«امیرعلی ابوالفتح» روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به اعمال محدودیت ترددی برای محمدجواد ظریف در نیویورک گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و ماجرای گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا در تهران که منجر به قطع روابط سیاسی میان دو کشور شد، ایالات متحده برای هیأت‌های ایرانی که قصد سفر به نیویورک برای شرکت در نشست‌های سازمان ملل متحد را داشتند، محدودیت‌هایی را در نظر گرفت و اعلام کرد که این هیأت‌ها تنها حق تردد در شعاع ۲۵ مایلی سازمان ملل (حدود ۴۰ کیلومتر) را دارند و در غیر این صورت، با برخورد پلیس آمریکا روبه‌رو می‌شدند.
وی ادامه داد: تنها استثنایی که در این سال‌ها داده شده، صدور ویزا برای هیأت‌های اقتصادی برای شرکت در نشست‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بوده زیرا مقر آنها واشنگتن است و هیات‌هایی هم این سفرها را انجام می‌دادند، فقط حق تردد در واشنگتن را داشتند.
محدودیت تردد برای هیأت‌های ایران در ۴۰ سال گذشته اجرا می‌شده است
کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه محدودیت تردد در شعاع ۲۵ مایلی سازمان ملل در طول ۴۰ سال گذشته در تمام دولت‌های آمریکا اعم از دموکرات و جمهوریخواه اجرا می‌شده است، اظهار داشت: آمریکا به عنوان میزبان مقر سازمان ملل متحد، ذیل قرارداد و توافقنامه‌ای که با این سازمان از بدو تأسیس و حضور امضا کرد، متعهد شد هیچ مانعی برای حضور هیات‌هایی سیاسی که قصد شرکت در نشست‌های سازمان ملل متحد را دارند، ایجاد نکند. بنابراین، آنها مجبور هستند به هیأت‌های سیاسی کشورها حتی با آنهایی که روابط سیاسی نداشته و مناسبات‌شان خصمانه است، برای شرکت در نشست‌های سازمان ملل متحد ویزا صادر کنند.
ابوالفتح با اشاره به اعمال سیاست‌های فشار حداکثری علیه ایران توسط دولت آمریکا تصریح کرد: کاخ سفید در فضایی که تحت عنوان فشار حداکثری علیه ایران ترسیم کرده، هر اقدامی برای تشدید فشارها علیه تهران انجام داده است. در این راستا، آنها از برجام خارج شده، تحریم‌ها را مجدداً اعمال کرده، به عمق و دامنه تحریم‌ها وسعت و شدت بخشیده، سپاه پاسداران را که بخشی از نیروهای مسلح ایران هستند، تروریستی اعلام کرده و اخیراً رهبری و نهادهای وابسته به دفتر ایشان را در لیست تحریم‌های خود قرار دادند.
تحریم ظریف، تبعات سیاسی در حقوق و عرف بین‌الملل برای آمریکا داشت
وی افزود: در جلسه‌ای که استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، تحریم رهبری و نهادهای وابسته به دفتر ایشان را اعلام کرد، گفت که محمدجواد ظریف نیز در لیست تحریم‌ها قرار دارد و جزئیات آن هفته‌های بعد اعلام می‌شود. اکنون چند هفته از آن ماجرا می‌گذرد و ظریف تحریم نشده است.
تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با یادآوری اینکه برخی از اخبار از وجود اختلاف درباره تحریم ظریف در واشنگتن حکایت دارد، خاطرنشان کرد: ظریف اگر تحریم می‌شود، ایالات متحده اقدام بی‌سابقه‌ای را انجام داده بود، زیرا وزیر امور خارجه کسی است که نه نقش اقتصادی ایفا می‌کند و نه نقش نظامی و امنیتی برعهده دارد بلکه مسئولیتش پیشبرد سیاست خارجی است و تحریم وی در حقوق و عرف بین‌الملل برای آمریکا تبعاتی داشت. بنابراین ظریف تحریم نشد و گفته می‌شود پمپئو با این اقدام خیلی مخالفت کرده و ترامپ و مشاوران وی را متقاعد به عدم تحریم وزیر امور خارجه ایران کرده است.
ظریف فرصت تردد بیشتر از سازمان ملل تا محل اقامت سفیر را ندارد
ابوالفتح با اشاره به تبعات عدم تحریم ظریف در فضای داخلی آمریکا ابراز داشت: تحریم نشدن ظریف در فضای داخلی آمریکا می‌توانست موجب تخریب وجهه دولت آمریکا و بی‌حیثیتی دولت ترامپ شود و این مسئله مطرح شود که چرا تحریم نمی‌کنید یا آنکه وقتی شما قصد و توان انجام کاری را ندارید، چرا مسئله‌ای را مطرح و خود را بی‌آبرو می‌کنید. برای خروج از این چالش، پمپئو برای ساکت کردن مخالفان اعلام کرد ظریف براساس قرارداد آمریکا با سازمان ملل متحد می‌تواند به نیویورک سفر کند اما تردد وی با محدودیت‌های بیشتری همراه شده و او تنها حق تردد در چند خیابان میان سازمان ملل، نمایندگی ایران و محل اقامت سفیر ایران را دارد.
وی با یادآوری برنامه‌های فشرده ظریف در نیویورک طی سفرهای گذشته بیان کرد: وزیر امور خارجه در طول سفرهای چند روزه‌ای که در سالهای گذشته به نیویورک داشته، همواره برنامه بسیار فشرده‌ای دارد و فرصت تردد بیشتر از سازمان ملل متحد تا محل اقامت سفیر را نداشته است. در واقع، آمریکا محدودیتی را اعلام کرده که قبلاً به دلیل فشردگی برنامه‌ها اعمال می‌شده است.
آمریکایی‌ها نتوانستند مانع دسترسی رسانه‌ها به ظریف شوند
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا اضافه کرد: البته دو، سه مصاحبه‌ای که وزیر امور خارجه با «بی‌بی‌سی» و «ان‌بی‌سی نایت» طی روز گذشته انجام داد و احتمالاً طی امروز و فردا انجام می‌دهد، نشان می‌دهد محدودیت‌آفرینی و مانع‌تراشی‌های آمریکایی‌ها برای عدم دسترسی رسانه‌ها به ظریف کارساز نشده و آنها موفق به این خواسته‌شان نشدند چراکه رسانه‌ها می‌توانند این مصاحبه‌ها را در سازمان ملل، دفتر نمایندگی ایران یا محل اقامت سفیر انجام دهند.
ابوالفتح مصاحبه وزرای امور خارجه با رسانه‌ها را اتفاق جدیدی ندانست و یادآور شد: سنت دیرینه‌ای میان رؤسای جمهور و وزرای امور خارجه ایران وجود داشته و آن، این بوده است که در هنگام حضور در نیویورک با رسانه‌های مختلف مصاحبه‌هایی را انجام می‌دادند؛ حال برخی بیشتر و برخی کمتر ولی بهرحال انجام مصاحبه، اتفاق جدیدی نیست و حتی علاوه بر مصاحبه، در دانشگاه‌ها، مجامع و نشست‌هایی مانند شورای روابط خارجی آمریکا (CFR) سخنرانی انجام می‌شده است.
مصاحبه‌های ظریف برای دولت آمریکا گزنده و هزینه‌دار بوده است
وی با اشاره به مصاحبه‌های ظریف به ویژه مصاحبه‌های وی در جریان سفر اردیبهشت ماه به نیویورک عنوان کرد: ظریف در مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهایش به ویژه در ماه‌های اخیر حرف‌هایی را زده که برای دولت آمریکا گزنده و هزینه‌دار بوده است یعنی او مسائلی را گفته است که همه نسبت به آن آگاه بودند اما از زبان کسی مطرح نشده بود. نمونه این سخنان را می‌توان در طرح گروه بی (B- Team) و اینکه ترامپ تحت تأثیر آنها است، دانست و این یعنی رئیس‌جمهور بزرگترین و قدرتمندترین کشور دنیا تحت تأثیر چهار نفر که سه نفر آنها هم خارجی هستند، قرار دارد و تداعی‌کننده آن است که ترامپ آلت دست خارجی‌هاست.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی ادامه داد: این سخن ظریف در جامعه آمریکا و حتی جامعه جهانی بازتاب بسیاری پیدا کرد، مقبولیت یافت، مورد استناد قرار گرفت و افکار عمومی آمریکا آن را باور کرد. در واقع، سخنان ظریف درباره گروه بی، عهدشکنی دولت آمریکا و پایبندی ایران به تعهداتش و… مورد قبول و پسند رسانه‌ها و افکار عمومی آمریکا قرار گرفته و از سوی آنها به عنوان موضوع روز قلمداد شده است.
ظریف در مصاحبه‌هایش دولت آمریکا را استیضاح می‌کند
ابوالفتح با تاکید بر اینکه دولت آمریکا با مصاحبه‌ای که خنثی باشد، شعارگونه باشد، علیه ایران به کار گرفته شده باشد و افکار عمومی آن را باور نکند، مشکلی ندارد، گفت: مسئله‌ای که وجود دارد آن است که مصاحبه‌های ظریف نه خنثی است، نه حالت شعاری دارد و نه تنها علیه و ضرر ایران نیست بلکه دولت آمریکا در آنها استیضاح شده و مورد قبول و پسند نخبگان و افکارعمومی آمریکا هم قرار می‌گیرد زیرا با واقعیت‌ها منطبق بوده و به زبان روز و مبتنی بر منطق و حقوق بین‌الملل مطرح می‌شود.
وی افزود: مردم آمریکا متوجه هستند که دولت ترامپ در حال خروج از پیمان‌ها و شانه خالی کردن از تعهداتش است و می‌دانند که این مسئله تبعاتی مثل جنگ داشته باشد، در حالی که مردم آمریکا اصلاً به دنبال جنگ جدیدی نیستند و هر کسی که از صلح سخن گفته و ضد جنگ باشند، صدایش شنیده می‌شود.
ظریف چون اثرگذار است با محدودیت روبه‌رو می‌شود
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه ظریف سخنانی را مطرح می‌کند که برای دولت ترامپ ناگوار است، اظهار داشت: اثرگذاری ظریف منجر به این مسئله شده است که پمپئو مدعی شود وزیر امور خارجه ایران در سفر به نیویورک و گفت‌وگو با رسانه‌ها، از این فرصت برای گسترش فریب استفاده می‌کند و سپس بگوید از هر گونه پیشنهاد برای حضور در تلویزیون رسمی ایران، استقبال می‌کند؛ همانطور که ظریف در تلویزیون‌های ایالات متحده ظاهر شده است.
ابوالفتح اضافه کرد: البته برای ترامپ محدوده جغرافیایی حضور ظریف مهم نیست، آنچه برای آمریکایی‌ها مهم است، میزان اثرگذاری است. ظریف می‌تواند به هر کجای آمریکا برود به شرط آنکه تأثیرگذار نباشد اما او اثرگذار است و به همین خاطر، او را محدود می‌کنند. این مسئله، نشانه قوت دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ظریف و مشاوران وی در به چالش کشیدن سیاست‌های دولت آمریکا است.