بار اول نیست که ماجرای رسوب کالاها در گمرک مطرح شده است و مسئولان گمرک هر بار در مقدمه پاسخ به این مساله، تفاوت معنای رسوب کالا و موجودی کالا را یادآور شده‌اند.
با این حال هنوز برخی فعالان بخش خصوصی از ترخیص نشدن کالاهایشان که اتفاقاً فاسدشدنی هم هستند، خبر می‌دهند اما مسئولان گمرک رسوب کالا در بنادر را تکذیب کرده و به ایرنا می‌گویند: رسوب کالاهای اساسی در گمرک صحت نداشته و برای ترخیص کالاهای اساسی مشکلی وجود ندارد.
«محمدرضا مودودی» سرپرست سازمان توسعه تجارت پیشتر گفته بود که بخش‌های دولتی هیچ‌گاه برای واردات کالاهای اساسی و فاسدشدنی مانع‌تراشی نمی‌کنند. او همچنین تاکید کرده بود که باید میان واردکنندگان واقعی و کسانی که کالاهای ممنوعه را وارد کرده‌اند و امروز به دنبال فشار آوردن به گمرک برای ترخیص این کالاها هستند، تفاوت قائل شد.
پس ماجرا چیست؟ آخر کالای فسادپذیر در گمرکات موجود است و گمرک برای ترخیص آن بهانه‌تراشی می‌کند یا موضوع از قرار دیگری است؟ برای پیگیری موضوع به سراغ صادرکنندگانی رفته‌ایم که پیشتر مساله رسوب کالاهای فسادپذیر در گمرک را مطرح کرده‌اند.
«محمدمهدی نهاوندی»، عضو هیأت مدیره فدراسیون واردات ایران در این زمینه به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: محصول ذرت دامی و جوی دامی از اسفندماه سال گذشته در بنادر مانده است؛ محصولی که طی مدت ۴۰ روز تحت شرایط رطوبت بالا و گرمای بنادر شمالی و جنوبی دچار آسیب دیدگی می‌شوند و کیفیت مصرف آن‌ها کاهش می‌یابد.
عضو هیأت مدیره فدراسیون واردات ایران از مشکل برخی واردکنندگان با سازمان اموال تملیکی نیز خبر داد و مدعی شد: متأسفانه این سازمان بدون توجه به شرایط تحریم و صرفاً به استناد مقررات و رویه‌های حاکم در شرایط عادی کشور، اقدام به تملک اموال تجاری می‌کند؛ درحالیکه صاحبان کالا به طور ناخواسته و فقط به دلیل تحریم‌های خارجی و مشکلات بانک مرکزی در تأمین و انتقال ارز مربوطه، امکان ترخیص کالای خود از گمرک را ندارند.
وی مشکل ترخیص این کالاها را نه به دلیل سخت‌گیری گمرک که مربوط به تأمین ارز دانست و افزود: بانک مرکزی ارز مورد نیاز برخی از کالاهای اساسی را تأمین نمی‌کند یا ارز یوان به تجار ارائه می‌دهد که قابل انتقال به حساب فروشنده نیست. حتی اگر از طریق صرافی هم قابلیت انتقال داشته باشد به گفته صرافی بانک سامان چهار ماه زمان می‌برد تا پول به حساب فروشنده برسد.
عضو هیأت مدیره فدراسیون واردات ایران ضمن اشاره به برخی تسهیلات گمرک ادامه داد: اگر اسناد کالا آن آزاد باشد و فروشنده سند را نزد خود نگه نداشته باشد، گمرک ۵۰ تا ۸۰ درصد کالاها را ترخیص می‌کند که این تصمیم صدها میلیارد تومان به اقتصاد کشور کمک کرد. البته که این تصمیم گمرک هم اخیراً با مخالفت بانک مرکزی رو به رو شده است.
نهاوندی خاطرنشان کرد: اما امکان ترخیص مابقی کالا تا زمان تأمین ارز و انتقال به فروشنده وجود ندارد. بخش عمده‌ای از کالاهای فسادپذیر که ارزشان تأمین نشده عمدتاً در بنادر شمالی رسوب کرده‌اند و اگر ارز آن‌ها به موقع تأمین نشود، هم اعتبار تجار ایرانی زیر سوال می‌رود و هم ضرر زیادی برای کشور دارد.
وی با بیان اینکه جریان ورود کالاها به صورت اعتباری ادامه دارد، گفت: هرچه دیرتر مساله تأمین ارز حل شود بخش بیشتری از کالاها غیرقابل مصرف می‌شوند و آسیب می‌بینند. چنانچه حداقل بار پنج کشتی در نوشهر آسیب دیده‌اند و مابقی خسارات پس از ترخیص کالاها مشخص می‌شود.
همچنین «علیرضا مناقبی»، نایب رئیس مجمع واردات ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: علت رسوب کالا بیشتر مربوط به سیاستگذاری‌های کلان است؛ سیاستگذاری‌ای که ابتدا موافقت کرده به برخی کالاها ارز ۴۲۰۰ تومانی بدهد اما برای ترخیص کالا ما به‌التفاوت آن را از تجار طلب می‌کند.
بنابراین نه ادعای رسوب کالاهای فسادپذیر در گمرک نادرست بوده و نه گفته‌های مسئولان گمرک؛ مشکل را جای دیگری باید جستجو کرد که در نخستین گام شاید بتوان عدم تخصیص ارز توسط بانک مرکزی را دلیل رسوب کالاهای فسادپذیر ماند ذرت دامی در گمرک دانست.