مجید تخت روانچی روز چهارشنبه در گفت وگو با شبکه خبری "بی بی سی ورلد" افزود: در حال حاضر ما در توافق هسته ای هستیم و دیگران را دعوت می کنیم که در توافق بمانند اما ایران به "مرحله سوم" برنامه افزایش غنی سازی اورانیوم خود ادامه می دهد، مگر اینکه اروپایی ها به وعده خود در تحقق مزایای اقتصادی ایران مطابق این توافق عمل کنند.
وی ادامه داد: ظاهراً، علاوه بر ایالات متحده، اروپایی ها هم تا به امروز تمام تعهدات خود را برآورده نکرده اند. ما گفته ایم که نمی خواهیم به سقف ۳.۶۷ درصدی غنی سازی اورانیوم متعهد بمانیم. هنوز به مرحله سوم نرسیده ایم اما اگر برسیم قطعاً پیش از آن اعلام خواهیم کرد.
کاهش تعهدات برجامی ایران در پی خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های ظالمانه از سوی این کشور علیه ایران و عدم انجام تعهدات از سوی دولت های اروپایی و بقیه کشورهای امضا کننده توافق هسته ای صورت می گیرد.
طبق توافق هسته ای که بین ایران و شش کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در سال ۱۳۹۴ صورت گرفت، مقرر شد که ایران با رفع تحریم های بین المللی از مزایایی اقتصادی برجام برخوردار شود، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ با خروج از این توافق اعلام کرد که تحریم های خود را برگردانده و با اعمال فشارحداکثری تلاش می کند تا فروش نفت ایران را به صفر برساند.
در مقابل این اقدامات، ایران از کشورهای اروپایی خواست تا طبق توافق نسبت به مقابله با تحریم های آمریکا و انجام تعهدات اقدام کرده و راهکارهایی را برای برخورداری تهران از مزایای اقتصادی برجام پیش بینی کنند. اما با گذشت بیش از یکسال و صبر ایران، اروپا تاکنون این تعهد خود را انجام نداده است.
در پی این اقدام، شورای عالی امنیت ملی روز ۱۸ اردیبهشت ماه امسال (۱۳۹۸) در بیانیه ای از برنامه ایران برای کاهش تعهدات هستهای در توافق یرجام خبر داد.
براساس بیانیه شورای عالی امنیت ملی در صورتی که شرکای اروپایی برجام طی این مدت گامی برای تأمین منافع ایران در توافق برجام برندارند ایران گام دوم کاهش تعهدات هستهای خود را در پایان مهلت ۶۰ روزه برمی دارد.
در همین راستا رئیس جمهوری چهارشنبه هفته گذشته و در جلسه هیأت دولت گفت که ایران دیگر متعهد به رعایت سقف ۳/۶۷ درصد نخواهد بود.
ایران در عین حال اعلام کرده است اقداماتش در کاهش تعهدات هستهای برگشت پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هستهای تأمین شود تهران هم سریعاً میتواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
ایران دوماه قبل اعلام کرده بود که "به کشورهای باقیمانده در برجام شصت روز فرصت داده میشود تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را تامین کنند؛ چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند درمرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیتهای مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرنسازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد."
رئیس جمهوری فرانسه شب گذشته در تماس تلفنی با رئیس جمهوری ایران، با قبول اینکه اقدام های اروپا برای جبران تحریم های آمریکا موفق و کارآمد نبوده، وعده داد که همه تلاش خود را برای جبران این موضوع بکار گیرند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد درباره هشدارهای فرماندهای نظامی ایران درباره هرگونه حمله احتمالی هم اظهار کرد: این یک تهدید نیست بلکه علامتی است که ایرانی ها در صورت حمله احتمالی دست روی دست نخواهند گذاشت.
تخت روانچی همچنین توقیف نفتکش ایرانی از سوی انگلیسی ها را نمونه بارز "راهزنی دریایی و نقض قوانین بین المللی" دانست و اضافه کرد: بهتر است دولت انگلیس این نفتکش را در اسرع وقت آزاد کند، در غیر این صورت پیامدهایی خواهد داشت.
دولت جبل الطارق روز پنجشنبه ۱۳ تیر ماه اعلام کرد که مقامات این منطقه و نیروی دریایی انگلیس یک ابرنفتکش سیصد هزار تُنی با نام "گریس ۱ " را توقیف کرده است.
انگلیس ادعا کرده که این نفتکش عازم پالایشگاه شهر "بانیاس" در شمال غرب سوریه بوده است.
"فابین پیکاردو" سر وزیر منطقه خودمختار جبلالطارق در این مورد گفت: این پالایشگاه در مالکیت شرکتی است که مشمول تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه قرار دارد.
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۱ میلادی به طور یکجانبه تحریمهایی علیه سوریه وضع کرد که سازمان ملل بر آن مهر تأیید نزده است. به نظر میرسد این اولین باری است که یک محموله نفت خام در رابطه با این تحریمها، توسط یک کشور اروپایی توقیف میشود.
«جوسپ بورل» سرپرست وزارت خارجه اسپانیا در این زمینه اعلام کرد که انگلیس به درخواست آمریکا این کشتی را توقیف کرده است. از سوی دیگر، انگلیسیها گفتهاند که اطلاعات مرتبط با این نفتکش را ازدولت محلی جبل الطارق گرفتهاند؛ آن هم بر اساس اطلاعاتی که واشنگتن ارائه کرده بود.
توقیف نفتکش حامل محموله نفت ایران در آبراه بین المللی جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلیس، علاوه بر اینکه با اصول حقوقی ناظر بر روابط بین الملل همخوانی ندارد، نشانههایی از همراهی این کشور با آمریکا به دلایل داخلی و بین المللی دارد.
جبلالطارق منطقهای راهبری در شبهجزیره "ایبری" در جنوب اسپانیاست که مادرید و لندن مدعی حاکمیت بر آن هستند. جبلالطارق درواقع شبه جزیرهای است که از مسیر خاکی متصل به اسپانیا، اما از سرزمینهایی فرامرزی متعلق به بریتانیا محسوب میشود.
در پی اقدام انگلیس، رئیس اداره سوم غرب اروپای وزارت امور خارجه ضمن احضار «راب مک ایر» سفیر انگلیس در تهران، مراتب اعتراض ایران را به وی اعلام کرد و توقیف غیرقانونی نفتکش ایرانی را معادل با راهزنی دریایی دانست.
در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آنکه حکایت از حرکت کاملاً قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیتهای سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد درباره احتمال جنگ آمریکا و ایران هم گفت فکر نمی کند که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خواستار جنگ با ایران باشد اما معتقد است برخی از اطرافیان وی همچون جان بولتون مشاور امنیت ملی وی به دنبال این هستند.
تخت روانچی تصریح کرد مذاکره با آمریکا نمی تواند انجام شود مگر اینکه آمریکایی ها حداقل تحریم ها را لغو کنند.
وی همچنین ادعای سقوط اقتصاد ایران در صورت کاهش صادرات نفت را "فرضیه ای پوچ" دانست و افزود: ما تحت شرایط مختلف بدتر از امروز عمل کرده ایم و مطمئن هستیم که می توانیم دوباره مدیریت کنیم.