«جک استراو» شامگاه چهارشنبه که در مراسم رونمایی از کتاب جدیدش با عنوان «کار انگلیسیها: درک ایران و علت بی اعتمادی آن به بریتانیا» در اندیشکده روسی لندن سخن میگفت، افزود: بایستی به دولت منتخب ایران قدرت داده شود تا از این طریق بتوان درباره مسائل مورد اختلاف، گفت وگو کرده و به توافق رسید.
وی افزود: «ایران کشوری فوق العاده با تاریخی بزرگ است و چنانچه ظریف میگوید اگر آمریکا خواهان مذاکره با ایران است بایستی به ایران احترام بگذارد.»
استراو همچنین حمایت آمریکا از سازمان تروریستی منافقین را به باد انتقاد گرفت و گفت در زمانی که وزیر کشور انگلیس بود، این گروهک را در فهرست ممنوعه قرار داده بود.
وی تصریح کرد: «اما کسی مانند جان بولتون (مشاور امنیت ملی کاخ سفید) در مراسم این گروه در پاریس شرکت و از آنها پولهای هنگفتی دریافت می کند»
این سیاستمدار کهنه کار انگلیسی در ادامه به تشریح تجربیات شخصی خود از ایران و ارائه یک دیدگاه همدلانه برای درک رفتار ایران نسبت به انگلیس پرداخت.
استراو گفت؛ عنوان این کتاب از رمان «دایی جان ناپلئون» اقتباس شده که در آن شخصیت دایی جان در همه اتفاقات دست انگلیس را در کار می بیند.
وی، خود را نخستین وزیر خارجهای معرفی کرد که پس از انقلاب اسلامی به این کشور سفر کرده است. او در مجموع پنج بار به عنوان وزیر خارجه و یک بار هم پس از انتخاب حجت الاسلام و المسلمین روحانی در قالب یک هیأت پارلمانی به ایران سفر کرد.
او گفت که علاوه بر سفرهای کاری یک بار هم همراه خانواده اش تصمیم گرفت در قالب یک سفر تفریحی به ایران برود.
استراو گفت که برای سفر به ایران از شش ماه قبل بلیت خریده و برای ویزای توریستی اقدام کرده بود که با تصمیم ترزا می (وزیر کشور وقت انگلیس) برای تعطیل نگه داشتن بخش ویزای سفارت انگلیس در ایران مواجه شد. به همین دلیل وزارت امور خارجه ایران نیز دفتر صدور ویزا در لندن را تعطیل نگه داشت و کارها بیش از انتظار طول کشید.
به گفته این دیپلمات کهنه کار انگلیسی، او مجبور شد که یک هفته مانده به سفر، شخصاً به سفارت ایران در لندن و به ملاقات محمدحسن حبیب الله زاده کاردار وقت ایران در لندن رفته و سرانجام موفق به گرفتن شماره ویزا شود. وی با این حال باز مجبور بوده برای دریافت ویزا به سفارت ایران در بروکسل برود که بنا به روایت خودش با استقبال گرم و خوبی از سوی سفیر ایران روبه رو میشود.
استراو در ادامه توضیح داد که این سفر، فکر اولیهی نوشتن کتاب «کار انگلیسیها: درک ایران و علت بی اعتمادی آن به بریتانیا» را فراهم کرد.
وی با قطار از تهران به یزد میرود و در طول مسیر، او و همسرش متعجب از این هستند که مردم عادی ایران وی را بخوبی میشناسند. در این ارتباط استراو به این نکته اشاره کرد که در خیابانهای تهران او را با اسم کوچک صدا میزدند، طوری که او احساس می کرده در حوزه انتخابیه خودش قدم میزند.
وزیر خارجه پیشین انگلیس در ادامه توضیح داد؛ کتاب وی روایت همدلانهای برای درک زاویه دید ایران نسبت به روابط دو کشور است.
به گفته استراو، دخالت انگلیس در ایران بسیار بدتر از استعمار بوده است؛ چون در استعمار که بر اساس کسب سود انجام میشود، استعمارگر مجبور است در زیرساختهای کشور مستعمره سرمایه گذاری کند؛ در حالیکه در مورد ایران، انگلیس فقط نقش تخریبی داشته است.
این سیاستمدار کهنه کار انگلیسی با اشاره به اینکه در کشورهای همسایه ایران از جمله هند، عثمانی و روسیه خط آهن در آن زمان وجود داشته، خاطرنشان کرد که به دلیل توافق میان انگلیس و روسیه، این دو کشور از ساخته شدن حتی یک مایل خط آهن در ایران جلوگیری کرده بودند.
او سپس به سؤالات شرکت کنندگان پاسخ و توضیح داد که نه فقط مردم و مسؤولان فعلی ایران، بلکه حتی رژیم پهلوی نیز دیدی بدبینانه نسبت به انگلیس داشته و همواره فکر میکرد که ما در حال توطئه هستیم.
وی گفت: این احساس همچنان وجود دارد و در انتخابات قبلی مجلس شورای اسلامی برخی نیروهای داخل ایران، گروه دیگر را به اینکه در «لیست انگلیسی» حضور داشته متهم کردند.
استراو با تأیید اینکه انگلیس در قدیم چنین لیستهایی تهیه می کرده، خاطرنشان کرد که اکنون دیگر این رویه مرسوم نیست.
ویلیام هیگ، وزیر خارجه سابق انگلیس نیز در سخنانی، کتاب جک استراو را به عنوان درک شخصی و ویژه او از ایران معرفی کرد.
وی با تأکید بر اینکه هر سیاست خارجی مؤثری باید بر پایه شناخت دقیق از کشور مورد نظر باشد، به مشکلات و دشواریهایی که سیاستمداران انگلیس به طور ویژه در مواجهه با ایران لمس کرده اند اشاره کرد و افزود: موضوع ایران برای سیاست خارجی انگلیس هرگز کهنه نمیشود و همواره چالشهای جدیدی در این زمینه شکل میگیرد.
استراو در پایان این مراسم که با حضور برخی مقامهای سیاسی، اندیشمندان، تاریخ نویسان و اصحاب رسانه برگزار شد، به رسم یادبود بنر کتابش را امضا کرد.