شهر مرو جدید که ترکمنها به آن ماری می‌گویند در ۲۴۰ کیلومتری شهر مرزی سرخس خراسان رضوی قرار دارد.
این شهر مرکز استان یک میلیون نفری مرو است که استان صنعتی ترکمنستان است و مهمترین پایگاه‌های تاریخی در مناطق مرو قدیم و مارگوش را در خود جای داده است.
بازدید فعالان فرهنگی خراسانی که با حضور رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همراه بود ابتدا از مقبره محمد بن زید نوه امام سجاد (ع) در منطقه مرو قدیم آغاز شد.
بر اساس اعلام راهنمای این تور تاریخی، این سایت تاریخی به عنوان قدیمی ترین بناهای تاریخی منطقه مورد توجه مردم قرار دارد و برای نخستین بار ابتدای قرن ۲۰ میلادی توسط کارشناسان روسی کشف و اصالت آن نیز تأیید شد.
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در شهر مرو ترکمنستان نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: آرامگاه سلطان سنجر سلجوقی به عنوان مهمترین بنای سایت تاریخی مرو قدیم شناخته می‌شود که مرمت این بنا با همکاری ترکیه انجام شده است.
اصغری افزود: سلطان سنجر بعد از مرگ ملک شاه سلجوقی در مرو در حدود سال ۵۵۰ هجری به سلطنت رسید و پس از شکست از ترکان غیر مسلمان قراختایی پس از ۶۰ سال حکومت از دنیا رفت.
وی اضافه کرد: این بنای معظم به ارتفاع و طول و عرض ۲۰ متر از نظر معماری و ترکیب شبیه بقعه هارونیه شهر توس خراسان رضوی است.
اصغری ادامه داد: سازنده این بنا "محمد بن استز سرخسی" است و البته در برخی منابع عنوان شده است که پس از حمله مغول جسد سلطان سنجر از قبر خارج و در مکانی نامعلوم دفن شده است.
پس از گسترش فتوحات اسلامی و در قرون نخستین هجری " الحکم بن عمرو الغفاری و بریده بن الحسین اسلمی" برای ترویج اسلام به منطقه مرو آمده و در مکانی که هم اکنون به عنوان زیارتگاه صحابه پیامبر در مرو قدیم معروف است دفن شده‌اند.
هیأت فرهنگی خراسانی از مزار این دو صحابه که در سالهای ۶۷۰ و ۶۸۱ هجری وفات یافته‌اند هم دیدار کردند.
از جمله دیگر آثاری که مورد توسط هیأت ایرانی بازدید شد زیارتگاه بنیان گذار طریقت نقشبندیه و تصوف آسیای صغیر، ابو یعقوب خواجه یوسف همدانی بود.
وی در سال ۴۴۱ هجری در همدان متولد شد و در سال ۵۳۵ هجری مصادف با ۱۱۴۱ میلادی در بامیان افغانستان وفات یافت و دفن شد اما پس از چندی جسدش توسط یکی از پیروانش به نام ابن النجار به محل کنونی منتقل و به خاک سپرده شد.
دیروز مراسم جشن ولادت حضرت رضا (ع) با حضور هزار و ۵۰۰ نفر از اهالی منطقه در قدمگاه آن حضرت و محل اقامت ایشان در شهر مرو برگزار شد. هم اکنون به جز یک دیوار اثری از این بنا باقی نمانده است و مردم جهت ادای احترام گلهای خود را پای این دیوار نثار امام رضا (ع) کردند.
مستشرقی به نام بارتلند در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی می‌نویسد: این مکان محل ساختمان بلند کاخ مامون عباسی بوده که در واقع منزل امام در شرق کاخ یاد شده قرار داشته است.
در ادامه این دیدارها کاروان خادمان فعالان فرهنگی خراسانی از موزه، کتابخانه و مسجد جامع شهر مرو جدید هم بازدید کرد.
ماری ۲۶۰ هزار نفر جمعیت دارد و دومین شهر پرجمعیت ترکمنستان است و مجموعه ساختمانهای یاد شده در دیدارهای امروز در فاصله نزدیکی به هم قرار دارند.
در دیدار، هیأت فرهنگی خراسانی از مسجد جامع مرو حداد عادل با امام جماعت و ریش سفید دینی شهر مرو و امام جمعه این شهر دیدار و گفت و گو کرد و از آنان برای سفر به مشهد دعوت به عمل آورد.
این مسجد به نام رئیس جمهوری" قربان قلی بردی محمد اُف " معروف است و با ظرفیت سه هزار نفر دارای چهار مناره بلند ۶۳ متری است که در سال ۲۰۰۹ میلادی توسط رئیس جمهوری ترکمنستان افتتاح شد.
موزه ملی شهر نیز در ساختمانی تازه ساز و به دست یک پیمانکار ترکیه‌ای در دو طبقه ساخته شده است که اغلب آثار کشف شده در مارگوش و مرو قدیم در آن نگهداری شده و در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفته است.
بخش اعظم طبقه نخست این موزه مربوط به آثار و تصاویر رئیس جمهوری ترکمنستان در رابطه با استان مرو است و بقیه موزه نیز به مردم شناسی و تاریخ طبیعی استان اختصاص دارد.
کتابخانه تازه ساخته شهر نیز توسط کاروان خراسانی بازدید شد. بر اساس اعلام مسئول و راهنمای کتابخانه این مرکز فرهنگی سه میلیون کتاب را در خود جای داده است. مسئولان این کتابخانه تنها سالن‌های مطالعه و یک رصدخانه دیجیتال را به بازدید کنندگان ایرانی نشان دادند و اعلام کردند مخزن کتابهای این مرکز در زیر زمین قرار دارد.
پس از این دیدارها ضیافت شامی به میزبانی مقامات مذهبی شهر در هتل مرو (ماری) ترتیب داده شد و در این نشست مقامات کنسولی و ریاست فرهنگستان زبان و ادب فارسی کشورمان ضمن اظهار امیدواری برای توسعه مناسبات اقتصادی و فرهنگی دو کشور خواستار سفر مقامات مذهبی شهر مرو به ایران به ویژه مشهد شدند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حاشیه این بازدید به خبرنگار ایرنا گفت: پس از فروپاشی شوروی سابق، ایران فعالیت‌های زیادی در منطقه انجام داده است.
غلامعلی حداد عادل افزود: ۴۰ سال است ما هر کجا پا گذاشته‌ایم آمریکا و اسرائیل وارد شده و برای فعالیت‌های ایران مانع ایجاد کرده‌اند و علت آن این است که از نفوذ فرهنگی و معنوی ما می‌ترسند.
وی اضافه کرد: با وجود این موانع جمهوری اسلامی ایران بی توفیق نیز نبوده است و محبوبیت حال و حاضر جمهوری اسلامی ایران در میان مردم کشورهای اسلامی نه با پول و دلار بلکه با اتکاء به اعتقادات مردم به دست آمده و مردم به جمهوری اسلامی اعتقاد داشته و به آن احترام می‌گذارند.
۳۲۲۱/۱۹۲۲