به گزارش ایرنا قاچاق سوخت هر چند از معضلات مهم کنونی محسوب می شود اما سبب ایجاد اشتغال برای شمار زیادی از روستاییان مرزنشین سیستان و بلوچستان و سرازیر شدن سود کلان در جیب عده ای قاچاقچی عمده و سودجویان داخلی و خارجی شده است.
به گفته برخی از مرزنشینان هر گاه مرزها مسدود و از خروج موادسوختی جلوگیری می شود ناامنی‌ها از جمله سرقت و راهزنی افزایش می یابد زیرا بخش زیادی از افراد بیکار که مشغول جابجایی سوخت هستند برای تامین معاش خانواده با مشکل رو به رو شده و چاره ای جز سرقت و راهزنی و زور گیری ندارند.
برخی معتقدند اگر در سیستان و بلوچستان کارخانه و واحدهای تولیدی بزرگ و مشاغل خرد خانگی توسعه یابد ضمن کاهش بیکاری از قاچاق کالا و سوخت نیز کاسته می شود اما برخی از مردم این استان نیز می گویند افرادی که به سود و درآمد زیاد حاصل از قاچاق سوخت عادت کرده اند هر چند با زحمت زیاد انجام می شود، اما اگر شغلی هم برای آنان تامین شود بعید است دست از این کار بردارند زیرا کارگری و کارمندی حداکثر ماهیانه دو تا سه میلیون تومان در آمد داشته باشد اما با قاچاق سوخت این میزان در آمد در ۲ یا سه روز بدست می آید.
در این میان کسی بجز برخی مسئولان دستگاه‌های دست اندرکار به فکر هدر رفتن سرمایه ملی نیست، برای افرادی که تنها به منافع شخصی خویش می اندیشند (تفاوتی نمی کند کارمند یا فرد بیکار و قاچاقچی) سرمایه ملی معنایی ندارد.
یکی از افراد فعال در قاچاق سوخت می گفت: شکم گرسنه زن و فرزندانمان سرمایه ملی و دین و مذهب نمی شناسد، فرموده پیامبر گرامی اسلام (ص) است که وقتی فقر از یک در وارد شود دین و ایمان از در دیگر خارج می شود.
وی که خود را «ع. ب» معرفی کرد، افزود: خشکسالی و فقر دامنگیر مردم ما در این استان شده است و اگر همین مبادلات و معاملات مرزی هم نباشد باید از گرسنگی به دزدی و راهزنی روی بیاوریم.
نیاز کشورهای همسایه استان به مواد سوختی سبب تفاوت فاحش قیمت در دو سوی مرزها شده است بطوریکه به گفته برخی شهروندان سراوانی (نزدیک مرز پاکستان) یک گالن ۲۰ لیتری بنزین در این شهرستان ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان خرید و فروش می شود، همین نیاز کشورهای همسایه، قاچاق سوخت را در سیستان و بلوچستان رونق داده و هر روز میلیون‌ها لیتر سوخت از طریق مرزهای این استان قاچاق و سرمایه ملی در جیب سودجویان و قاچاقچیان سرازیر می شود.
در حالی که استان سیستان و بلوچستان و مردم آن متهم به قاچاق سوخت می شوند اما بیشترین موادسوختی از سایر استانها به این استان منتقل و راهی مرزها می شود و سود آن در جیب قاچاقچیان و دود آن به چشم مردم این استان می رود.
ساکنان سیستان و بلوچستان از معضل قاچاق سوخت به تنگ آمده و همواره از مسئولان درخواست چاره اندیشی برای جلوگیری از قاچاق سوخت و هدر رفت سرمایه ملی را دارند.
صف های طولانی مقابل پمپ بنزین ها در شهرستان‌های سیستان و بلوچستان که تا چندی پیش سبب نارضایتی مردم شده بود و روزانه برای دریافت چند لیتر بنزین باید ساعت‌ها در صف منتظر می بودند اکنون با اجرای طرح کدینگ رو به کاهش است.
ناگفته نماند که شمار زیادی از قاچاقچیان و سودجویان، تشکیل دهندگان و عاملان اصلی صف‌های طولانی در مقابل جایگاههای سوخت بودند زیرا با پرداخت پول و استفاده از کارت های مهاجر مقادیر زیادی بنزین را از پمپ های بنزین تحویل گرفته و به عوامل دیگر می فروختند و در این میان مردم عادی بویژه کارگران و کارمندان باید ساعت ها از وقتشان را در این صف ها هدر می دادند.
از طرفی بازار فروش بنزین آزاد، بازاری که هیچ قیمت ثابتی برای آن وجود ندارد و هر فروشنده، بنزین را به هر بهایی که بخواهد می فروشد، در کنار جایگاههای سوخت داغ بود.
کارت های سوخت مهاجر (کارتهایی که از استانهای دیگر خریداری و به سیستان و بلوچستان منتقل می شد) معضل بزرگی برای مسئولان این استان و گسترش قاچاق سوخت شده بود.
دستگاه های دست اندرکار پس از ماهها کار مطالعاتی و بررسی های میدانی برای جلوگیری از قاچاق سوخت و ساماندهی این وضعیت طرح کدینگ در سیستان و بلوچستان را به اجرا در آوردند.
کم شدن صف های بنزین با اجرای طرح کدینگ
به منظور اجرایی شدن طرح کدینگ و وضعیت موجود سوخت در استان خبرنگار ایرنا به جایگاه های عرضه سوخت در زاهدان مراجعه و با چند نفر از این جایگاه داران گفت و گو کرد.
مدیر جایگاه اختصاصی بلوچ در زاهدان گفت: اجرای طرح کدینگ باعث کمترشدن صف های بنزین شده اما نارضایتی هایی هم وجود دارد.
عبدالله کسروی افزود: در این استان پهناور ۲۰۰ لیتر سهمیه ماهیانه بنزین واقعاً کم است و خیلی از مردم دچار مشکل شده اند.
وی بیان کرد: البته راه دیگری برای این منطقه در زمینه سوخت وجود ندارد و فعلاً طرح کدینگ تنها راه حل است.
رئیس انجمن جایگاه داران سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طرح کدینگ نکات مثبت و منفی داشته و مهمترین آن این بوده که کارت جدید به استان نیامده و کارت های مهاجر از رده خارج شدند.
عیسی شه بخش افزود: این طرح مشکلاتی نیز برای شهروندان داشته به عنوان مثال مسافرین و کسانی که کارت آنها از طرح خارج شده تنها در سه جایگاه «دانشگاه، هامون و جاده ابریشم» زاهدان می توانند سوختگیری کنند.
وی اظهار داشت: اجرای طرح کدینگ به ترافیک و زیرساخت های استان لطمه می زند زیرا شنیده شده افراد ماشین های قراضه را از شهرهای دیگر خریداری و در این استان سوختگیری می کنند و همین امر باعث ایجاد ترافیک سنگین در شهر زاهدان شده است.
وی گفت: برای این منظور باید کارت های آزاد در جایگاه های سوخت سراسر کشور جمع آوری شود.
طرح کدینگ به نفع مردم سیستان و بلوچستان
استاندار سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در زمینه قاچاق سوخت و طرح کدینگ اظهار داشت: با تصویب شورای تامین استان این طرح از ۹ خرداد ۹۸ در سیستان و بلوچستان اجرا شد.
احمدعلی موهبتی گفت: طرح کدینگ به منظور ساماندهی وضعیت سوخت در تمامی جایگاههای سوخت سراسر استان به اجرا در آمده که بر اساس این طرح کارت های مهاجر نمی توانند سوختگیری کنند.
وی افزود: تنها راه حل مشکلات ساماندهی وضعیت سوخت، کاهش صف‌ها در جایگاههای سوخت و جلب رضایت مردم «کدینگ و مدیریت» است که با این طرح بخشی از اقدامات اجرایی شد.
رئیس شورای تامین سیستان و بلوچستان بیان کرد: سود حاصل از فروش سوخت قاچاق تنها در جیب عده‌ای فرصت طلب و سودجو می رفت و با لابی گری و رانت، فروش سوخت مرزنشینان را نیز در دست گرفته و روزانه دهها تانکر سوخت را جابجا می کردند و نفع آن فقط عاید عده‌ای خاص می شد که از این اقدام ها جلوگیری شده است.
وی گفت: عده‌ای افراد منفعت طلب دهها خودروی سبک و سنگین خریداری و برخی افراد را اجیر کرده و به کار فروش سوخت مشغول بودند و هیچگاه به منافع عمومی و توسعه و آبادانی این استان محروم فکر نمی کردند و برای حفظ این منافع نامشروع قانون را زیرپا می گذاشتند.
موهبتی افزود: از ۱۷ هزار کشته حوادث رانندگی کشور بیش از هزار نفر متعلق به سیستان و بلوچستان است که بر اساس آمارهای موجود عامل بیش از نیمی از این تصادفات خودروهای سوختکش بوده اند که در این حوادث ۵۰ نفر کاملاً سوخته‌اند و اثری از آنان برای کفن و دفن نبوده است.
وی با اشاره به اینکه در راستای مبارزه با فساد هیچ گذشتی در کار نیست و با متخلفان براساس قانون برخورد می شود، اظهار داشت: طرح کدینگ و مقابله با خودروهای بدون پلاک و پلاک مخدوش به نفع مردم و استان است و افرادی که موارد ذکر شده در این طرح را رعایت کنند حتی سوخت کش هایی که با آرامش و رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی در مسیرهای برون شهری و درون شهری تردد کنند با مشکلی رو به رو نخواهند شد.
استاندار سیستان و بلوچستان گفت: اجرای طرح کدینگ هیچ مشکلی برای تأمین سوخت مسافران ورودی از خارج استان ایجاد نمی کند.
رشد ۴۱ درصدی کشفیات سوخت در سه ماهه نخست امسال
دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا بیان کرد: ۱۷۰ هزار کارت سوخت مهاجر در راستای مبارزه با قاچاق سوخت از سال گذشته تاکنون در این استان شناسایی و باطل شده است.
مجید محبی گفت: کشفیات سوخت در سیستان و بلوچستان در سه ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۴۱ درصد افزایش داشته به طوریکه در این مدت چهار و نیم میلیون لیتر سوخت در استان کشف شده است.
وی افزود: ۹۵ درصد کشفیات سوخت این مدت توسط نیروهای انتظامی انجام شده که این موفقیت حاکی از آنست که مبارزه در گلوگاه‌ها و سرشاخه‌ها بوده است.
دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این ستاد برای مقابله با قاچاق اقدامات مختلفی نظیر پیگیری و اجرای طرح نصب دوربین‌های جی پی اس دار در تمام مجاری عرضه فرآورده‌های سوختی به منظور نظارت آنلاین بر عملکرد آن مجاری، اجرای طرح کدینگ کارت سوخت بنزین که منجر به شناسایی ۹۰۰ هزار کارت سوخت شد و اجرای طرح پایش عملکرد ناوگان برون شهری استان اعم از مسافربری و باری را مورد توجه قرار داده است.
وی گفت: پیگیری تجهیز چهار گلوگاه ورودی استان به اینترنت پر سرعت، راه اندازی سامانه کنترل نفتکش‌ها و دوربین پلاک خوان در گلوگاه‌ها، پیگیری و اخذ دستگاه دیجیتال محاسبه سوخت باک خودروهای سنگین در پایانه‌های رسمی میرجاوه و میلک، پیگیری و اخذ چهار دستگاه کاوشگر سوخت و تحویل به کاشفان از دیگر اقدامات این ستاد برای مقابله با قاچاق سوخت بوده است.
وی افزود: همچنین اجرای فروش سوخت مرزنشینان از دیگر اقدامات این ستاد بوده که تاکنون ۲ مزایده برگزار و سود حاصل از آن به حساب ۶۹ هزار مرزنشین شناسایی شده استان واریز شده است.
خروج ۳۵ هزار کارت سوخت در سیستان و بلوچستان از طرح
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: با اجرای طرح کدینگ تمامی کارت های سوخت که در بازه زمانی ۱۳ ماهه اول فروردین ۹۷ تا پایان فروردین ۹۸ حتی یک تراکنش سوختگیری در جایگاه های سوخت استان داشتند، مجاز به سوختگیری هستند.
غلام محمد احمدی گفت: از اهداف این طرح جلوگیری از سوختگیری کارت های سوخت غیر بومی یا اصطلاحاً کارت های مهاجر است و پس از اجرای طرح کدینگ هیچ خودروی جدیدی قادر به سوختگیری در جایگاه های استان نخواهد بود.
وی با اشاره به ارائه سوخت به مسافرین و ساکنین سیستان و بلوچستان که هنوز کارت سوخت آنها فعال نشده است نیز افزود: جایگاه های منتخبی برای سوختگیری این افراد در کل شهرهای استان در نظر گرفته شده است.
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان اظهار داشت: پایش و بررسی تراکنش کارت های سوخت در حال انجام است که از ابتدای اجرای طرح تاکنون حدود ۳۵ هزار کارت سوخت مهاجر شناسایی شده و قادر به سوختگیری در جایگاه های استان نمی باشند.
وی گفت: با ادامه پایش کارت های سوخت، تمامی کارت های غیر مجاز از چرخه سوختگیری در جایگاه ها خارج خواهند شد و با حذف کارت های مهاجر، امکان سوختگیری مطلوب و بدون معطلی درجایگاه های استان فراهم می شود.
احمدی افزود: طرح دیگری از ۲۰ مرداد اجرایی می شود که براساس آن هرکس باید از کارت سوخت خودش استفاده کند و در صورت نبود کارت باید آن را سوزانده و درخواست المثنی بدهد که انتظار می رود با اجرای این طرح تا آخر مرداد کارت مهاجر در استان نداشته باشیم.
وی با اشاره به قاچاق سوخت در استان بیان کرد: به جز طرح کدینگ که درحال اجراست، گذرگاه های ورودی سیستان و بلوچستان با مشارکت اداره حمل و نقل و پایانه ها و نیروی انتظامی بطور مکانیزه کنترل می‌شود و از مکان های دپو شده یا مشکوک به وجود سوخت قاچاق، تعیین سهمیه ها و جایگاه های عرضه که امکان سوء استفاده وجود دارد، با گشت های مشترک بازرسی می شود و در صورت بروز تخلف برخورد قانونی صورت می گیرد.
۹۹۲۳**۶۰۸۱