد بود، چراکه متاسفانه در حال حاضر همزیستی با محیط زیست و همچنین توجه به آن در توسعه زیرساختها چندان مورد توجه قرار نمیگیرد، بهعنوان مثال برای احداث هتل بهیقین باید بخش قابل توجهی از درختها قطع شود و یا اینکه به محیط زیست ضربات سنگینی وارد شود اما این در حالی است که در کشورهای توسعهیافته امروزه برای احداث هتل در طبیعت کمترین تخریبها صورت میگیرد بهگونهای که ساختوساز سازگار با محیط زیست یک اصل انکارناپذیر در کشورهای پیشرفته است؛ اتفاقی که امروزه در کشور ما متاسفانه بسیار ناآشناست.
انباشت زباله بهواسطه گردشگری طبیعی
باید در نظر داشت که گردشگری طبیعی خود میتواند با تبعات منفی بسیاری همراه باشد، بهعنوان مثال انباشت زباله یکی از دهها مورد از تبعات منفی رونق این نوع گردشگری به حساب میآید، چراکه امروزه متاسفانه بسیاری از افراد هنگام رفتن به طبیعت هیچگاه زبالههایی را که تولید کردهاند جمع نکرده و آن را در دامن طبیعت رها میکنند و متاسفانه این تفکر را دارند که این زبالهها در طبیعت تجزیه خواهد شد در حالیکه زباله خود میتواند باعث تخریب محیط زیست و همچنین اتلاف جان بسیاری از جانوران نیز باشد.
از سوی دیگر باید خاطر نشان کرد که وجود مدیریت سنتی در برخی از مناطق گردشگری طبیعی خود میتواند یکی دیگر از عوامل تخریب محیط زیست باشد، چراکه مطالعات نشان میدهد استفاده از نیروهای متخصص و آموزشدیده برای مناطق گردشگری طبیعی میتواند عاملی اصلی برای افزایش حفاظت از این مناطق باشد؛ اتفاقی که در حال حاضر متاسفانه در برخی از نقاط گردشگری طبیعی رخ نمیدهد.
جای خالی فرهنگسازی
باید در نظر داشت که متاسفانه در کشور ما فرهنگسازی لازم برای حفاظت از محیط زیست صورت نگرفته است که این خود میتواند تبعات منفی بسیار گستردهای را بههمراه داشته باشد هرچند در این فرصت باید یادآور شد که از بین رفتن طبیعت میتواند باعث نابودی گردشگری طبیعی نیز شود، البته هرگاه طبیعت بنا به دلیلی مورد تخریب و یا نظافت در آن بهطور کامل رعایت نشود بهیقین دیگر گردشگری طبیعی نیز وجود نخواهد داشت که این خود میتواند تبعات منفی دیگری را نیز بهدنبال داشته باشد.
به عبارت سادهتر گردشگری طبیعی در صورت تحقق درست آن میتواند عاملی برای رونق اقتصاد روستایی باشد، این در حالی است که در صورت عدم توجه به گردشگری طبیعی روستاییان نیز برای امرار معاش با مشکل مواجه خواهند شد که این مهم میتواند عاملی برای افزایش مهاجرت نیز باشد؛ اتفاقی که خود زمینهساز افزایش آسیبهای اجتماعی نیز خواهد بود. پرواضح است که ایجاد تغییرات فرهنگی را نیز میتوان در زمره دیگر معایب گردشگری طبیعی عنوان کرد چراکه تحقیقات نشان میدهد در سایه افزایش گردشگری طبیعی به مرور زمان فرهنگ و آداب و رسوم رایج در روستاها نیز دستخوش تغییر خواهد شد که این مهم میتواند باعث بروز تعارضات و همچنین برخی از مشکلات نیز شود.
رونق صنعت گردشگری طبیعی
آنچه مسلم است برخی از کارشناسان بر این باور هستند که توسعه گردشگری طبیعی میتواند عاملی برای افزایش آگاهی و دانش گردشگران به حساب آید، بهگونهای که از این طریق، حفاظت از محیط زیست و ارجنهادن به آن به یک اصل در زندگی افراد تبدیل خواهد شد، هرچند در این مجال باید یاد آور شد که لازمه تحقق این مهم نیاز به فرهنگسازی و ارائه اطلاعات کافی و صحیح دارد؛ اتفاقی که امروزه چندان در کشور محقق نمیشود که این خود جای بسی تأمل دارد.
برخی از کارشناسان بر این باور هستند که گردشگری طبیعی خود میتواند عاملی برای تهاجم فرهنگی نیز باشد؛ اتفاقی که متاسفانه زمینهساز بروز مشکلات جدی خواهد بود. بنابراین انتظار میرود که مسئولان امر توجه بیشتری به گردشگری طبیعی داشته باشند، چراکه رهاکردن این نوع گردشگری به حال خود باعث بروز مشکلات جدی و جبرانناپذیر میشود.
در پایان باید خاطر نشان کرد تصمیمگیریهای دولت برگ برنده گردشگری طبیعت به حساب میآید، چراکه هرگاه دولت برنامهریزیهای مدونی برای عدم تخریب محیط زیست و همچنین حفاظت از بناهای تاریخی و همچنین مناطق بکر طبیعی را داشته باشد بهیقین این نوع گردشگری نهتنها عاملی برای تخریب محیط زیست نیست، بلکه خود میتواند باعث رونق اقتصاد روستایی نیز شود؛ اتفاقی که امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا در حال وقوع است. بنابراین با الگوبرداری مناسب از تجربههای کشورهای موفق بهراحتی میتوان به این مهم دست یافت.