نیویورک - ایرنا - مدیر اجرایی اندیشکده "بنیاد خاورمیانه" در واشنگتن گفت: دومین گام ایران برای کاهش تعهدات برجامی، پیامی به اروپایی ها درباره هزینه سکوت آنها در برابر تحریم های یکجانبه آمریکا است.

‌"جورجو کافییرو" روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: این بسیار تناقض آمیز است که دولت ترامپ که خود از برجام خارج شده می‌خواهد آژانس بین المللی انرژی اتمی به آنچه که نقض برجام از سوی ایران می‌داند، رسیدگی کند. البته این تناقض‌ها از ایالات متحده در زمانه ترامپ عجیب نیست.

وی با پیش بینی اینکه انگلیس سیاست‌های ضد ایرانی بیشتری را برای اثبات نزدیکی خود به آمریکا در پیش خواهد گرفت، ادامه داد: توقیف نفتکش ایران توسط نیروهای انگلیسی در تنگه جبل الطارق می‌تواند نشانه‌ای از تغییر در سیاست لندن به سمت همگرایی بیشتر با آمریکا باشد.

این تحلیلگر مسائل بین المللی با تاکید بر وجود اختلاف نظر میان اتحادیه اروپا و آمریکا بر سر ایران اظهار کرد: اکنون اروپایی‌ها در وضعیت رویارویی با ایالات متحده بر سر توافق هسته‌ای قرار دارند.

کافییرو افزود: با اینکه هر دو طرف دیدگاه‌های مشابهی درباره نقش منطقه‌ای ایران در خاورمیانه دارند، شکافی جدی میان آنها درباره چگونگی رویکرد به ایران وجود دارد.

وی با بیان اینکه اروپایی‌ها می‌خواهند ایران به شکل کامل برجام را اجرا کند تا برجام برقرار بماند، گفت: آنها بدنبال دادن برخی مشوق‌ها به ایران در این راستا بوده اند اما قادر نبوده اند امتیاز کافی به ایران بدهند و دلیل آن هم سیطره آمریکا بر نظام بانکی و مالی جهانی است.

عضو اندیشکده بنیاد خاورمیانه افزود: با ادامه فشار حداکثری که به اقتصاد ایران آسیب زده، مقام‌های ایران می‌بینند که صبر راهبردی آنها با همراهی اروپایی‌ها برای مقابله با تحریم‌های آمریکا روبرو نشده است. آنها انتظار داشتند که اروپایی‌ها دست به اقداماتی جدی برای مقابله با تحریم‌ها بزنند.

کافییرو تاکید کرد: اقدامات ایران این پیام را به اروپایی‌ها می‌دهد که ناکامی آنها در مقابله با تحریم‌ها، برای آنها پیامد خواهد داشت و باید با استقلال از ایالات متحده، دست به اقدامی بزنند.

وی درباره سیاست انگلیس و همگرایی آشکارتر لندن و واشنگتن ضد ایران هم گفت: واقعیت این است که بریتانیا هیچ گاه در روند پرونده هسته‌ای ایران از مدار ایالات متحده خارج نشد.

این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: این نکته را باید در نظر داشت که ماه گذشته، دولت بریتانیا جانب ایالات متحده را در خصوص سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی گرفت و اعلام کرد که این هواپیما در آب‌های بین المللی سرنگون شده است.

کافییر افزود: پس از این موضوع، شاهد توقیف نفتکش ایرانی در جبل الطارق بودیم که نشانه‌هایی از گرایش بریتانیا به دولت ترامپ علیه ایران است.

«سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه ۱۶ تیر ماه در نشست خبری مشترک با سخنگوی دولت و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی گفت: ما امروز در موعد ۶۰ روز گام اول کاهش تعهدات برجامی خودمان هستیم و از آنجایی که خواسته‌های ما در باره برجام تحقق نیافت، گام دوم خود را بر می‌داریم.

وی ادامه داد: در گام اول اعلام کردیم نسبت به ذخایر پایبندی به تعهد خود نداریم تعهد خود را نسبت به غلظت اعلام می‌کنیم. امروز نامه‌ای از سوی آقای ظریف به خانم موگرینی تهیه و نوشته شده است و بندهایی که در برجام در باره غلظت غنی‌سازی آمده است را اعلام کردیم که دیگر رعایت نمی‌کنیم و غلظت غنی‌سازی را افزایش خواهیم داد.

عراقچی تصریح کرد با این حال، حرکت ما به گونه‌ای است که فرصت برای گفت‌وگو، دیپلماسی و تعامل در این مدت فراهم شود و اگر از این فرصت استفاده نشود، نباید کسی در تصمیم ایران تردید کند که کاهش روند تعهدات ادامه می‌یابد.

مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی ایران به طرف‌های حاضر در برجام روز گذشته به پایان رسید و اقدام تازه ایران در کاستن از تعهدات برجامی اعلام شد.

کاهش تعهدات برجامی ایران در پی خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه از سوی این کشور علیه ایران و عدم انجام تعهدات از سوی دولت‌های اروپایی و بقیه کشورهای امضا کننده توافق هسته‌ای صورت می‌گیرد.
طبق توافق هسته‌ای که بین ایران و ۶ کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در سال ۱۳۹۴ صورت گرفت، مقرر شد که ایران با رفع تحریم‌های بین المللی از مزایایی اقتصادی برجام برخوردار شود، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ با خروج از این توافق اعلام کرد که تحریم‌های خود را برگردانده و با اعمال فشارحداکثری تلاش می‌کند تا فروش نفت ایران را به صفر برساند.
در مقابل این اقدامات، ایران از کشورهای اروپایی خواست تا طبق توافق نسبت به مقابله با تحریم‌های آمریکا و انجام تعهدات اقدام کرده و راهکارهایی را برای برخورداری تهران از مزایای اقتصادی برجام پیش بینی کنند. اما با گذشت بیش از یکسال و صبر ایران، اروپا تاکنون این تعهد خود را انجام نداده است.
در پی این اقدام، شورای عالی امنیت ملی روز ۱۸ اردیبهشت ماه امسال (۱۳۹۸) در بیانیه‌ای از برنامه ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای در توافق یرجام خبر داد.
براساس بیانیه شورای عالی امنیت ملی در صورتی که شرکای اروپایی برجام طی این مدت گامی برای تأمین منافع ایران در توافق برجام برندارند ایران گام دوم کاهش تعهدات هسته‌ای خود را در پایان مهلت ۶۰ روزه برمی دارد.
در همین راستا رئیس جمهوری چهارشنبه هفته گذشته و در جلسه هیأت دولت گفت که ایران دیگر متعهد به رعایت سقف ۳/۶۷ درصد نخواهد بود.
ایران در عین حال اعلام کرده است اقداماتش در کاهش تعهدات هسته‌ای برگشت پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هسته‌ای تأمین شود تهران هم سریعاً می‌تواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
ایران دو ماه قبل اعلام کرده بود که "به کشورهای باقی‌مانده در برجام شصت روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را تأمین کنند؛ چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند درمرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد."