زنان سرپرست خانوار، آن دسته از بانوان هستند که به دلایل مختلف (از جمله فوت همسر، طلاق، داشتن همسر زندانی معتاد و ناتوان و معلول و …، تجرد طولانی دختران) سرپرستی از خود و خانواده‌شان را عهده دار شدند.
این دسته از زنان جامعه با مسائل بسیاری از جمله مشکلات اقتصادی، نگرش های منفی اجتماعی نسبت به زن سرپرست خانواده، نداشتن مهارت و آمادگی لازم برای خودکفایی اقتصادی، نگرانی نسبت به آینده خودو فرزندان دیگر مواجه هستند.
براساس سرشماری سال ۹۵، آمار زنان سرپرست خانوار در کشور به سه میلیون نفر رسید که این آمار بیش از ۱۲ درصد از جمعیت کل خانوارهای کشور را در بر می گیرد.
بنا به بررسی های صورت گرفته در زمان حاضر میانگین سنی زنان سرپرست خانوار به ۴۰ سال رسیده است.
طلاق یکی از مهمترین علت افزایش زنان سرپرست خانوار در کشور است
به گفته مسوولان امر یکی از مهمترین علل افرایش هرساله میزان زنان سرپرست خانوار در کشور طلاق است و به همین دلیل میانگین سنی این زنان کاهش یافته است.
طبق دستورالعمل سازمان‌های حمایتی زنان سرپرست خانوار شامل زنان بیوه، مطلقه، همسران مردان معتاد، مردان زندانی، مردان بیکار، مردان مهاجر، مردانی که در نظام‌وظیفه مشغول خدمت هستند، مردان از کار افتاده، زنان خودسرپرست (زنان سالمند تنها)، دختران خودسرپرست (دختران بی‌سرپرستی که هرگز ازدواج نکرده‌اند) هستند.
یکی از دلایل افزایش زنان سرپرست خانوار به اعتقاد برخی از کارشناسان کاهش سن طلاق و افزایش تجرد قطعی زنان است.
آنان ن با تاکید بر اینکه این گروه از زنان نیاز به حمایت جدی سازمان‌های مسوول دارند گفتند این در حالی است که هم‌اکنون یک زن سرپرست خانوار در ایران که زیرپوشش نهادهای حمایتی باشد، حدود ۵۳ هزار تومان مستمری دریافت می‌کند.
در حالی که قرار بود براساس قانون برنامه پنجم توسعه، هر سال ۱۰ درصد این زنان، توانمند و از چرخه حمایت سازمان‌ها خارج شوند، اما در مقام عمل بطور واقعی چنین اتفاقی نیفتاده است.
نقش نهادهای دولتی در نظام اسلامی در ساماندهی این گروه از اقشار جامعه حائز اهمیت است.
به طوری که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مبتنی بر موازین دین مبین اسلام، قانون اساسی بر تامین نیازهای افراد بی سرپرست و زنان سرپرست خانوار به عنوان اقشارآسیب پذیر جامعه تاکید کرده است.
قانونگذار نظام اسلامی باتوجه به اصل حفظ نهاد خانواده، اصل برقراری عدالت اجتماعی، اصل پیشگیری ازمفاسد اجتماعی و رعایت حقوق شهروندی موظف است تا این گروه را زیرچترحمایتی خود قراردهد.
با تشکیل کمیته امداد این مسوولیت خطیر به عهده این نهاد و بخشی از آن برعهده سازمان بهزیستی گذاشته شد.
این در حالی است که امروز اغلب کشورها برای دستیابی به توسعه پایدارکه در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران به خصوص درمورد اقشارآسیب پذیر، به آن اشاره شده است توانمندسازی را کارآمدترین روش یافته اند.
طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانواده در بهزیستی در حال اجراست
مدیرکل بهزیستی اصفهان گفت: طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپست خانواده مبتنی بر بهره مندی از الگوهای نوین تویعه مشاغل خانگی در این دستگاه در حال اجراست.
مرضیه فرشاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر این اساس خودکفایی و کاهش وابستگی به نهادهای حمایتی یکی از برنامه های سازمان بهزیستی برای مددجویان زیر پوشش است که با اجرای طرح های مختلف اشتغال زایی و تشکیل گروه مالی خرد سعی شده این موضوع و برنامه محقق شود.
وی اظهار داشت: بر این اساس هم اکنون ۱۲۶ گروه مالی خرد برای زنان سرپرست خانواده زیرپوشش بهزیستی استان تشکیل شده که زنان سرپرست خانواده پول های خود را در این صندوق ها و نزد بانک گذاشته و ارائه تسهیلات به آنها با ضامن های زنجیره ای انجام می شود..
این مسوول افزود: با اجرای چنین طرحی ارائه تسهیلات بانکی برای زنان سرپرست خانواده به منظور ایجاد شغل و اشتغال زایی آسان شده و فعالیت های اشتغال زایی و رفع مشکلات مالی این دسته از مددجویان تسهیل شده است.
وی با اشاره به طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانواده، بیان کرد: با توجه به مشکلات اقتصادی موجود در جامعه و اهمیت ایجاد اشتغال، در این طرح تلاش می شود تا دوره‌های آموزشی برای توانمندسازی این افراد برای دستیابی به شغل واقعی و پایدار ایجاد شود..
فرشاد خاطرنشان کرد: هم اکنون در استان بالغ بر ۱۱ هزار زن سرپرست خانوار زیرپوشش بهزیستی هستند که با اً با احتساب بعد خانوار سه تا چهار نفره آنها چیزی حدود ۴۰ هزار نفر محسوب می شود.
وی در تعریف زن سرپرست خانوار گفت: اگر به هر دلیلی که همسر حضور نداشته باشد و مسوولیت اداره خانواده به عهده زن باشد این زن، زن سرپرست خانوار تعریف می‌شود و این نوع زنان ممکن است همسرانشان آسیب‌دیده اجتماعی یا از کارافتاده جسمی باشد و زن در اینجا مجبور به قبول مسوولیت باشد و یا اینکه زن مطلقه و یا دختر مجردی است که مسووولیت تامین خانوار را دارد، همچنین زنان بیوه‌ای که همسرانشان فوت شده باشد برای ما زن سرپرست خانوار تعریف می‌شوند.
فرشاد در تشریح نوع کمک‌های بهزیستی به این نوع زنان هم گفت: زنان سرپرست خانواری که زیرپوشش بهزیستی هستند و اسم‌شان در بانک اطلاعاتی این سازمان ثبت شده است از خدماتی همچون مستمری و یارانه، کمک هزینه تحصیلی و دانشگاهی برای فرزندان، وام اشتغال، مسکن و حمایت‌های حقوقی بهره‌مند می‌شوند.
فرشاد در مورد مستقل شدن زنان سرپرست خانوار هم گفت: بهزیستی هر سال موظف بوده است که ۱۰ د رصد زنان سرپرست خانوار را به توانمندسازی برساند.
اشتغالزایی و کارآفرینی زنان سرپرست خانواده از برنامه های مهم این نهاد است
مدیرکل کمیته امداد استان اصفهان گفت: این نهاد به عنوان یک دستگاه حمایتی و امداد رسان برنامه های اشتغال زایی و کارآفرینی برای اقشار زیر پوشش به ویژه زنان سرپرست خانواده را بطور جدی دنبال می کند.
محمدرضا متین پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه به منظور توانمندسازی خانواده ها اقداماتی از جمله استعدادیابی افراد خانواده و آموزش رایگان در مراکز سازمان فنی و حرفه ای در این نهاد صورت گرفته است گفت: بر این اساس تفاهم نامه ای با سازمان فنی و حرفه‌ای و اتحادیه های مختلف منعقد شد تا پس از آموزش افراد، مجوز کسب از اتحادیه به صورت رایگان و دریافت وام هایی برای شروع کسب و کار به صورت چند مرحله ای به آنان اختصاص یابد.
وی اظهار داشت: در زمان حاضر با اجرای برنامه های خودکفایی در این نهاد زنان سرپرست خانواده مجری بسیاری از طرح‌های اشتغال کمیته امداد اصفهان هستند.
مدیرکل کمیته امداد اصفهان یادآور شد: همه جامعه زیر پوشش کمیته امداد اصفهان به‌طور منظم برای شناسایی و تقویت قابلیت‌های خودکفایی و توانمندی پایش می‌شوند.
وی با بیان اینکه زنان سرپرست خانوار، سالمندان و بیماران از کارافتاده، اصلی‌ترین بخش‌های جامعه زیر پوشش کمیته امداد اصفهان هستند گفت: ایجاد شغل در این ترکیب جمعیتی کار آسانی نیست و مستلزم اشراف کامل به پتانسیل‌های موجود در خانوارها و فرزندان آن‌هاست.
متین پور افزود: همسران مردان از کارافتاده تحت حمایت کمیته امداد از نظر مسوولیتی که در زندگی این خانوارها بر عهده دارند در نقش زنان سرپرست خانوار هستند و این به علت فقدان توانایی کار کردن در شوهران آن‌هاست.
وی با بیان اینکه حمایت این نهاد از مجریان طرح‌های اشتغال و خودکفایی به‌سرعت قطع نمی‌شود، گفت: تا زمانی که درآمد این طرح‌ها به حداقل حقوق مصوب وزارت کار نرسد و از پایداری طرح اطمینان حاصل نشود مستمری مددجویان برقرار باقی می‌ماند و پس از آن به جز مستمری سایر خدمات موردی و بیمه‌ای کمیته امداد به آنها تعلق می‌گیرد.
هم اکنون دست کم ۱۱ هزار ۴۷۰ خانواده به سرپرستی زنان بالای ۴۵ سال، زیر پوشش کمیته امداد استان اصفهان هستند.
استان اصفهان افزون بر پنج میلیون نفر جمعیت دارد.
/ ۶۰۲۶/۶۹۹۴