خراسان شمالی سرزمینی چهارفصل است. کوه و چشمه و اسب و یوزپلنگ، کبک و هوبره و مرال و آهو و جنگل های هیرکانی که ثبت جهانی شده اند اما با همه اینها حال گردشگری در آن خوب نیست و محور دوم توسعه استان پویایی و تحرک لازم را ندارد.
خراسان شمالی معرفی نشده است
استان خراسان شمالی در حدفاصل ۲ قطب اصلی گردشگری و زیارتی کشور قرار گرفته و سالانه حدود ۲۰ میلیون مسافر از این استان گذر می کنند اما این منطقه هنوز نتوانسته از فرصت اقتصادی حضور و عبور گردشگران بهره لازم را برداشت کند.
ضعف زیرساخت های حمل و نقل و فرهنگ مسافرت، نبود آموزش برای فعالان گردشگری و معرفی نشدن جاذبه های خراسان شمالی در درون و بیرون مرزها از جمله موانع رونق اقتصاد گردشگری در این استان عنوان می شود.
یکی از گردشگرانی که چندی قبل به خراسان شمالی سفر کرده بود در این باره گفت: دیدنی های استان شما چشم را خیره می کند اما ناشناخته و گمنام است.
سینا جلالی که از خراسان رضوی به این استان پا گذاشته بود، به خبرنگار ایرنا گفت: مردم این خطه مهمان نوازند و همه مناطق که برای دیدن آنها راهنمایی شدیم مانند بناهای قدیمی، روستاهای گردشگری، بوستان های مختلف و حتی صنایع دستی زیبا و منحصر به فرد و جالب بود.
وی با بیان اینکه معرفی این همه جاذبه گردشگری مغفول مانده است، گفت: در برخی نقاط کشور حتی نام این استان نیز شنیده نشده و بجنورد را با بیرجند و بروجرد اشتباه می‌گیرند.
لزوم تعریف دامنه نفوذ خراسان شمالی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی هم در این باره گفت: یکی از نقاط قوت خراسان شمالی برای جذب گردشگر، آب و هوای خوب و مناسب آن است و البته اکنون ظرفیتی به نام فضای مجازی هم برای معرفی خراسان شمالی به کشور وجود دارد که همه از آن استفاده می کنند اما نگهداری مسافر در حرف آسان است و در عمل باید گام هایی برای حفظ مسافران در خراسان شمالی برداشته شود.
علی کاظمی افزود: نگهداری مسافران به عوامل مختلفی بستگی دارد اما به این نکته باید اشاره کرد که در علم جغرافیا، مقوله ای به نام حوزه نفوذ داریم که برخی از مناطق، بویژه ابرشهرها، بر شهرهای پیرامونی خود نفوذ داشته و به عبارتی بر آنها سایه می اندازند.
وی با بیان اینکه حوزه نفوذ، دارای عملکرد در دامنه اقتصادی، دامنه فرهنگی، دامنه اجتماعی و حتی دامنه سیاسی است و خارج شدن از این حوزه نفوذ، امری سخت و زمان بر است، افزود: به طور مثال، خیلی ها در سفر به شمال، مینودشت و علی آباد را رد می کنند تا به بابلسر برسند در صورتی که این شهرهای عبوری هم جاذبه دارند اما دامنه نفوذ شمال، به نوعی این حوزه است.
وی گفت: از این نگاه، خراسان شمالی همچنان در دامنه نفوذ خراسان رضوی و مشهد تعریف می شود و ما باید تلاش کنیم تا با معرفی جاذبه های خود، بتدریج زمان رهایی خود از دامنه نفوذ اقتصادی خراسان رضوی را کاهش دهیم.
آفت مقصداندیشی در سفر
کاظمی با اشاره به اینکه یکی دیگر از مواردی که سبب می شود یک نقطه به عنوان گذر و مکانی، مقصد سفرها باشد، فرهنگ مسافرت است، خاطرنشان کرد: اصولاً سفر ما ایرانی ها، مبداء و مقصدی است. یعنی طول راه برای ما جزو سفر محسوب نمی شود و به همین علت، از نظر مسافر، بین راه ماندن و شب را جایی گذراندن، اتلاف وقت است.
وی تصریح کرد: یکی از مصادیق این امر، این است که در مسیر بزرگراه جنگل گلستان تا انتهای فاروج، جایگاه های پمپ بنزین همه در سمت راست محور ایجاد شده است. از جوزک، مهمانک، کریک، باباامان تا ادامه مسیر وضعیت همین است.
کاظمی اظهار داشت: برخی از جاذبه های استان، از جاده اصلی فاصله دارد. جاذبه هایی همچون روستای رویین، میاندشت جاجرم و یا گلیل و سرانی شیروان، از جاده اصلی فاصله دارند و به همین دلیل مسافران باید به این مناطق کشانده شوند اما خستگی راه موجب می شود که حتی اگر هم بخواهند به این نقاط بروند نتوانند و ترجیح دهند با یکی دو ساعت استراحت، راه خود را به سمت مشهد و یا گرگان ادامه دهند.
کاظمی، ضعف زیرساخت ها را از مشکلات اقتصاد گردشگری در استان عنوان کرد و گفت: برای استفاده از ظرفیت های موجود، باید زیرساخت ها رونق گیرد و در این استان، خدمات جاده ای ضعیف است و در مسیر گردشگران مجتمع ها و کمپینگ های قوی نداریم.
وی، راه اندازی خیابان غذا را یکی از راهکارها برای توسعه گردشگری عنوان کرد و گفت: استقبال مسافران از این خیابان خوب بود و نشان داد که می توانیم دراین زمینه با ایده های جدید به نتایج خوب برسیم.
بوم گردی ظرفیت بزرگ
رئیس هیات مدیره جامعه حرفه ای اقامتگاه های بومگردی خراسان شمالی بومگردی را یکی از بهترین ظرفیت ها برای رونق گردشگری دانست و گفت: طبیعت گردی و بومگردی این روزها با توجه به شرایط اقتصادی مردم با اقبال بیشتری روبه رو است و اقامتگاه های بومگردی جاذبه هایی هستند که بهتر از هتل ها از مردم را جذب کرده اند.
وی خواستار حمایت مسئولان از فعالیت اقامتگاه های بومگردی شد و گفت: درخواست ما این است برای حمایت از فعالیت بخش خصوصی، مسافران و گردشگران به این اقامتگاه ها سوق داده شوند و دستگاه های دولتی از پذیرش مهمان خودداری کنند.
علی وصالی اظهار داشت: اگر ادارات، اردوها و گل گشت های خود را به اقامتگاه های بومگردی بکشانند، کمک شایانی به رونق این بخش کرده اند. به گفته وصالی در این استان ۳۳ اقامتگاه بومگردی اماده گذیرایی از گردشگران است.
روستاهای هشتگانه هدف گردشگری
خراسان شمالی دارای هشت روستای هدف گردشگری است و علاوه بر این دو منطقه نمونه ملی و ۲۲ منطقه نمونه گردشگری دارد.
روستاهای هدف گردشگری در خراسان شمالی با طبیعت زیبا و جاذبه های زیست محیطی منحصر به فرد، سخاوتمندانه سفره بی آلایش خود را برای پذیرایی از مهمانان و گردشگران، گسترانیده اند. درکش مانه و سملقان، رویین اسفراین، استاد و خسرویه فاروج، اسپیدان بجنورد، زو ارم و گلیان شیروان و دشت گرمه از جمله این بهشت های زمینی استان خراسان شمالی هستند که جان و روح بیننده اهل دل را تا آسمان ها پرواز می دهند و چشمه آب گرم ایوب پیامبر نیز در زمره روستاهایی است که گردشگران را به خود جذب می کند.در این استان هشت هزار و ۷۰۰ جاذبه گردشگری شناسایی شده در حوزه های مختلف وجود دارد.
خراسان شمالی در حدفاصل قطب سیاحتی شمال کشور و مشهدالرضا (ع) واقع شده که سالانه در ایام تعطیلات نوروز مسافران و زائران زیادی از این خطه تردد می کنند.
تاکنون در این استان هشت هزار و ۷۰۰ جاذبه گردشگری در حوزه های مختلف شناسایی شده است.
ب/۵۱۳۲