«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران شامگاه یکشنبه - ۲۳ تیرماه - برای حضور در نشست شورای اقتصادی-اجتماعی سازمان ملل متحد وارد نیویورک شد. این سفر با توجه به افزایش تهدیدات تحریمی کاخ سفید علیه ایران و ایجاد محدودیت برای وزیر امورخارجه اهمیتی بیش از سفرهای دیگر داشت. «استیو منوچین» وزیر خزانه داری آمریکا که اغلب ایرانیان نام او را با واژه «تحریم» می شناسند، سوم تیرماه از تازه‌ترین نقض کاخ سفید در اصول دیپلماسی پرده‌برداری و اعلام کرد آمریکا وزیر امورخارجه ایران را تحریم خواهد کرد. این اعلام در همان حد ادعا باقی ماند و ظریف اکنون در نیویورک است و هر روز گفت وگوی تازه ای با رسانه‌های جهان انجام می هد. گفت وگوهایی که آمریکا تلاش کرد با محدودسازی حضور ظریف در سه ساختمان مشخص و نیز شیطنت رسانه ای در تفسیرهای غلط از سخنان وی، پیام صریح آنها را تحریف کند.
دو گفت وگو، دو کلیدواژه، دو حاشیه
مذاکره مهم‌ترین کلیدواژه همه گفت وگوهای ظریف در نیویورک است. هم «زینب بداوی» مجری «هارد تاک» بی بی سی و هم «لستر هولت» مجری شبکه ان بی سی آمریکا با ترفندهای مختلف تلاش کردند ظریف را با اهرم نیامدن برای مذاکره تحت فشار قرار دهند. ظریف به بداوی درباره مذاکره مجدد گفت: «ما مذاکرات را ترک نکرده ایم. این ایالات متحده آمریکا بود که مذاکرات را ترک کرد. ما (درباره توافق هسته ای) مذاکره مجدد نخواهیم کرد. این توافق نتیجه بیست سال مذاکره و گفت وگو است. دو سال از این مذاکرات که بسیار هم فشرده بود من در آن حضور داشتم و روزها و ماه‌ها برای این مذاکرات زمان صرف کردم. ما زمان بسیار زیادی را با آمریکا صرف کردیم و درباره این توافق مذاکره کردیم.»
ظریف همچنین به مجری شبکه ان بی سی هم گفت: دولت ترامپ ناگهان و یکباره از توافقی که خود آمریکا مذاکره و امضا کرده، بیرون آمده است. هنگامی که این تحریم‌ها لغو شود، فضای مذاکره بسیار باز است.» در هر دو گفت وگو ظریف توپ مذاکره را به زمین آمریکا انداخته و ضمن تاکید بر تقصیر آمریکا در به هم خوردن مذاکرات، موضع جمهوری اسلامی را هم در این زمینه تشریح می کند.
موضوع مهم دیگری که ظریف در دو گفت وگوی خود آن را در کانون سخنان خود قرار داده است؛ موضوع تحریم است. وزیر امور خارجه در گفت وگو با بی بی سی با اشاره به اینکه جنگ اقتصادی آمریکا مردم عادی را هدف گرفته و ایجاد وحشت میان مردم برای رسیدن به اهداف سیاسی همان تعریف کلاسیک تروریسم است؛ تاکید می‌کند که به دلیل تحریم‌های آمریکا، بیماران سرطانی و کودکان جان خود را در ایران از دست می‌دهند. وزیر امورخارجه ایران در گفت وگو با مجری شبکه ان بی سی آمریکا هم به تحریم‌های غیرانسانی آمریکا علیه ایران اشاره و تنها راه کاهش تنش را برداشتن تنش‌ها عنوان کرده بود.
اما این دو مصاحبه دو حاشیه هم در پی داشت. «ما بالاخره نفت مان را خواهیم فروخت اما شرافتمان را هرگز!» مهم ترین بخش سخنان ظریف در گفت وگو با بی بی سی بود که در داخل کشور مورد استقبال گسترده ای قرار گرفت. جمله‌ای که موضع رسمی جمهوری اسلامی برابر زیاده خواهی های کاخ سفید است. حاشیه دوم اما بر اثر تحریف، تقطیع و تفسیر سخنان ظریف به وجود آمد. وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره مذاکره موشکی با ایران گفت: «خب، اجازه بدهید با آنچه که قبلاً در موردش به توافق رسیدیم شروع کنیم. اجازه دهید ببینیم می توانیم چه کنیم و بعد اگر می‌خواهید در مورد برنامه موشکی گفت و گو کنید نیازمند این هستیم که در مورد تسلیحاتی که به منطقه ما فروخته می‌شوند گفت و گو کنیم.»
گرچه بخش بعدی سخنان ظریف درباره زرادخانه‌های تسلیحاتی برخی کشورهای منطقه بود اما برداشت ها از همان قسمت دوم در برخی رسانه های به سمت و سوی این ادعا پیش رفت که ایران مذاکره موشکی را پذیرفته است. ادعایی که ساعاتی بعد «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه آن را تکذیب کرد و در پیامی توییتری نوشت: «پاسخ ظریف به مجری ان. بی. سی دقیق، هوشمندانه و به قول اهل فن «تعلیق به محال» بود. هم توپ را در زمین آمریکا انداخت و هم به جای اتخاذ موضع تدافعی، موضوع فروش تسلیحات آمریکا به کشورهای منطقه را به چالش کشید. موضع ایران و ظریف درباره توانمندی های موشکی کشور مشخص است.» نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز در واکنش به ادعای برخی خبرگزاری‌ها، با تکذیب آمادگی ایران برای مذاکره درباره برنامه موشکی خود، گفت: برنامه موشکی دفاعی ایران قابل مذاکره نیست.
ترس آمریکا از کنش و واکنش دیپلماتیک ایران
سفر وزیر امور خارجه ایران به نیویورک و محدودیت‌های اعلام شده درباره این سفر سبب چرخش دوربین های بسیاری به سمت ظریف و مصداق عدویی شد که برای شنیدن صدای حقانیت ایران در جهان سبب خیر شده است. هر گفت وگویی از ظریف به نوعی تناقضات کاخ سفید در ارتباط با ایران را آشکار می‌کند. زمانی که ظریف در صفحه شخصی خود در توییتر از اعمال محدودیت ترددی هیات ایرانی در نیویورک خبر می‌دهد و می‌گوید «در نیویورک فقط به حضور در سه مکان محدود شده‌ام»؛ می داند که میلیون ها دنبال کننده او در شبکه های اجتماعی قطعاً به این تناقض خواهند اندیشید که مدعیان دموکراسی چرا تردد وزیر خارجه کشوری مستقل را محدود می‌کنند.
واقعیت این است که کنش‌های وزیر امورخارجه ایران در مرکز سیاسی و رسانه ای آمریکا، کاخ سفید را وادار به واکنش‌هایی می کند که دوگانگی رفتار و گفتار آمریکا را بیش از پیش عیان می کند. این نوع دیپلماسی ظریف همچنین عامل شنیده شدن پیام و موضع ایران در رسانه های جهان است و اجازه نمی دهد روایت ها و پروپاگاندای رسانه‌ای آمریکا بیش از این به ایران هراسی در منطقه و جهان دامن زند. به نظر می‌رسد این حضور تاثیرگذار ظریف در رسانه‌های آمریکا به عامل تازه نگرانی برای کاخ سفید تبدیل شده است. به ویژه آنکه ظریف تلاش کرده است تا میان شخص «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا با جنگ‌طلبان کاخ سفید تمایز قائل شده و سیاست های خصمانه آمریکا علیه ایران را به تیم B منتسب کند.