تارنمای بلومبرگ روز یکشنبه در جدیدترین نوشتار خود درباره اقدامات آمریکا برای بازگرداندن خودکار تحریمهای شورای امنیت علیه کشورمان، با اشاره به خروج یکجانبه ترامپ از توافق بین المللی برجام در اردیبهشت ماه سال گذشته، نوشت: «برخی آمریکاییهای تندرو به تیم ترامپ فشار میآورند تا به ساز وکاری استناد کند که در نهایت باعث شود تحریمهای شورای امنیت علیه ایران را به طور خودکار به جای خود باز گرداند. کارشناسان و دیپلماتها عقیده دارند اگر این اقدامات نتیجه بدهند، باقی مانده تلاشهای اروپا برای نجات برجام از بین خواهد رفت.»
این تارنما، سخنان «ریچارد نفیو» (Richard Nephew) کارشناس برجسته آمریکایی مسائل تحریمها در دولت باراک اوباما را نقل میکند. وی که از چهرههای کلیدی طراحی و اعمال تحریمهای «هوشمند» دوره اوباما علیه کشورمان است، درباره امکان بازگشت تحریمها شورای امنیت علیه تهران میگوید: «آیا من فکر میکنم بحثی برای بازگشت تحریمها وجود دارد؟ بله به طور یقین؛ اما من فکر میکنم سایر اعضای شورای امنیت با این مسأله موافقت نخواهند کرد. نه؛ معلوم نیست که اگر ما این بحث را مطرح کنیم، اعضای شورای امنیت در جلسه بمانند.»
نفیو که اکنون از محققان برجسته دانشگاه «کلمبیا» است ادامه داد: «بازگشت تحریمها با این هدف طراحی شده که به آمریکا امتیازات یکجانبه ای بدهد تا تحریمها را از طریق شورای امنیت بازگرداند. در آن زمان، این تدبیر اصلی «جان کری» وزیر خارجه وقت آمریکا بود که به عنوان مشوقی به کنگره آمریکا ارائه شد تا آنها به توافق هستهای تن در دهند. این همچنین چیزی بود که با شعار «اول آمریکا» ترامپ، مطابقت داشت.»
این تارنما میافزاید: «بر اساس بند بازگشت خودکار تحریمها، هرکدام از امضا کنندگان توافق میتوانند با طرح اعتراض در کمیته حل اختلاف، ایران را به خاطر نقض توافق، فرا بخوانند. این موضوع در نهایت میتواند در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود. شورای امنیت میتواند قطعنامهای را در خصوص جلوگیری از اجرایی شدن تحریمهای پیشین به رأی بگذارد اما آمریکا میتواند با وتو کردن در شورای امنیت اوضاع را به نفع خودش تمام کند.»
بلومبرگ در بخش دیگری تأکید میکند: «البته این مشکلی نیست که بسادگی بشود حل و فصل کرد؛ این روند دستکم دو ماه یا بیشتر زمان میبرد و جایگاه تیم ترامپ در آغاز بازگرداندن خودکار تحریمها ممکن است، تضعیف شود؛ چرا که آمریکا به خاطر خروج از برجام، دیگر در «کمیته مشترک» توافق حضور ندارد. این کمیته، همان نهاد حل و فصل اختلافی است که مسئول ارجاع نقض توافق به شورای امنیت است.»
«دانیل تانبائوم»، رئیس و کارشناس تحریمها در مؤسسه خصوصی و بین المللی «پرایس واترز کوپرز» که متخصص ارائه مشاوره مالی است، در این باره میگوید: «آنها حمایت کافی را ندارند که حتی این اقدام را امتحان کنند.»
این تارنمای آمریکایی نوشت: «مقامات تیم ترامپ اکنون برای بازگرداندن خودکار تحریمهای ایران، بر فرانسه و انگلیس تکیه کرده اند تا این تدبیر را به اجرا درآورند. اما به گفته دیپلماتهای غربی در سازمان ملل، اروپاییها به آمریکا پیام داده اند که در زمان حاضر در چنین جایگاهی نیستند اما از تهدیدات آمریکا برای اعمال فشار بر ایران استفاده میکنند تا تهران خودش را محدود کند.»
بلومبرگ در ادامه به نقل از «یکی از دیپلماتهای عالی رتبه اروپایی که کشورش هنوز حامی توافق است» مینویسد: «هر تصمیمی برای اجرای ساز وکار بازگشت تحریمها به طور خود به خودی نخواهد بود؛ بلکه پیش بینی میشود که اگر دولت ایران رفتار خود را تغییر ندهد، حمایتها از آن افزایش خواهد یافت.»
بلومبرگ یادآور شد: «مثلثی از سناتورهای تندروی آمریکایی میگویند که کاخ سفید نیاز ندارد منتظر بماند تا اروپاییها روند بازگرداندن تحریمها را آغاز کنند و ادبیات برجام به آمریکا اجازه میدهد تا این روند را کلید بزند. «مارکو روبیو»، «تام کاتن» و «تد کروز»، سناتورهای جمهوریخواه در نامهای به ترامپ نوشته اند: «تیم شما از راه اندازی ساز وکاری برای بازگرداندن تحریمهای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل خودداری کرده است. اگر این ساز وکار ایجاد میشد، محدودیتهای بین المللی برای غنی سازی اورانیوم، علمیات آب سنگین مربوط به پلوتونیوم و ساخت و توسعه موشکهای بالستیک، به جای خود باز میگشت.»
این تارنما با ذکر اینکه آمریکا حتی بدون ساز وکار بازگرداندن خودکار تحریمهای ایران نیز صادرات نفت ایران و اقتصاد ایران را به طور گستردهای هدف گرفته، در این باره میافزاید: «دولت های اروپایی تلاش کرده اند از طریق ساز و کار مبادلهای مالی، برجام را نجات دهند اما گرچه به ایران در خصوص تداوم نقض محدودیتهای غنی سازی هشدار نیز داده اند، اما باز هم موفق نشده اند.
«مجید تخت روانچی» نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، ماه گذشته به خبرنگاران گفت؛ کشورش میخواهد در برجام بماند اما اروپاییها باید انگیزههای مالی بیشتری ارائه دهند و سریعتر این کار را انجام دهند.
در پی این سخنان، تنشهای آمریکا و ایران شدت گرفته و تیم ترامپ ایران را مسئول خرابکاریهای نفتی هفتههای گذشته در نزدیکی تنگه هرمز و سرنگونی پهپاد آمریکایی بر فراز آبهای بین المللی دانسته است. تهران میگوید که عامل حمله به نفتکشها نیست و تأکید میکند که پهپاد را در سرزمین خود سرنگون خود کرده است.»
بلومبرگ در انتها با اشاره به نشست ویژه روز چهارشنبه حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین، نوشت: «هدف آمریکا از این نشست، افزایش فشار بر ایران بود اما روسیه، چین و اروپا همگی دست رد به سینه آمریکا زدند؛ چرا که آنها تیم ترامپ را مسؤول این بحران میدادند. فرانسه، آلمان و انگلیس در پایان این جلسه بیانیهای منتشر کردند که تأکید می کرد آنها از نقض پیمان ایران نگران هستند و کار اعضای باقی مانده در توافق این است که به این مناقشه بپردازند.