شاید زمانی که از لژیونرهای فوتبال ایران سخن به میان میآید تمام اذهان به سمت و سوی ستارههایی برود که روزگاری در بوندس لیگا آلمان و لالیگا اسپانیا نام برای خود دست و پا میکردند. آن زمان علی دایی با بایرمونیخ و هرتابرلین، خداداد عزیزی با کلن، علی کریمی با بایرمونیخ و شال که ۰۴، مهدی مهدوی کیا هامبورگ، وحید هاشمیان بایرن مونیخ، رحمان رضایی و علی سامره پروجا ایتالیا، کریم باقری آرمینابلفید و چارلتون، جواد نکونام و مسعود شجاعی با اوساسونا پرچمداران فوتبال ایران در سطح جهان بودند.
سطح استخدام بازیکنان آن زمان فوتبال ایرانی در تیمهای مطرح بوندس لیگا و لالیگا به گونهای بود که برخی حضور «مهرداد میناوند» و «فرهاد مجیدی» در تیمهای «اشتورم گراتس» و «راپیدوین وین) اتریش را پایینترین سطح لژیونری میدانستند.
اما این روند پس از جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان تقریباً متوقف شد و تنها تک ستارههایی مانند آندرانیک تیموریان، جواد نکونام و مسعود شجاعی در خارج از کشور حضور داشتند و برخی دیگر به سودای کسب درآمد بیشتر راهی تیمهای اماراتی و قطری شدند.
اما پایان دوران علاقه به بازی در خارجی زمانی فرا رسید که کارلوس کی روش از نخستین ماههای سال ۲۰۱۱ هدایت تیم ملی را بر عهده گرفت. افزایش کمی لژیونرهای ایران در دوران کی روش به ویژه آستانه جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه و حضور همیشگی آنان در لیست کی روش موجب شد تا علاقه به رفتن به تیمهای خارجی لیگ برتر ایران را از ستارهها تهی کند. در این مدت نام تیمهای نه چندان آشنای لیگ روسیه، ترکیه، قطر، اوکراین، یونان، لهستان و… در رسانههای ایرانی مطرح شد نامهایی که تلفظ برخی از آن برای خود بازیکنان نیز سخت به نظر میرسید.
البته نقد لژیونر شدن در زمان کی روش را نمیشود به تمام بازیکنان تعمیم داد بلکه بازیکنی مانند «علیرضا جهانبخش» در این دوران توانست عنوان آقای گلی لیگ هلند را به خود اختصاص دهد.
اما این روند در کوتاه مدت پس از رفتن کی روش از فوتبال ایران متوقف شد و برخی از بازیکنان در اندیشه بازگشت به تیم های سابق خود هستند یا به جای فوتبال اروپا در ایران یا کشورهای حاشیه خلیج فارس به فوتبال ادامه دهند. هر چند که برخی نارضایتی بازیکنان از تیمهای خارجی دلیل این بازگشت میدانند اما بدون شک دلیل اصلی را باید در باید در تغییر کادر فنی تیم ملی جستجو کرد؛ جایی که مرد پرتغالی جای خود را به ویلموتس بلژیکی داد.
با آمدن ویلموتس و لیستهای او بازیکنان دریافتند که وی به مانند کی روش نخواهد اندیشید بلکه مربی است که به احتمال زیاد از تمامی ظرفیتهای استفاده میکند؛ ظرفیتهایی که در برخی از مواقع لیگ آزادگان را نیز در بر خواهد گرفت و این به معنای پایان دوران یکجانبه نگری کی روش در فوتبال ایران است.
قیاس میزان کوچ ستارهها از تیمهای ایران در آغاز لیگ هیجدهم و نوزدهم نشان از آن دارد که تفکر کی روشی در حال رخت بستن از فوتبال ایران است. در حالی که سال گذشته و پس از جام جهانی ۲۰۱۸ سید مجید حسینی، وحید امیری، فرشاد احمدزاده و امید ابراهیمی از تیمهای مطرح پایتخت راهی تیمهای ترکیهای، قطری و لهستانی شدند در آغاز لیگ نوزدهم نه تنها بازیکنی به خارج نرفته، بلکه شاهد بازگشت چند نفر از بازیکنان خارج نشین به پرسپولیس هستیم.
اینکه چگونه است وحید امیری و فرشاد احمدزاده در اوج محرومیت پرسپولیس از نقل و انتقالات از این باشگاه رفتند و در پایان فصل برگشتند را باید علامت سوالی قلمداد کنیم که نشان از بلندپروازی آنان در مسیر تیم ملی داشت. بلند پروازی که موجب شد «کاوه رضایی» نیمکت نشینی در تیمهای بلژیکی را بر فیکس بودن در استقلال ترجیح دهد اما هیچگاه به تیم ملی نرسید. همچنین علیرضا بیرواند که سال گذشته انواع پیشنهادها را مطرح میکرد چند روز گذشته پس از طرح نامهای مختلف، در نهایت بدون سر و صدا به اردوی تیم پرسپولیس در ترکیه پیوست.
رضا شکاری بازیکن سابق ذوب آهن نیز در روسیه دوام چندانی نیاورد و در نهایت به تیم تراکتور تبریز پیوست.
بازگشت بازیکنانی فوتبال ایران از لیگ های خارجی به لیگ برتر ایران را باید به فال نیک گرفت زیرا اگر بپذیریم که تفکر اعزام بازیکنان به لیگهای درجه چندم فوتبال جهان در ایران به پایان رسیده باید شاهد لیگ داغی در سالهای پیش رو باشیم؛ لیگی که اگر کیفیت مناسبی در طول فصل داشته باشد ضمن آنکه میتواند هواداران را به ورزشگاه بکشاند جذابیتهای خاصی در مسیر قهرمانی ایجاد خواهد کرد.