به گزارش خبرنگار اعزامی ایرنا به عشق آباد، یکی از زیباترین شهرهای ترکمنستان که نشانههایی از قومیت تاریخی ترکمن، فرهنگ در آمیخته حوزه تمدن پارسی و نمادی از ساختار فرهنگ به جا مانده از دوره حکومت کمونیستهای اتحاد جماهیر شوروی سابق را در خود دارد، شهر عشق آباد است که این همه ویژگی در قالب وجود موزهها در این شهر و در کنار دیگر نمایه های تمدنی موجود، بر جاذبههای منحصر به فرد آن شهر افزوده است.
در ترکمنستان ۳۰ موزه آثار تاریخی و فرهنگی وجود دارد که ۶ موزه آن از منظر غنای آثار از سایر آنها برتری دارند و معروف ترین این شش موزه نیز "موزه ملی ترکمنستان" و "موزه فرش ترکمن " است.
عشق آباد در واقع از بعد تاریخی آثار قابل توجهی دارد که برخی از بناهای تاریخی این شهر به بناهای ایرانی و اسلامی و برخی دیگر به عمارتهای مشابه آنچه در مسکو و سن پترزبورگ است، شباهت دارند و با همان اصول برگرفته از فرهنگ غربی و شرقی ساخته شده اند که از جاذبههای دیدنی این شهر و کشور به حساب می آیند.
بدون تردید از مهمترین مکانهای دیدنی و جاذبههای عشق آباد موزههای آن است که موزه ملی ترکمنستان در این میان به خاطر وسعت و تنوع آثار و جذابیت آنها شاخص است که البته خود این موزه از به هم پیوستن سه زیر موزه ارزشمند دیگر شکل گرفته است.
"موزه تاریخ"، "موزه طبیعت و قوم شناسی" و "موزه ریاست جمهوری" ترکمنستان از بخشهای مکمل هم برای شکل دهی به این موزه بزرگ هستند که البته موزه فرش ترکمنستان نیز یکی از زیر مجموعههاست.
عمارت موزه ملی ترکمنستان که در حقیقت یک کاخ است، در ناحیه "کپه داغ" پایتخت قرار گرفته که طرح آن به نوعی نشان دهنده تاریخ معماری کاخها در دورههای باستانی پیش از دوران کمونیستی است.
از آثار جالب توجه این موزه دولتی که در سالهای ۱۹۹۰ میلادی راه اندازی شده و دارای ۵۰۰ هزار اشیا و لوازم تاریخی است، میتوان به انواع مهرهها و سکهها، انواع جامها و دیگر وسایل برنزی قدیمی و عتیقه اشاره کرد.
نقاشیها، پیکرهها و تندیسها، فرش و گلیم، طلا و جواهرات، ظروف ساخته شده از عاج، ظرفهای رنگی بودایی، لوازم موسیقی و بسیاری آثار دیگر همه و همه از لوازم قدیمی هستند که طی سالها در این موزه جمع آوری شده اند.
حتی نمونههایی از فسیلهای بسیار قدیمی در این موزه نگهداری میشود که نمونههای مهمی برای زمین شناسان هستند.
در موزه ملی ترکمنستان همچنین تقریباً انواع صنایع دستی و نیز اشیا کشف شده در حفاریهای باستان شناسی در خاک ترکمنستان به اضافه آثار هنری غربی و هم چنین برخی از هدایای خارجیان به رئیس جمهوری ترکمنستان به نمایش گذاشته شده است.
بازدید از این موزه، برخلاف بسیاری از موزهای دیگر این کشور رایگان نیست و مردم و گردشگران با پرداخت مبلغی می توانند به ابعاد وجودی قوم بزرگ ترکمن در طول اعصار که امروزه هم ترکمنستان امروز و هم کشورهایی چون ایران، عراق، سوریه، روسیه، افغانستان و چند کشور دیگر را در بر میگیرد، وقوف ژیدا کنند.
دولت ترکمنستان از سال ۲۰۱۷ میلادی بودجههای خاصی را برای توسعه ابعاد علمی و هنری و فرهنگی موزه ملی ترکمنستان در نظر گرفته است تا خلاء های اطلاعاتی گذشته برای شهروندان خود و دیگران را جبران کرده و حلقه مفقودههای این پازل فرهنگی و علمی - تاریخی را برای نیل به اهداف راهبردی در آینده کامل کند.
چون دولتمردان معتقدند که بیشتر با کمک این موزهها و میراث فرهنگی است که میتواند شناسنامه تاریخی و هویت قوم ترکمن پراکنده گذشته و دولت - ملت ترکمنستان مستقل امروزی را با سابقه تاریخی خود آشنا و سپس به جهان معرفی کنند.
در واقع، موزهها روایتگران خاموش فرهنگ و تمدن هر ملتی به شمار میروند و کشور تازه استقلال یافته ترکمنستان نیز که در ۱۳۷۱ از سلطه تقریباً ۷۰ ساله اتحاد جماهیر شوروی رهایی یافته است، قصد دارد از طریق همین موزهها و نشان دادن پیشینه تاریخی طولانی قوم ترکمن که اگرچه شاید در مقاطعی از تاریخ با فرهنگ و تمدن پارس، مغولها، ترکها و یا روسها همپوشانی دار، فرهنگ و تاریخ خود را به رخ جهانیان بکشاند.
مشاهدات عینی خبرنگار ایرنا از این موزه و توجیهات تشریحی راهنمایان آن حاکی است که مدیریت فرهنگی دولت ترکمنستان امروزه با جدیت تمام می کوشد از این هویت تاریخی صرفاً به نفع قوم ترکمن بهره ببرد، به گونهای که در روایتهای تاریخی از رویدادهای دورههای مختلف این کشور می کوشد هر یک از آثار، نخبگان، نمادهای تمدنی مشترک منطقه اورآسیای جهان و سرزمینهای اطراف آن یعنی ملتهای ایران، ترک یا روسیه را صرفاً به نفع "ترک من" ها مصادره کند.
دولت عشق آباد می کوشد با این جریان سازی فرهنگی، گذشتهای از قومیت ترکمن را به رخ بکشد که بتواند چراغ راه آینده این قوم برای ساختن آیندهای بهتر برای ملت جدید ترکمنستان شد.
این در حالی است که تجربههای حاصل از کنکاش و بررسی اشیای موجود در موزهها نشان دهنده ارزش والای هنر و ارتباطات و همکاریهایی است که اقوام مختلف هر خطه از جهان در گذشته با یکدیگر داشته اند.
دولت ترکمنستان طی چند سال اخیر دریافته است که شناخت هدایت شده جامعه از طریق مطالعه گذشته میتواند زمینه را برای دستیابی به زندگی آرمانی و ایده آل "ترکمن" ها فراهم آورد.
چون به خوبی میداند که این میراث فرهنگی بیش از آنکه برای روزگار کنونی به کار آید، برای ساختن آینده جامعه یکپارچه ترکمنستان بسیار ضروری است چرا که مسیر ساختن آینده از راه مطالعه و شناخت گذشته میسر خواهد بود.
ترکمنها در یافته اند چنانچه گذشته را به خوبی و بطور هدفمند شناسایی و معرفی کنند، میتوانند آینده خوبی را برای ملت خود ترسیم کنند و لذا فرزندان ترکمنستان و ترکمنهای سراسر جهان که امروز آمار آنها به ۲۲ میلیون نفر نیز میرسد به دلیل این پشتوانه هویتی جدید میتوانند به اعتماد به نفس بسیار بالایی دست یافته و آیندهای مشخص را برای خود ترسیم و مدیریت کنند.