باغ وحش هویزه، دوباره بر سر زبانها افتاده است. بعد از یک سال فراموشی، بازهم تصاویر و ویدیوهایی از شرایط نامطلوب حیوانات این باغ وحش، در فضای مجازی دست به دست میشود. آخرین بار اردیبهشت ۱۳۹۷ بود که تصاویر تکان دهنده این باغ وحش، بالاخره مسئولان را متوجه شرایط حیوانات کرده بود.
حالا در روزهای اخیر «وحید فقیهی» هنرمند و کارگردان تئاتر در صفحه اینستاگرام خود با انتشار ویدیوهایی از حیوانات شرایط نگهداری آنها را «نامناسب» توصیف کرده و خواستار تعطیلی باغ وحش هویزه، شده است.
او در بازدید خود از این باغ وحش نوشته است: دمای هوا ۵۰ درجه و شرجی نفس گیری است که انسان و حیوان را از پای درمی آورد. در بسیاری از قفسها حتی حوضچه آب هم نیست. بوی مشمئزکننده ای که ناشی از عدم نظافت مکان است، به مشام میرسد.
فقیهی از یکی از پرسنل باغ وحش نقل میکند که قبلاً غذای شیر و خرس و گرگ را از گوشت الاغ تأمین میکردند اما حالا الاغ گران شده و حیوانات از ته مانده سبزیجات گندیده و پلاسیده بازار تغذیه میشوند.
او از کاربران میخواهد که تصاویر این «باغ وحشت» را به اشتراک بگذارند، تا به گفته او، این «باغ وحشت به جنایت خود پایان دهد.»
باغ وحش را میخواهیم
رئیس شورای شهر هویزه تصاویر منتشر شده در فضای مجازی را رد میکند و میگوید: باغ وحش هویزه هیچ مشکلی ندارد و همه منتقدان میتوانند بیایند و آن را از نزدیک ببینند.
سجاد ساکی ضمن دفاع از مدیریت باغ وحش میافزاید: بهسازی باغ وحش ادامه دارد و در بودجه امسال شهرداری لحاظ شده است، ما تمام تعهدات خود را برای ساماندهی باغ وحش انجام داده ایم و در نوروز ۹۸ نیز باغ وحش مشغول به کار بوده و نمایش داشته است.
به گفته وی غذای حیوانات گوشت خوار از گوشت گرم تهیه و با مجوز دامپزشکی به آنها داده میشود.
ساکی با اظهار بی اطلاعی از هزینه ماهانه اداره باغ وحش هویزه میگوید: مشکلی در اداره باغ وحش نداریم، این مکان جزو معدود فضاهای تفریحی شهر است و نمیخواهیم آن را از دست بدهیم و قصد داریم حفظش کنیم.
آغاز بهسازی باغ وحش
بزرگترین باغ وحش خوزستان با حدود هشت هکتار وسعت، در شهر هویزه در جنوب غرب این استان قرار دارد. این باغ وحش یکی از ۲ باغ وحش خوزستان به شمار میرود. در حال حاضر شیر، خرس، شتر، گرگ، کفتار، میمون و تعداد زیادی پرنده در این باغ وحش نگهداری میشود.
انتقادات نسبت به شرایط این باغ وحش در سالهای گذشته نیز مطرح بوده، اما در تابستان داغ خوزستان که دمای هوا به بالای ۵۰ درجه میرسد، نگرانیها نسبت به وضعیت حیوانات این باغ وحش بیشتر میشود.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان اما در گفت وگو با ایرنا شرایط نامطلوب در باغ وحش هویزه را رد میکند.
سید عادل مولا میگوید: باغ وحش هویزه در گذشته وضعیت نامناسبی داشته و دی ماه پارسال نیز یک بار پلمپ شده، اما با شکایت محیط زیست و ورود دادستان هویزه به این مساله، شهردار متعهد شد که آن را ساماندهی کند، اکنون بخشی از ساماندهی انجام شده و بخشی در حال انجام است.
وی با ارسال ویدئویی از قفس برخی حیوانات، به بازدید کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست از این باغ وحش اشاره میکند و میافزاید: از دی ماه پارسال محیط زیست مسئول نظارت بر باغ وحش شده و بازدیدهای دورهای از آن انجام داده است، در حال حاضر حیوانات در قرنطینه هستند و اجازه نمایش ندارند.
مولا تاکید میکند: وضعیت باغ وحش خوب است و آب و غذای حیوانات نیز مرتب است، اما محل نگهداری حیوانات باید بهسازی شود، البته ساماندهی باید تا اردیبهشت به اتمام میرسد که با اندکی تأخیر روبه روست.
وی تصاویر منتشر شده از باغ وحش را به دور از واقعیت میداند و میگوید: با توجه به اینکه شهرداری در حال ساماندهی باغ وحش است، قصد تعطیل کردن آن را نداریم.
باغ وحش، بی مجوز
رئیس اداره دامپزشکی هویزه نیز اگر چه میگوید باغ وحش هویزه هنوز موفق به اخذ مجوز نشده، اما تاکید میکند که شرایط کلی باغ وحش خوب و نسبت به سالهای گذشته بسیار بهبود یافته است.
پویا اشکیانی با اشاره به بازدید ۲ روز پیش خود از باغ وحش هویزه، شرایط نامطلوب در این محل را رد میکند و میافزاید: حیوانات این باغ وحش همچون شیرها، گرگها، شتر، میمونها و پرندگان در سالهای گذشته تولید مثل داشتند که نشان میدهد شرایط نگهداری آنها در باغ وحش خوب بوده است.
وی درباره شرایط حیوانات توضیح میدهد: حال حیوانات خوب است، قفسها در سایه درختان قرار دارند، این کهورها در حدود ۱۰ ساله هستند و نمیتوان گفت شهرداری اکنون آنها را کاشته است.
اشکیانی اضافه میکند: به جز شتر که ۲۴ ساعت تشنگی را میتواند تحمل کند، سایر حیوانات در شرایط بی آبی میمیرند، بنابراین میشود نتیجه گرفت که آب مورد نیاز آنها تأمین شده است.
وی میگوید: اگر چه نمیتوان منکر دمای بالای محیط شد اما در بازدیدی که داشتم، با اندازه گیری دمای محیط مشخص شد به دلیل سایه و حصیرهایی که روی قفسها قرارداده شده دمای قفسها از دمای محیط کمتر است.
اشکیانی ادامه میدهد: دامپزشکی در زمینه باغ وحش وظیفهای ندارد و اقدامای که انجام میدهیم برای همکاری با مجموعه است، به طور مثال چندین نوبت الاغهایی که برای گوشتخواران خریداری میشد را معاینه کردم، الاغ برای گوشت خواران، خوراک خوبی است.
وی اضافه میکند: حیوانات باغ وحش از نظر تغذیه شرایط خیلی خوبی ندارند، اگر چه در حال حاضر از ضایعات کشتارگاه برای تغذیه گوشتخوارانی همچون شیرها استفاده میکنند که برای آنها خوراک قابل قبولی است.
اشکیانی همچنین میگوید: باغ وحش هویزه تقریباً به استانداردهای ملی نزدیک است اما با استانداردهای اروپایی فاصله زیادی دارد.
استاندارد باغ وحش گرمسیری
هوشنگ ضیایی پژوهشگر و استاد حیات وحش نیز در همین رابطه به ایرنا میگوید: ایده تشکیل باغ وحش با هدف نگهداری از گونههای در معرض انقراض و تأسیس محلی برای آموزش و مرکز تحقیقات است و در صورتی که استانداردها رعایت شود با باغ وحش موافق هستم.
وی با اشاره به استانداردهای مورد نیاز باغ وحشها در مناطق گرمسیر تاکید میکند: پستانداران بهتر میتوانند خود را با محیط وفق بدهند و در مناطق گرمسیر، نیز بهتر میشود حیوانات را نگهداری کرد، داشتن دامپزشک و سایبان برای این مناطق الزامی است و وسایل خنک کننده (برای حیوانات غیربومی) نیز باید مهیا شود.
کورههای تابستانه
فقیهی هنرمند و کارگران تئاتر به ایرنا میگوید: شهرداری هویزه بعد از انتشار تصاویر به خودش زحمت داد و حوضچههای حیوانات را پرآب کرد و مکان زندگی آنها را تمیز و حیوانات را حمام تابستانی داد؛ اما در بازدید از باغ وحش مشاهده کردیم که قفسهای آهنی از داغی مانند کوره شده، حیوانات در زیر آفتاب بودند و درختان در حاشیه بلوار سایهای برای آنها نداشتند، حوضچه آبی در قفس خرس ندیدم و یکی از حوضچهها هم جلبک زده بود، دهن شیر از گرما کف کرده بود و موی میمونها ریخته و کچلی گرفته بودند، جالب این بود که تعداد زیادی مرغ و خروس و کبوتر نیز در باغ وحش نگهداری میشود.
او تکذیب ویدئوها را «مضحک» توصیف میکند و میافزاید: مقایسه فضای قفسها، حیوانات و محیط اطراف ثابت میکند تصاویر مربوط به باغ وحش هویزه است.
فقیهی میافزاید: بحث غیراستاندارد بودن باغ وحش هویزه مربوط به امروز و دیروز نیست، به عنوان هنرمند وظیفه خود می دانم که با دیدن این تصاویر ناراحت کننده آنها را به جامعه انتقال دهم، رسیدگی و پیگیری این موضوع دیگر بر عهده فعالان محیط زیست و دوستداران حیوانات است، البته بسیاری از فعالان حیات وحش از وجود این باغ وحش در استان، تا کنون بی اطلاع بودند و این درد بزرگی است.
مخالفان و مدافعان اسارت
اگر چه گروهی معتقد هستند که باغ وحشها با استانداردسازی و اهداف آموزشی و تحقیقاتی میتوانند فعالیت کنند اما مدافعان حقوق حیوانات بر این باورند که باغ وحشها برای سودجویی، حیوانات را عذاب میدهند. مدافعان حقوق حیوانات میگویند باغ وحشها تنها برای نگهداری از حیوانات آسیب دیدهای است که دیگر نمیتوانند به طبیعت بازگردند، مناسب هستند.
آنها واژه «باغ وحش استاندارد» را «دهان پرکن» و «فریبنده» و راهی برای کسب درآمد بیشتر توسط باغ وحشها و توجیه اقدامات ضد حقوق حیوانات توسط حامیان اسارت حیوانات میدانند.
کشتارگاه آشویتس
فقیهی تصاویری نیز از اسارت میمونها، گرگ، خرس و شیر و پرندگان باغ وحش در قفسهای داغ آهنی منتشر کرده و آن را یک بی عدالتی، بی خردی و یک «کشتارگاه آشویتس»، توصیف کرده است.
او معتقد است: این سرآغاز هدف است؛ این شو یا مانور که توسط مدیران باغ وحش هویزه صورت گرفت تضمینی برای بهبود وضعیت حیوانات نیست و هیچ معلوم نیست حیوانات باغ وحش هویزه از این به بعد در شرایط خوبی به سر ببرند، بنابراین باید تدبیری جدی اندیشیده شود.
فقیهی تصریح میکند: باغ وحش یعنی تجارت؛ اینکه میگویند برای نجات و نگهداری گونههای در حال انقراض است، فریبی بیش نیست. این حیوانات باید در زیستگاه طبیعی خود نگهداری شوند. چه تفاوتی میان باغ وحش ارم، باغ وحش صفادشت، باغ وحش صفه، باغ وحش هویزه، باغ وحش بابلسر و باغ وحش شیراز وجود دارد؟ هیچ! حیوانات اسیر باغ وحشها عمرشان را، هویت و اصالتشان را از دست داده اند. مدیران باغ وحش برای استثمار و استعمار آنها نشسته اند.
گزارش از نادره وائلی زاده
۹۷۵۴/۶۰۶۴