به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری ایرنا، روز یکشنبه ۱۶ تیر ماه همزمان با پایان یافتن مهلت ۶۰ روزه ایران به کشورهای اروپایی، تصمیمات جدید کشورمان درباره کاهش تعهدات برجامی، در نشست خبری سخنگوی دولت با حضور «عباس عراقچی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه و «کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام شد. براساس اعلام صورت گرفته با پایان ضرب الاجل ۶۰ روزه فرآیند غنیسازی اورانیوم بالاتر از ۳.۶۷ درصد آغاز میشود. این میزان غنیسازی فراتر از سطح توافق شده در سال ۲۰۱۵ بین ایران و گروه ۱+۵ است.
بر اساس گفتههای معاون وزیر امور خارجه کشورمان عباس عراقچی روند کاهش تعهدات ایران در برجام روندی است که در راستای حفظ برجام است که ممکن است در نهایت به خروج کامل ایران از برجام منتهی شود، اما تلاش ایران در جهت حفظ برجام است.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین روز یکشنبه ۱۶ تیر ماه در موردگام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: «ما (روسیه) متوجه این اقدامات (ایران) و دلایلی که ایرانیها را به سمت اتخاذ چنین اقداماتی هل داده است، هستیم و از ایران میخواهیم از اقدامات بیشتری که میتواند وضعیت توافق هستهای را بیشتر از قبل پیچیده کند، بپرهیزد. تصمیم ایران برای افزایش سطح غنی سازی خود، اقدامی غیرمنتظره نبود و این کشور به روشی شفاف در حال پیش بردن اقدامات خود است. به هر تقدیر، هنوز برای تداوم تلاشهای دیپلماتیک فرصت هست و این تلاشها ادامه خواهند یافت.
وزارت خارجه چین نیز با ابراز تاسف از تصمیم ایران برای افزایش حجم غنیسازی اورانیوم به سطح بالاتری نسبت به میزان تعیین شده در توافق هستهای ۲۰۱۵ بار دیگر بر حل این مسئله از طریق دیپلماتیک تاکید کرد. «گنگ شوانگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانس خبری روزانه خود همچنین گفت که چین از تمام طرف های حاضر خواستار خویشتن داری است. گام دوم ایران برای افزایش سطح غنیسازی اورانیوم با واکنشهای بینالمللی مواجه شده است.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با «علی بیگدلی» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بینالمللی به گفت و گو پرداخت.
روسیه و چین نگران کاهش تعهدات ایران در گام دوم برجام هستند
بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: روسیه و چین همانند اروپاییان موضع مشترک در قبال کاهش تعهدات ایران در برجام دارند و نمی خواهند که ایران به سمت غنی سازی اورانیوم پیش رود و بر اساس پرونده ای که در گذشته داشته ایم، روسیه و چین به قطعنامه علیه ما رای مثبت دادند و ممکن است دوباره رای داده شود و اگر این پرونده به شورای امنیت برود این کشورها مجبورند که دوباره به قطعنامه رای مثبت دهند.
وی گفت: روسیه و چین مواضع مشترک نسبت به برجام دارند و چین نیز با یک جنگ تعرفه ای با آمریکا در گیر است و روسیه نیز تحت تحریم اتحادیه اروپا هست ناچار است که قطعنامه را امضا کند و پوتین نیز اظهار داشت که ما نمی توانیم آتش نشان حوادث در منطقه باشیم و این نشان می دهد که هر کشوری به دنبال منافع ملی خود است.
این استاد دانشگاه همچنین اظهار داشت: آمریکا، چین را به داشتن رفتار ناعادلانه در تجارت خارجی متهم میکند و به خصوص از تراز تجاری مثبت این کشور در ارتباط با دیگر کشورها نگران است ترامپ گفته است که آمریکا در تجارت با چین سالی ۵۰۰ میلیارد دلار از دست میدهد به همین دلیل این کشور نیز به نوعی با سیاست های آمریکا در گیر است.
وی گفت: چین و روسیه نمی توانند اروپا را با خود همراه سازند که در برجام نسبت به تعهداتشان عمل نمایند و این کشورها نیز به نوعی تحت فشار دولت ایالات متحده هم هستند وآمریکا نیز با فشار حداکثری به دنبال سیاست های خود و تغییر رفتار سیاسی ایران است.
این کارشناس مسائل بین الملل اظهار داشت: «امانوئل مکرون»، رئیسجمهوری فرانسه به دنبال این است که ایران در برجام بماند و با متقاعد کردن دونالدترامپ از تحریم های اتخاذ شده علیه ایران بکاهد و ایران را راضی کند که در برجام بماند و این کار سخت و مشکلی به نظر می رسد. مکرون این توانایی و پتانسیل را دارد که ترامپ را راضی کند که از تحریم های اعمال شده علیه ایران را کاهش دهد. مکرون می گوید حتی اگر ایران برجام را زیر پا بگذارد، اروپا برنامهای فوری برای پیروی از آمریکا و بازگرداندن تحریمهای هستهای ایران ندارد و اروپا همچنان به برجام پایبند است و اگر ایران این توافق را نقض کند، اروپائیان همچنان بر اساس سازوکارهای پیشبینی شده در برجام عمل خواهند کرد.
بیگدلی گفت: در پایان اگر تلاش های دیپلماتیک به نتیجه نرسد پرونده برجام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد و پس از به شور گذاشتن دوباره آمریکا خواهان تحریم های جدیدعلیه کشورمان خواهد شد و اگر اتحادیه اروپا قطعنامه را امضا کنند همه این موضوعات به نفع آمریکا خواهد بود و دولت ایالات متحده با این سیاست ها به دنبال یک ائتلاف جهانی علیه ایران است و ما نباید در سیاست خارجی خود اجازه دهیم که بتواند در این زمینه موفق شود.
وی در ادامه افزود: سیاست های منطقه ای در تحریم های امریکا بی تاثیر نیست اما آمریکا چندان نگران پدیده ایران هراسی در منطقه نیست البته قدرت گرفتن ایران در منطقه خاورمیانه نگرانی های را برای ایالات متحده در پی دارد اما چندان نگران اوضاع سوریه ویمن نیست تنها چیزی که برای آمریکا مهم و حیاتی قلمداد می شود و به هر نحوی خواستار آن است اینکه امنیت اسراییل در منطقه حفظ و تهدید نشود و هم اروپا و هم آمریکا خود را حامی امنیت اسراییل می دانند.
بیگدلی در پایان این گفت و گو اظهار داشت: از نخستین سالروز خروج آمریکا از برجام و در میان بی توجهی دیگر اعضای توافق هستهای نسبت به تعهداتشان، مسؤولان کشورمان تصمیم به کاهش تعهدات برجامی گرفتند؛ تصمیمی که میبایست یک سال قبل و همزمان با دستور «دونالد ترامپ» مبنی بر خروج از توافق اتخاذ میشد و اکنون این تصمیم در راستای اهداف و منافع ملی کشورمان اتخاذ می شود البته من به اعتدال بیشتر معتقدم تا تقابل.
پژوهش ۹۲۲۰