خبر ناگهانی ارتحال آیت الله سید علیرضا حائری (ره) که در صبح پنجشنبه بیست و ششم تیرماه منتشر شد برای بسیاری از حوزویان و عموم کسانی که با این عالم متخلق آشنایی داشتند، بسیار سخت و ناگوار است. بنده در خودم قابلیتی نمی بی نم که بخواهم معرف شخصیت ایشان باشم ولیکن به جهت دوستی و ارتباط دیرینه ای که به برکت سفرهای حج عمره با ایشان داشتم، وظیفه خود دانستم، لااقل در نوشتاری کوتاه نسبت به ایشان ادای دین نمایم.
در توصیف منزلت علمی آیت الله سید علیرضا حائری که از نخبگان حوزههای نجف و قم محسوب میشدند، همین بس که سالها محضر درس حضرات آیات عظام؛ امام خمینی، سید ابوالقاسم خویی، وحید خراسانی و شهید سید محمدباقر صدر را درک کردهاند و مراتب فضل و دانش ایشان برای خواص حوزویان مبرهن و محرز است.
از بعد اخلاقی انسانی بسیار سلیم النفس و متخلق بود و همواره شخصیتی وزین داشت و مراتب کمالات وی برای همه پدیدار بود، به طوری که هرگاه وارد جلسه و یا جمعی میشد با وزانت خود زینت بخش آن جلسه و محیط و فضا میگشت.
مرحوم حائری یکی از افراد اصلی تشکیل دهنده دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام) بود که برای این مهم سالها با حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی همکاری نزدیکی داشت و بعد از ارتحال ایشان نیز از سوی رهبری معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله) مسئولیت اداره این لجنه علمی به ایشان واگذار شد.
مرحوم حائری هیچ گاه در صدد بهره مندی و استفاده از تشخص دیگران نبود، او با اینکه داماد مرحوم آیت الله مشکینی (رض) ریاست مجلس خبرگان رهبری بود، هیچ وقت به دنبال انتفاع از این نسبت نبود و حتی برخی افراد بعد از ارتحال آیت الله مشکینی در مجلس ختم وی متوجه شدند که ایشان داماد معظم له بوده است و این معنا نهایت استقلال ایشان را میرساند.
مرحوم حائری یکی از دوستان بسیار نزدیک حضرت حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی داماد معظم حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله) بود که معمولاً در تمامی سفرهای علمی، تبلیغی و ایام حج، ایشان را همراهی میکرد و از حلقه اول وفاداران ایشان محسوب میشد.
البته دأب حضرت آقای سید جواد شهرستانی (حفظه الله) که اخلاق بسیار کریمانهای دارند، همواره این بوده است که دفتر و بعثه حضرت آیت الله العظمی سیستانی (دامت برکاته) که مرجعیت عالمی و جهانی دارند، باید محل حضور و آمد و شد همه علما و بزرگان حوزه و روحانیت باشد و به حق هم در این مهم بسیار موفق بوده اند.
ترکیب علمی و حوزوی شخصیتهایی که در بعثه حضرت آیت الله سیستانی در ایام حج و عمره در معیت حضرت آقای سید جواد شهرستانی حضور داشتند، همواره بسیار سطح عالی و حائز اهمیت بوده است و اساساً آشنایی و ارادت بنده به ایشان نیز از همین سفرهای عمره آغاز شد و از اینکه میدیدم جمعی از کبار علما اعلام از تهران، قم، مشهد، نجف و سایر بلاد برای مدتی گرد هم میآیند و حتی جلسات شام و ناهار خوردن آنها هم گاهی محفل علمی میشود، لذت میبردم.
جلساتی که گاهی حدود ۲۰ مجتهد و عالم فاضل در آن مجتمع بودند و لذا در اینجا مناسب می دانم نام و یاد بزرگانی چون مرحومان حضرات آیات و حجج اسلام آقایان سید علی گلپایگانی فرزند مرحوم آیت الله سید جمالالدین گلپایگانی، سید علی غیوری، شیخ محیالدین انواری، شیخ مجتبی بهشتی، آیت الله شیخ مهدی حائری تهرانی، سید صالح طباطبایی تبریزی، سید صالح خرسان، مظفری قزوینی، اشرفی شاهرودی، طاهر شمس، شیخ محمدرضا ساعدی، رسولی اراکی، سید صادق بروجردی، شیخ محقق کاشانی، شیخ محمد سمامی، آیت الله مصباح از علمای مشهد و دیگر کسانی که در این سفرهای بیتالله الحرام بودند و به دیار باقی شتافته اند را، گرامی داشته و از درگاه احدیت مسئلت داریم همه آنها را غریق بحار رحمت فرموده و ارواح طیبه آنان و مرحوم آیت الله سید علیرضا حائری تازه گذشته را نیز با اجداد طاهرینشان و ائمه هدی (علیهم السلام) محشور بفرماید، الا إلی الله تصیر الأمور.
مرحوم آیت الله سید علیرضا حائری در آذرماه سال ۱۳۳۰ در کربلای مُعلا (عراق) و در خانوادهای مذهبی چشم به جهان گشود.
وی مقدمات درس را در کربلا فرا گرفت و سپس برای گذراندن دروس خارج به نجف اشرف رفت، استادان او در درس خارج عمدتاً آیتالله خویی، امام خمینی بودند و از شاگردان برجسته و ممتاز فقیه متفکر شهید آیتالله سید محمدباقر صدر به حساب میآمد.
این استاد محقق، سالها در عرصه پژوهش و تدریس در زمینه علوم اسلامی و فقه اهل بیت (ع)، عمر گرامی خود را صرف کرد و همکاری و مشارکتی فعال در تدوین اثر برجسته دایرهالمعارف فقه اسلامی داشت که گویای عمق فکری و منزلت علمی وافر آن مرحوم بود.
وی در سال ۱۳۹۲ به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درآمد و در پی ارتحال آیتالله هاشمی شاهرودی، با حکم رهبر معظم انقلاب، از نیمه اردیبهشت ماه امسال عهدهدار مسئولیت مؤسسه دایرهالمعارف فقه اسلامی شده بود.
آن مرحوم به دلیل سکته مغزی در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان ولی عصر (عج) قم بستری بود، پنجشنبه هفته گذشته (۲۷ تیر) دارفانی را وداع گفت.
۷۴۰۶/ ۶۱۳۳/