به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری ایرنا، پس از چند سال جنگ، حمله و محاصره تمام عیار ائتلاف عربستان سعودی علیه مردم یمن، به نظر میرسد ابوظبی به این نتیجه رسیده است که ائتلاف قادر به برآورده کردن نیات شرکا نیست. از این رو امارات به عنوان یکی از اعضای اصلی ائتلاف در حال خروج از جنگ در یمن است. این به معنای آن است که این کشور با پذیرش شکست، به تدریج پای خود را از جنگ علیه یمن به عقب خواهد کشاند.
اگرچه شکستهای اخیر میدانی به ویژه در زمینه تواناییهای پهپادی و موشکی انصارالله در وادار کردن امارات به عقب نشینی بی تأثیر نبوده است اما قطعاً امارات به این نتیجه رسیده است که همراهی با ریاض نمیتواند دستاورد قابل توجهی برای این کشور داشته باشد. به عبارت دیگر بدنامی بین المللی که اکنون گریبانگیر متجاوزان به یمن شده عاملی برای خروج فرار گونه از مهلکه جنگ با یمن ارزیابی میشود.
عقب نشینی بی سروصدای امارات از یمن
مدتی قبل بود که خبرگزاری فرانسه به نقل از یک مقام اماراتی اعلام کرد این کشور نظامیان خود را از یمن خارج میکند. این خبر چندان جدی گرفته نشد تا اینکه برخی رسانههای آمریکایی هم به آن پرداختند. اکنون ابوظبی به صورت رسمیتر اعلام کرده است خروج شماری از نظامیانش از جنگ را در دستور کار قرار داده زیرا این کشور راهبرد خود را در جنگ و همراهی با ائتلاف تغییر داده است.
امارات عنوان میکند که در هماهنگی با ریاض و به دلایل «استراتژیک و تاکتیکی"، این تصمیم را گرفته و از سال قبل سرگرم آماده کردن مقدمات آن بوده است. تحلیل برخی رسانههای غربی حکایت از آن دارد که امارات متحده عربی حتی قبل از توافق دسامبر سال گذشته در استکهلم هم به فکر خروج از جنگ بود اما تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه به ویژه خلیج فارس این کشور را وادار کرد تا این تصمیم را سریعتر اجرایی کند. خبرگزاری «رویترز» تشدید تنش میان ایران و ایالات متحده را در اتخاذ این تصمیم از سوی امارات بسیار اثرگذار ارزیابی کرد زیرا در این چارچوب تأسیسات و نفتکشهای اماراتی میتوانند به اهداف مناسب و قابل توجیهی برای انصارالله تبدیل شوند.
به نظر میرسد امارات در حال تخلیه مناطق غربی یمن در کنار دریای سرخ و بندر عدن در جنوب یمن است. در بندر حدیده هم از تعداد تجهیزات و نیروهای اماراتی به شدت کاسته شده است. روزنامه «گاردین» با بیان این نکته که بازبینی امارات در استراتژی خود در همکاری با ائتلاف سعودی رخدادی مهم در جنگ داخلی یمن به شمار میرود عنوان داشت که امارات متحده عربی به صورت رسمی خروج از این بندر را تأیید کرده است. این اقدام ابوظبی با استقبال مقامهای انصارالله روبرو شد که از آن به عنوان گامی در مسیر صلح تعبیر کردند.
تغییر رویکرد امارات به تحولات یمن
هر چند مقامهای اماراتی مدعی هستند که در ائتلاف نظامی و کنار عربستان سعودی باقی میمانند اما به اعتقاد تحلیلگران اگرچه ممکن است هزینههای نظامی این اقدام برای امارات متحده عربی چندان چشمگیر نبوده باشد اما تحمل حدود پنج سال فشار در حوزههای داخلی و بین المللی به علت حضور در جنگی که دستاورد محسوسی برای آنها نداشته بسیار سخت است. علاوه بر این حملات همه جانبه ائتلاف، نه تنها مقاومت یمنیها را سُست نکرده است بلکه بر اراده و تواناییهای آنها افزود به گونهای که قابلیتهای نظامی آنها را دوچندان کرد و سرتاسر عربستان و حتی بخشهای مهمی از امارات را در تیررس موشکها و پهپادهای آنها قرار داد.
به نوشته گاردین آنگونه که از شواهد بر میآید امارات متحده عربی به جای جنگ با حوثی ها (انصار الله) تمرکز خود در یمن را به مقابله با گروههای تروریستی به ویژه القاعده و داعش معطوف خواهد ساخت.
ریاض تنهاتر میشود
کارشناسان غربی در این فرایند بر تضعیف و انزوای عربستان سعودی در یمن تاکید دارند به گونهای که خلائی که از این تصمیم امارات ناشی میشود ممکن است باعث مجبور شدن مقامهای عربستانی به اتخاذ یک رویکرد سیاسی به جای تاکید بر گزینه نظامی برای حل بحران گردد.
اگرچه برخی کارشناسان مخالفت امیرنشینهای شارجه، دبی و رأس الخیمه با جنگ در کنار اختلافات ابوظبی با عربستان سعودی را دلایل مؤثر برای عقب نشینی امارات میدانند با اینحال ضربات این عقب نشینی که تفاوتی با شکست ندارد به اندازهای سنگین بود که ابوظبی تصمیم خود را ابتدا به صورت مخفیانه و بدون تأیید رسانهای انجام داد. در نهایت با کاهش محسوس نیروهای اماراتی در همه بخشهای یمن، این کشور مجبور به اعتراف به تغییر سیاستهای خود در مورد یمن شد.
تارنمای شبکه خبری «تی. آر. تی» ترکیه نیز بر باور است که در تصمیم امارات متحده عربی علاوه بر موضوع افزایش تنشها در خاورمیانه، نباید فشار و نارضایتی کشورهای غربی بابت افزایش خسارتهای انسانی حملات جنگی علیه یمن و طولانی شدن این بحران را بی تأثیر فرض کرد. اگرچه آمار تعداد جان باختگان این جنگ تا ۷۰ هزار نفر بیان میشود اما سازمانهای حقوق بشری از کشته شدن ۸۰ هزار کودک یمنی به علت سو تغذیه ناشی از محاصره دریایی و هوایی این کشور از سوی ائتلاف سعودی بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ خبر میدهند.
جنایات جنگی که در یمن رخ داده است حتی مهمترین متحدان عربستان و امارات را هم به واکنش وادار کرده است. علاوه بر اقدامات اخیر کنگره آمریکا، ماه گذشته مجلس بریتانیا هم فروش سلاح به کشورهای درگیر این جنگ به ویژه عربستان سعودی را ممنوع و غیرقانونی اعلام کردند زیرا علیه شهروندان غیر نظامی مورد استفاده قرار میگیرند.
تارنمای مؤسسه پژوهشی «میدل ایست مانیتور» با استناد به نتایج تحقیق یک اندیشکده آمریکایی عنوان داشت که تغییر استراتژی و خروج امارات از یمن باعث انزوای بیشتر عربستان میشود. «النا دلوزیِر» در مؤسسه «سیاست انرژی و خلیج فارس» با بیان نکته فوق تاکید میکند: این اقدام ابوظبی که اکنون دیدگاهش را در همراهی با عربستان در ائتلاف جنگی تاحدودی تغییر داده، ممکن است باعث تنش میان ابوظبی و ریاض شود که در نهایت می تواند به افزایش شکاف در شبه جزیره عربستان منجر شود. بنابراین ایالات متحده باید در کنار همه طرفها به ایجاد شرایطی کمک کند که از هرگونه تنش بالقوه میان ابوظبی و ریاض جلوگیری میکند.