وسایل سرمایشی از جمله کولرهای آبی و گازی، اسپیلت‌ها و دیگر انواع مصرف برق بالایی دارند به گونه‌ای که میزان مصرف آنها بیشتر از حتی صنایع بزرگ است به خصوص اینکه این میزان مصرف در یک بازه زمانی محدود و به صورت مقطعی است.
آمارهای منتشره از سوی صنعت برق نشان می‌دهد که شدت مصرف انرژی الکترونیکی در کشور دو تا پنج برابر میانگین جهانی مصرف انرژی است که در مقایسه با کشور ژاپن این رقم ۱۰ برابر می‌شود. در ایران در بخش خانگی سه برابر متوسط جهانی انرژی مصرف می‌شود، در حالی که آمار متوسط جهانی ۹۰۰ کیلووات ساعت در سال است، این رقم در کشور ما دو هزار و ۷۰۰ کیلووات ساعت در سال می‌شود.
از این میزان بالاترین میزان مصرف به وسایل سرمایشی در بخش خانگی تعلق دارد که برخی از این وسایل به دلیل غیر استاندارد بودن یا از استاندارد خارج شدن به دلیل فرسودگی مصرف بالاتری هم دارند.
وی دستگاه‌های سرمایشی غیر استاندارد را یکی از عوامل بدمصرفی برشمرد.
محمدعلی وحدتی، رئیس هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: از نظر فنی، مصرف‌کننده‌ای که در طول سال و در شبانه روز مصرف مداوم داشته باشد از بهترین نوع مصرف‌کنندگان محسوب می‌شوند که در کشورهای دیگر نیز برای این نوع مصرف‌کنندگان تعرفه بالایی اختصاص داده نمی‌شود.
وی ادامه داد: از نظر تولیدکنندگان برق، مصارفی که در یک بازه زمانی خاص و با شدت بالا انجام می شود، برای صنعت برق جزء مصرف‌کنندگان سخت به حساب می‌آیند.
شدت مصرف برق در کشور ۲ تا ۵ برابر میانگین جهانی است و در مقایسه با ژاپن این رقم ۱۰ برابر می‌شود. در ایران در بخش خانگی ۳ برابر متوسط جهانی انرژی مصرف می‌شود.آمار متوسط جهانی ۹۰۰ کیلووات ساعت در سال است و در کشور ما ۲۷۰۰ کیلووات ساعت در سال می‌شود
وحدتی وسایل سرمایشی را که در یک بازه زمانی وارد مدار می‌شوند و مصرف بالایی هم دارند، از جمله مصرف‌کنندگان سخت برای تولید برق برشمرد و خاطرنشان ساخت: وزارت نیرو و شرکت‌های تولیدکننده برق ناگزیر هستند به دلیل مصرف بالایی که این وسایل در بازه زمانی محدود دارند به تولید هرچه بیشتر برق بپردازند.
همایون حائری، معاون برق و انرژی وزیر نیرو هم یازدهم تیر در یک نشست خبری به میزان بالای مصرف برق توسط وسایل سرمایشی اشاره کرد وگفت: سال گذشته از ٥٥ هزار مگاوات برق مصرفی کشور، ٢١هزار مگاوات آن مربوط به تجهیزات سرمایشی بود. این ٢١هزار مگاوات معادل کل مصرف برق برخی کشورهای همسایه است
رئیس هیات‌مدیره سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق گفت: پس از این بازه و با خارج شدن این وسایل از مدار، ظرفیت ایجادشده بلااستفاده خواهد ماند در حالی که مصرف‌کننده‌ای که مداوم مصرف می‌کند فشار مضاعفی در یک بازه زمانی کوتاه به همراه ندارد.
این مصرف بالای وسایل سرمایشی علاوه بر اتلاف منابعی که به همراه دارند، هزینه‌های سنگینی نیز بر کشور تحمیل می‌کنند چرا که برای تامین برق آنها ناگزیر به احداث نیروگاه های جدید است.
محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی در نشستی که در روزهای اخیر با فعالان محیط زیست داشت با بیان اینکه سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه به ازای تولید هر مگاوات برق ۶۰۰ هزار یورو است، گفت: به عبارتی برای احداث ظرفیت هزار مگاواتی تولید برق نیازمند ۶۰۰ میلیون یورو هستیم و چنانچه سمن‌ها بتوانند برای کاهش مصرف به فرهنگ‌سازی کمک کنند و از هزار مگاواتی که با مصرف بهینه، از میزان مصرف مردم کاسته شود، از نیاز به سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیون یورویی در بخش احداث ظرفیت تولید صرفه‌جویی می‌شود.
محسن طرز طلب افزود: برای احداث ظرفیت تولید پنج هزار مگاوات واحد حرارتی، بیش از سه میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز است.
وی پیشتر هم در پاسخ به ایرنا درباره ضرورت احداث نیروگاه‌های جدید گفته بود: نمی توان مردم را بدون برق گذاشت.
گزارش ها حاکی از آن است که اکنون ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های کشور به حدود ۸۰ هزار و ۵۰۹ مگاوات رسیده است که در این بین واحدهای سیکل ترکیبی با ۲۵ هزار و ۸۳ مگاوات، بیشترین ظرفیت (۳۱.۲ درصد) نصب شده نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
هم اکنون ۲۹.۹ درصد نیروگاه‌های کشور مربوط به واحدهای گازی است که حدود ۲۴ هزار و ۷۷ مگاوات از ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های ایران مربوط به این بخش است. واحدهای بخار نیروگاهی نیز ۱۹.۷ درصد ظرفیت نصب شده این حوزه را به خود اختصاص داده‌اند و با ظرفیت ۱۵ هزار و ۸۲۹ مگاواتی خود در میان سه بخشی قرار گرفته که بیشترین ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور را دارند.
ظرفیت واحدهای برق‌آبی نیز به ۱۱ هزار و ۹۳۸ مگاوات رسیده است و سهم ۱۴.۸ درصدی را در بین کل ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور در اختیار دارند.
همچنین ظرفیت فعلی واحدهای تولید پراکنده (شامل ۲۴۵ MW خودتامین) به هزار و ۴۱۷ مگاوات و ظرفیت نیروگاه‌های اتمی نیز به هزار و ۲۰ مگاوات رسیده است که از این حیث واحدهای یاد شده هر کدام حدود ۱.۵ درصد از کل ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
آخرین ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور هم به حدود ۷۰۶ مگاوات و ظرفیت واحدهای دیزلی است که به حدود ۴۳۹ مگاوات رسیده است.
براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در سال ۹۸ راه‌اندازی ۲۲ واحد نیروگاه جدید با ظرفیت سه هزار و ۹۳۳ مگاوات و ارتقای توان تولید و ارتقای نیروگاه‌ها به میزان ۴۶۱ مگاوات در دستور کار قرار گرفته است.
هوشمندسازی وسایل سرمایشی راهکار کاهش مصرف
یکی از راهکارهایی که می‌تواند برای کنترل میزان مصرف وسایل سرمایشی موثر باشد هوشمندسازی آنها است.
طهماسب داودی، فعال بخش هوشمندسازی ساختمان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با استفاده از وسایل سرمایشی هوشمند می توان میزان مصرف برق را تا حدود ۳۵ درصد کاهش داد بدون آنکه از رفاه خانواده کاسته شود.
وی افزود: می‌توان با استفاده از وسایل سرمایشی هوشمند عادت مصرفی خانوار را برای آنها تعریف و برنامه ریزی کرد به این ترتیب در زمانی که خانواده ها در منزل هستند این وسایل براساس نیاز وارد مدار شده و سرمایش مطبوع را تامین کرده و سپس از مدار خارج می شوند.
داودی ادامه داد: همچنین می‌توان برای آنها برنامه ریزی کرد که متناسب حضور فرد در هر اتاق سرمایش را تامین کرده و سپس خاموش شود و نیز در صورت نبود در منزل وسایل به حالت خاموش در آیند.