یکی از دغدغه‌های کشاورزان بویژه گندمکاران در فصل برداشت، فروش محصول و تبدیل کردن آن به پول است تا ضمن امرار معاش، هزینه‌هایی که برای تولید محصول صرف کرده‌اند را دوباره به دست آورند.
شرایط خاص نگهداری و انبارداری گندم یکی از دلایل مهم تعجیل گندمکاران برای فروش زودهنگام محصول به شمار می رود و از طرفی دیگر بالابودن هزینه‌های تولید باعث شده است تا بسیاری از کشاورزان سود بسیار کمی از فروش محصول به دست بیاورند.
طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی امسال ۳۷۵ هزار هکتار از مزارع استان به کشت گندم اختصاص پیدا کرده و کار برداشت توسط یکهزار و ۱۵۰ دستگاه کمباین در حال انجام است که پیش بینی می‌شود ۷۰۰ هزار تُن گندم از مزارع استان برداشت شود.
امسال در آذربایجان‌غربی برای خرید محصول گندمکاران در مجموع ۶۳ مرکز خرید تضمینی گندم شامل ۲۸ مرکز خرید شرکت غله و ۳۵ مرکز سازمان تعاون روستایی فعال شده است تا کشاورزان زمان بسیار کمی را در صف‌های انتظار تحویل محصول سپری کنند.
کار خرید گندم در مراکز خرید تضمینی استان از ساعت هشت صبح تا ۲۰ صورت می‌گیرد و خرید گندم از کشاورزان بر اساس اطلاعات موجود در سامانه بهره برداران انجام می‌شود.
تا این جای مساله و حمایت‌های سازمان جهادکشاورزی از گندمکاران در زمان کاشت و واگذاری بذر و کود شیمیایی، نظارت‌های مستمر بر مزارع و مبارزه با آفت سن پوره و علف هرز در زمان داشت و پایش و واگذاری معاینه فنی دستگاه‌های کمباین در زمان برداشت و راه اندازی ۶۳ مرکز خرید تضمینی گندم قابل تقدیر است.
گندمکاران برای فروش و دریافت مطالبه خود عجله دارند و دلالان نیز از این فرصت استفاه کرده و با خرید نقدی گندم، کشاورزان را تحریک می‌کنند تا به جای تحویل گندم به مراکز خرید، محصول خود را به بهایی نزدیک به قیمت تضمینی به دلالان بفروشند. اما نکته قابل توجه این است که گندمکاران برای فروش و دریافت مطالبه خود عجله دارند و دلالان نیز از این فرصت استفاه کرده و با خرید نقدی گندم، کشاورزان را تحریک می‌کنند تا به جای تحویل گندم به مراکز خرید، محصول خود را به بهایی نزدیک به قیمت تضمینی به دلالان بفروشند.
برخی کشاورزان خُرد نیز که برداشت گندم در مقیاس کمتری دارند و تحویل گندم به مراکز خرید برای آنان زیاد توجیه اقتصادی ندارد، محصول خود را به دلالان می‌فروشند.
دلالان نیز با شگردهای خاصی از جمله ادغام گندم‌های نامرغوب و دارای ضایعات با گندم‌های خالص همان محصول که با قیمت‌های متفاوتی از کشاورزان خریداری کرده‌اند را به مراکز خرید تحویل می‌دهند.
امسال دولت گندم را بر اساس افت یک درصد مفید و چهار درصد غیرمفید به قیمت تضمینی ۱۷ هزار ریال از کشاورزان تحویل می‌گیرد و پس از تحویل محصول، کمتر از یک ماه مطالبه کشاورزان را پرداخت می‌کند و بسیاری از کشاورزان خاطره‌های خوبی از میزان افت محصول و پرداخت مطالبه خود در ادوار گذشته ندارند.
واقعیت امر این است که هم‌اکنون قیمت تضمینی گندم در مقایسه با سایر نهاده‌ها و ادوات موردنیاز کشاورزان افزایش متعادلی پیدا نکرده و در استان‌هایی مانند آذربایجان‌غربی و کردستان که بخش زیادی از گندمزارها به صورت دیم کشت می‌شود و بازده زمین پایین است، تفاوت قیمت تمام شده و قیمت تضمینی گندم زیاد نیست.
یکی از نگرانی‌ها در مورد خرید گندم توسط دلالان این است که با توجه به تفاوت قیمت گندم در کشورهای همجوار، انگیزه‌ای برای قاچاق این محصول توسط دلالان ایجاد شود و مراکز خرید گندم نتواند در خرید گندم مازاد بر نیاز کشاورزان موفق عمل کند.
لازم است دولت با تدابیر خاص و دادن مشوق‌هایی به گندمکاران آنان را مجاب کند که به جای فروش گندم به دلالان، محصول خود را به مراکز خرید عرضه کنند تا هم گندم‌های خاص و با کیفیت وارد چرخه مصرف جامعه شود و هم فرهنگ واسطه و دلالی از بازار گندم برداشته شود.
آذربایجان‌غربی یک میلیون هکتار اراضی کشاورزی قابل کشت دارد که ۷۰۰ هزار هکتار آن زیر کشت انواع محصولات باغی و زراعی اختصاص دارد که در ۳۷۵ هزار هکتار آن گندم کشت شده است.
پیش بینی تولید گندم در آذربایجان غربی طی سال جاری بیش از ۷۰۰ هزار تن و میزان خرید ۶۰۰ هزار تن پیش بینی شده است.
۳۰۲۰/۶۱۸۵/۳۰۷۲