گرچه فصل تابستان و گرمای طاقت فرسایش با تنی به آب زدن قابل تحمل میشود اما اینکه کجا و چگونه شنا کنیم تا مفرح ذات باشد نه قاتل جان، امری ضروریتر است. فصل تابستان به دلیل گرمای بیش از حد هوا برای بسیاری از مردم فصلی است که میتوان به دل صحرا و دمن زد تا کمی از گرمای هوا را در طبیعت زنده به خنکی تبدیل کرد و برای بسیاری دیگر فرصتی است که تنی به آب زده و با خنکی آب گرمای طاقت فرسا را نرمتر کرد.
در این تلاش برای تن به آب زدن خیلیها ترجیح میدهند در استخراها شنا کنند و اما بیشتریها یا به دریا میروند و یا در رودخانهها و برخی هم به دریاچه سدها میروند.
شنا کردن در دریاها به الطبع با حضور نجات غریقها کمتر با حادثهای غم انگیز مواجه است گرچه بسیاری ترجیح میدهند در جاهایی شنا کنند که خالی از غیر باشد.
اما عدهای هم هستند که به رودخانه و مخزن سدها میروند تا در آنجاها تنی به آب بزنند. این رفتن مردم به رودخانهها و دریاچه سدها همواره خطرهایی برای آنان به همراه داشته به گونهای که با فرارسیدن فصل گرما هشدارها برای نرفتن مردم به سمت رودخانهها و دریاچه سدها از سوی شرکتهای آب منطقهای آغاز میشود.
اما این گونه هشدارها گویی برای برخی هیچ اهمیتی ندارد و ترجیح میدهند خود را در آب رودخانهها و دریاچه سدها رها سازند و برخی نیز به دلیل ناآشنایی با شنا جان خود را از دست بدهند.
همین ناآشنایی به شنا و خطرات شنا در مخزن سدها زندگی خیلیها را تباه کرده است و اما مردم هیچ گوش شنوایی ندارند و ترجیح میدهند جان را با مخاطره مواجه سازند.
براساس تازهترین گزارش منتشر شده از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران که متولی اصلی سدهای کشور است فقط در دو ماه فروردین و اردیبهشت ماه امسال ۱۳۱ نفر از هموطنان در مخازن سدها و رودخانههای سراسر کشور جان خود را از دست دادهاند.
امسال در رودخانه ها و سد های استان تهران سه ماهه هفت نفر جان خود را از دست دادند که نسبت به سال گذشته که یازده نفر بوده کاهش داشته است.
شاید برخی تصور میکنند غریقها از فن شنا بی بهره اند و به همین دلیل جان خود را از دست میدهند، اما مساله اینجاست که بیشتر کسانی که در دریاچه سدها غرق میشوند، شناگرند؛ مشکل آنها ندانستن فنون شنا نیست، مشکل این است که تصور میکنند دریاچه سدها، مانند استخر شناست.
عوامل خطرآفرین در دریاچه سدها
نخستین عاملی که دریاچه سدها را خطر آفرین میسازد، ناپایداری بستر دریاچه سدها است؛ شناگران تصور میکنند عمق، شیب و شرایط بسترِ نقاط مختلف دریاچه همیشه ثابت است این درحالی است که جریان آب، شرایطی بسیار ناپایدار برای بستر سدها ایجاد میکند. ممکن است امروز در بستر یک نقطه هیچ نوع رسوبی وجود نداشته باشد اما فردا جریان آب یک سنگ بزرگ را به آن منطقه هدایت کند.
شرایط غیرقابل پیش بینی سدها دیگر عامل خطرآفرین در دریاچه سدهاست؛ گاهی حتی افراد شنا نمیکنند اما در دام شرایط غیرقابل پیش بینی سدها گرفتار میشوند.
علاوه بر این، جریان آب در بستر دریاچه سد سرعتی دارد که در سطح آن دیده نمیشود؛ زمانی که شناگر در این آب گرفتار میشود، حتی اگر حرفهای باشد نمیداند در این جریان مغشوش آب، باید به کدام سمت شنا کند.
وجود اشیا و اجسام مختلف در پشت دیواره سدها یکی دیگر از عوامل خطرآفرین در سدهاست؛ در پشت دیواره سدها ممکن است اشیا و اجسام مختلفی وجود داشته باشد؛ به عنوان نمونه در پشت برخی سازهها درختهای بلند، گیاهان آبزی و حتی خانههای روستایی قدیمی وجود دارد؛ هر کدام از این احجام میتواند عامل گرفتاری شناگر در دریاچه سد باشد.
دریاچه سد از استخرها متمایز است؛ عمق استخرها با شیبی ملایم زیاد میشود اما در دریاچه سدها، گاهی به دیواره عمودی یک کوه میرسد و یکباره عمق محل شنا ۵۰ متر عمیقتر میشود؛ در این شرایط، برخی میگویند در کنار آب کم عمق (مثلاً نیم متر) قدم بزنیم اما از این غافلند که ممکن است این عمق نیم متری به یکباره به عمقی ۵۰ متری تبدیل شود.
تفاوت دمای آب سطح دریاچه با آب ورودی رودخانهها از دیگر عواملی است که برای شناگران دریاچه سدها خطر ایجاد میکند؛ از آنجا که دمای آب سطح دریاچه با آب ورودی رودخانهها متفاوت است - آب سرد به دلیل سنگینتر بودن از آب گرم، در عمق قرار میگیرد - شناگر در عمق دریاچه گرفتار آب سرد میشود و این امر موجب انقباض عضلات وی میشود؛ در این شرایط شناگر قادر به شناکردن و نجات دادن خود نخواهد بود.