به گزارش شنبه وزارت جهاد کشاورزی، «علیرضا رفیعی‌پور» درباره فرایند اطلاع‌رسانی بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان به سازمانهای بین‌المللی افزود: تعدادی از بیماری‌های دامی به جهت اهمیت آنها از نظر بیماری برای دام یا بهداشت عمومی بایستی به سازمانهای بهداشتی بین‌المللی مرتبط با بهداشت دام از جمله سازمان جهانی بهداشت دام گزارش داده شوند که بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان نیز از جمله این بیماری‌هاست بر همین اساس سازمان دامپزشکی نیز به عنوان یکی از اعضای این سازمان بین‌المللی موظف به گزارش بیماری‌های اخطار دادنی از جمله بیماری آنفلوانزای فوق حاد به این سازمان است.
وی اظهار داشت: وقتی کشوری درگیر بیماری اخطار دادنی می‌شود، از طریق سایت OIE نسبت به اعلام بیماری در قالب فرمت گزارش فوری بیماری اقدام می کند بنابراین موظف است به صورت هفتگی به مدت زمان سه ماه در قالب فرمت follow up وضعیت کانون و سایر واحدهای در معرض خطر را به OIE گزارش کن، در صورتی‌که طی مدت مذکور کانون دیگری در کشور گزارش نشود، در پایان هفته آخر گزارش Final Report یا گزارش نهایی تهیه و به OIE ارسال و درخواست اعلام عاری بودن کشور از بیماری می‌شود و OIE نیز بر همین اساس و پس از عاری‌بودن یک کشور از بیماری طی مدت سه ماه، آن کشور را عاری از بیماری اعلام می‌کند.
وی درباره روند اعلام پاکی ایران از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان اظهارداشت: کشور ما پس از آخرین مورد گزارش بیماری در تاریخ ۲۱ فروردین ۹۸ در یک واحد روستایی در استان آذربایجان‌ِشرقی، گزارشهای Follow up در مدت سه ماه بصورت هفتگی و در نهایت گزارش نهایی ارسال و پس از آن در تاریخ ۲۴ تیر ماه جاری، کشور ایران توسط OIE عاری از بیماری اعلام شد.
وی تصریح کرد: بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی است که به عنوان مهمترین بیماری قابل انتقال بین انسان و پرنده مطرح بوده و می‌تواند در جمعیت طیور تا ۱۰۰ درصد تلفات ایجاد نماید. لذا تلفات بالا در جمعیت پرندگان و اهمیت آن از نظر بهداشت عمومی سبب شده است تا این بیماری از اهمیت ویژه ای برای کشورها برخوردار باشد و هر کشوری در صورت مواجهه با این بیماری، نسبت به معدوم سازی طیور آلوده اقدام کند. بر این اساس، بیماری می‌تواند منجر به زیان های اقتصادی سنگین به کشور درگیر بیماری شود.
وی درباره وضعیت این بیماری در چند سال اخیر در کشورمان اظهارداشت: در سالهای اخیر بویژه در سال های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ با توجه به بروز زیر تیپ جدیدی از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، تعداد زیادی از واحدهای پرورش طیور با این بیماری در استانهای پرتراکم پرورش طیور درگیر شدند و به تبع آن با توجه به اینکه سیاست برخورد با این بیماری معدوم سازی گله‌های مبتلا بود، خسارت زیادی به صنعت پرورش طیور کشور بوِیژه واحدهای تخمگذار وارد شد که این موضوع سبب شد تا وضعیت تولید تخم مرغ در کشور با مشکل مواجه و زیان اقتصادی فراوانی به صنعت پرورش طیور وارد شود.
وی درباره اقدامات سازمان دامپزشکی کشور برای پیشگیری از شیوع این بیماری تصریح کرد: در سال ۹۶ پس از انتصاب به عنوان رئیس سازمان دامپزشکی کشور با همکاری مدیران و کارشناسان سازمان دامپزشکی و بهره‌گیری از دانش و تجارب مجامع بین المللی، ظرفیتهای صنعت شامل اساتید دانشگاه ها، درمانگاههای بخش خصوصی و تشکلها و سایر دست‌اندرکاران صنعت، با توجه به وسعت درگیری و روند افزایشی موارد بیماری که از سال ۹۴ به بعد شروع شده بود، تصمیم گرفته شد تا نسبت به بازنگری در برنامه مقابله با بیماری اقدام گردد و بر این اساس تغییر استراتژی مقابله با بیماری اقدام و استراتژی جدید ابلاغ شد.
رئیس سازمان دامپزشکی گفت: استراتژی جدید سازمان دامپزشکی کشور از سه ماهه چهارم سال ۹۶ ابلاغ و بر اساس آن برنامه عملیاتی در پنج محور اجرایی شد که این محورها شامل رصد و پایش بیماری، اقدامات کنترلی بیماری اعم از ایمن‌سازی گله‌های پرورشی، اصلاح ساختار بهداشتی واحدهای پرورش طیور، توسعه دانش و توانمندسازی بهره برداران، راه اندازی شبکه‌های تشخیصی در سطح ۱۶ استان و بهره گیری از امکانات ملی و منابع بین المللی از جمله FAO و OIE، ۴- اطلاع رسانی و آموزش و نظارت و مراقبت در چهار نسخه متفاوت بر مبنای اکوسیستم و ساختار طیور کشور باز طراحی و عملیاتی شد.
به گفته وی، نظارت و مراقبت بیماری بر مبنای اکوسیستم و ساختار طیور کشور در چهار نسخه متفاوت شامل ایجاد شبکه گزارش‌دهی در سطوح مختلف، تشخیص قطعی و سریع بیماری، معدوم سازی و مختومه‌سازی، باز طراحی و عملیاتی گردید و در مدیریت کانون‌ها بر اساس رهیافت‌های روز دنیا، مراحل عملیاتی مختومه کردن کانون‌ها، بعنوان یکی از مهمترین اقدامات متعاقب بیماری بطور دقیق منطبق با استاندارد های روز دنیا اجرا شد.
وی ادامه داد: فرایند شناسایی بیماری بر اساس روش‌های اپیدمیوسرویلانس مطابق با چهار لایه کشور شامل لایه اول گیلان، گلستان و مازندران، لایه دوم استانهای دارای تراکم بالای مرغ تخمگذار شامل استانهای آذربایجان‌شرقی، قزوین، البرز، تهران، قم، مرکزی، اصفهان، خراسان‌رضوی و فارس، لایه سوم استانهای غیر لایه‌های اول و دوم و لایه چهارم مناطق خاص ورود و حضور پرندگان وحش مهاجر و پرندگان وحش مقیم بر اساس اکوسیستم، دینامیک طیور و وضعیت بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان اجرا شد.
وی اضافه کرد: پایش بیماری در استان‌ها بر اساس مراقبت فعال و غیر فعال با گزارش‌گیری از طرق مختلف انجام گرفت. در این مرحله گله‌ها از نظر بالینی به منظور شناسایی علائم بیماری، سرولوژی جهت شناسایی آنتی بادی‌های ضد ویروس آنفلوانزای پرندگان و آزمایشهای مولکولی جهت کسب اطلاعات لازم در جمعیت‌های در معرض خطر و تأیید موارد مشکوک بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان مورد بررسی قرار گرفتند.
رفیعی پور درباره اقدامات کنترلی بیماری در کشور گفت: اصلاح ساختار بهداشتی واحدهای پرورش طیور از اولین اقدامات بود که با توجه به درگیری تعداد زیادی از واحدها در سال ۹۶ و لزوم بازنگری در ساختار بهداشتی واحدهای پرورش طیور، صدور مجوز جوجه ریزی در واحدهای درگیر و حتی سایر واحدها با حساسیت ویژه ای و با همکاری اعضا کارگروه کنترل بیماری آنلفوانزا در سطح استان‌ها (متشکل از اداره کل دامپزشکی استان، معاونت امور دام و اتحادیه مرغداران) دنبال شد و همه واحدها قبل از جوجه‌ریزی در قالب ممیزی مورد بررسی قرار گرفتند و از سال ۹۷ صرفاً واحدهای مادر و تخمگذاری که دارای شرایط مناسب بر اساس ممیزی بودند، اجازه جوجه ریزی را کسب کردند.
وی افزود: ایمن‌سازی گله‌های پرورشی از طریق برنامه هدفمند واکسیناسیون به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های پیشگیری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان بود که برای نخستین بار از اواخر سال ۹۶ خورشیدی با بهره‌مندی از تجربیات سایر کشور و اخذ نظرات سازمانهای معتبر بین المللی و کارشناسان داخلی در دستورکار برنامه‌های سازمان دامپزشکی قرار گرفت و در سال ۹۷ اجرایی شد. و تا کنون بالغ بر ۵۰ میلیون دز واکسن در کشور در واحدهای مورد نظر مصرف گردیده است.
به گفته وی، اطلاع‌رسانی و ارتقای دانش و توانمندسازی بهره برداران نیز یکی دیگر از مهمترین اقداماتی بود که در راستای پیشگیری و در قالب اقدامات کنترلی سازمان دامپزشکی کشور اجرا گردید. از اقدامات ویژه در آموزش مرتبط با پیشگیری و مقابله با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، اجرای دوره‌های آموزشی امنیت زیستی برای نخستین بار با همکاری موسسه علمی کاربردی جهادکشاورزی بر اساس تفاهم نامه فی مابین و با بهره گیری از امکانات آموزش حضوری و غیر حضوری برای دست اندرکاران صنعت پرورش طیور و سایر افراد فعال در حوزه پرندگان و با حضور مرغداران، کارگران مرغداری، مسئولین امنیت زیستی، مسئولین بهداشتی، محیط‌بانان و شکارچیان بوده است.