فرحان حق معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد در نشست خبری روز دوشنبه این مطلب را در پاسخ به این سوال که موضع دبیرکل درباره اعلام جمهوری اسلامی ایران برای افزایش غنی سازی اورانیوم از ۳.۶۷ درصد تعیین شده در برجام چیست، مطرح کرد.
وی افزود: اگر این اقدام از سوی ایران تأیید شود، نه به حفظ این توافق و نه به بهره مندی مردم آن از منافع ملموس اقتصادی کمک نمیکند.
معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد به نقل از آنتونیو گوترش ادامه داد: ایران را به ادامه اجرای تمام تعهدات برجام و مشارکت به منظور یافتن راه غلبه بر چالشهایی که این کشور با آن مواجه است، تشویق میکنیم.
کاهش تعهدات برجامی ایران در پی خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریمهای ظالمانه از سوی این کشور علیه ایران و عدم انجام تعهدات از سوی دولتهای اروپایی و بقیه کشورهای امضا کننده توافق هستهای صورت میگیرد.
طبق توافق هستهای که بین ایران و شش کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در سال ۱۳۹۴ صورت گرفت، مقرر شد که ایران با رفع تحریمهای بین المللی از مزایایی اقتصادی برجام برخوردار شود، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ با خروج از این توافق اعلام کرد که تحریمهای خود را برگردانده و با اعمال فشارحداکثری تلاش میکند تا فروش نفت ایران را به صفر برساند.
در مقابل این اقدامات، ایران از کشورهای اروپایی خواست تا طبق توافق نسبت به مقابله با تحریمهای آمریکا و انجام تعهدات اقدام کرده و راهکارهایی را برای برخورداری تهران از مزایای اقتصادی برجام پیش بینی کنند. اما با گذشت بیش از یکسال و صبر ایران، اروپا تاکنون این تعهد خود را انجام نداده است.
در پی این اقدام، شورای عالی امنیت ملی روز ۱۸ اردیبهشت ماه امسال (۱۳۹۸) در بیانیهای از برنامه ایران برای کاهش تعهدات هستهای در توافق یرجام خبر داد.
براساس بیانیه شورای عالی امنیت ملی در صورتی که شرکای اروپایی برجام طی این مدت گامی برای تأمین منافع ایران در توافق برجام برندارند ایران گام دوم کاهش تعهدات هستهای خود را در پایان مهلت ۶۰ روزه برمی دارد.
در همین راستا رئیس جمهوری چهارشنبه هفته گذشته و در جلسه هیأت دولت گفت که ایران دیگر متعهد به رعایت سقف ۳.۶۷ درصد نخواهد بود.
ایران در عین حال اعلام کرده است اقداماتش در کاهش تعهدات هستهای برگشت پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هستهای تأمین شود تهران هم سریعاً میتواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
ایران دوماه قبل اعلام کرده بود که "به کشورهای باقیمانده در برجام شصت روز فرصت داده میشود تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را تأمین کنند؛ چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند درمرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیتهای مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرنسازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد."