ترویج کتاب خوانی به روش خلاقانه، نهادینه کردن فرهنگ مطالعه در جامعه از دوره کودکی، افزایش اطلاعات و آگاهی کودکان و نوجوانان از طریق کتابخوانی و لذت بردن کودکان و نوجوانان از کتابخوانی و مطالعه همراه با برنامه های شاد فرهنگی از جمله اهداف جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان عنوان شده است.
نیشابور در سال ۱۳۹۴ به عنوان پایتخت کتاب برگزیده شد و ایده برگزاری جام باشگاه های کتاب خوانی کودک و نوجوان از این شهر توسط علی اصغر سید آبادی ( مشاور مطالعات فرهنگی و کتاب خوانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) کلید خورد و این طرح ابتدا توسط او در یک مدرسه اجرا شد.
در این طرح به پیشنهاد علی اصغر سیدآبادی از بچه‌ها خواسته شد تا هر کتابی که دوست دارند را مطالعه کنند و در گروه‌های کوچک به نقد و بررسی آن بپردازند؛ در نهایت هر گروه بهترین کتاب را انتخاب می کرد و بر اساس استدلال‌هایی که مطرح می‌کردند و اجراهایی که از متن کتاب داشتند، در سطح مدرسه به رقابت می‌پرداختند و در نهایت بهترین باشگاه و بهترین کتاب معرفی می‌شد.
استقبال بچه‌ها از این طرح باعث شد تا بعدها این ایده توسط گروهی از نویسندگان کودک و نوجوان توسعه یابد و با یک برنامه مشخص به صورت ملی و در میان شهرهای مختلف برگزار شود.
اولین دوره جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان در ۱۶ شهر اصفهان، اهواز، تبریز، بوشهر، خورموج، دزفول، رامهرمز، رشت، سبزوار، شهرری، شهرکرد، شیراز، کاشان، گنبدکاووس، نیشابور و یزد برگزار شد و در این شهرها ۲ هزار و ۱۸۰ باشگاه کتابخوانی تشکیل شد و در مجموع بیش از ۲۴ هزار کودک و نوجوان به عضویت این باشگاه ها در آمدند.
دومین دوره این رویداد فرهنگی، در سطح وسیع تری در ۸۰ شهر کشور برگزار شد و برخی از روستاهای فعال در زمینه ترویج کتابخوانی هم به مشارکت در این رویداد دعوت شدند که طی آن چهار هزار و ۴۵۲ باشگاه در شهرها و ۱۰۲ باشگاه در روستاها تشکیل شد و بیش از ۵۰ هزار کودک و نوجوان به عضویت این باشگاه ها درآمدند.
براساس اعلام مسئولان برگزاری جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان، در سومین دوره برگزاری این برنامه ۱۵ هزار و ۱۰۷ باشگاه کتاب خوانی از هزار و ۱۷۶ شهر و روستای کشور شرکت کردند و ۲۲۱ هزار و ۳۲۰ نفر عضو این باشگاه ها شدند.
علاقه مند کردن هموطنان به مطالعه کتاب از سنین کودکی و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در جامعه از مهمترین اهدافی است که این باشگاه ها پیگیری می کنند و به اعتقاد کارشناسان استمرار برگزاری این رویداد فرهنگی می تواند به افزایش سرانه مطالعه در کشور کمک کند.
جام باشگاه‌های کتابخوانی عنوان طرحی پیشرو و پویا برای راه‌اندازی و فعال کردن باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان در سراسر کشور است و این طرح از آنجا پیشرو و پویا خوانده می‌شود که علاوه بر ارائه راه حل در خصوص ارتباط با مخاطب و استفاده خلاقانه از زیرساخت‌های موجود می‌تواند در هر شرایط جغرافیایی و براساس شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجرایی مختلف، دوباره طراحی و اجرا شود.
گرچه آمار دقیقی از کتابخوانی در کشور وجود ندارد اما منابع رسمی سرانه مطالعه در کشور را کمتر از ۲۰ دقیقه اعلام کرده اند که این میزان مطالعه نمی تواند اهداف سند چشم انداز توسعه ۲۰ ساله کشور را تامین کند.( چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران سندی جهت تبیین افقی برای توسعه ایران در زمینه‌های مختلف فرهنگی، علمی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می باشد که به پیشنهاد محسن رضایی توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده‌است. برخورداری از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی یکی از اهداف سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور است که اجرای آن از سال ۱۳۸۴ آغاز شده و اجرای آن در قالب چهار برنامه توسعه پنج ساله تکمیل خواهد شد).
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان امور فرهنگی، اجرای طرح جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان می تواند به نهادینه کردن فرهنگ مطالعه بخصوص کتابخوانی در جامعه و افزایش این سرانه در کشور کمک کند.
فرحناز علیزاده دبیر اجرایی جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان در استان اصفهان هدف از اجرای این طرح را نهادینه کردن کتابخوانی در جامعه از دوران کودکی بیان کرد و گفت: گروه هدف این طرح، کودکان و نوجوانان هستند و باتوجه به روحیات این رده سنی، در باشگاه های کتابخوانی شرایطی فراهم می شود تا کودکان و نوجوانان از کتابخوانی لذت ببرند.
وی با اشاره به اینکه انسان موجودی اجتماعی است، اظهارداشت: جام باشگاه های کتاب خوانی انگیزه کودکان و نوجوانان را برای شرکت در فعالیت های گروهی افزایش می دهد و کتاب خوانی بصورت جمعی را در بین آنها ترویج می دهد و باعث می شود تا کودکان و نوجوانان برای دانش افزایی در محیط تیمی قرار گیرند.
دبیر اجرایی جام باشگاه های کتاب خوانی کودک و نوجوان استان اصفهان با اشاره به اینکه در این طرح کودکان و نوجوانان درباره کتاب هایی که مطالعه می کنند، نقد و نظر می دهند افزود: این شیوه باعث می شود تا اعتماد بنفس کودکان افزایش یابد و آنها یاد می گیرند که در جمع صحبت کنند و فن بیان و قوه مهارت نقد و تحلیل آنها تقویت شود.
وی بیان کرد: در جام باشگاه های کتابخوانی، کودکان و نوجوانان یاد می گیرند که وقتی کتاب می خوانند درباره محتوای آن فکر کنند و قدرت تفکر خود را تقویت کنند.
علیزاده با اشاره به اینکه در این طرح، کودکان و نوجوانان بصورت گروهی به کتابفروشی مراجعه می کنند و کتاب مورد علاقه گروه خود را انتخاب می کنند، بیان کرد: این اقدام موجب می شود تا کودکان با کتاب های بیشتری آشنا شوند و انتخاب های جمعی را تمرین کنند.
وی اضافه کرد: در جام باشگاه های کتابخوانی، کودک و نوجوان در کتابخانه محل زندگی و تحصیل خود عضو می شود و برای مطالعه، کتاب مورد علاقه خود را از کتابخانه امانت می گیرد و باعث می شود تا او با نهادهایی که در ارتباط با کتاب و کتابخوانی فعالیت دارند ، آشنا شوند و با این نهادها تعامل نزدیک تری برقرار کنند.
دبیر اجرایی جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان با بیان اینکه باشگاه های کتابخوانی افزون بر مطالعه، برنامه های شاد تفریحی و سرگرمی برای این رده سنی تدارک می بینند، گفت: در این برنامه ها کتاب همراه کودک و نوجوان هست و آنها از کتابخوانی لذت می برند.
وی با اشاره به اینکه به نتیجه رسیدن فعالیت های فرهنگی زمان بر است، گفت: جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان در هفت یا هشت سال آینده نتیجه خواهد داد و این برنامه باید استمرار یابد و نقاط ضعف آن برطرف شود.
علیزاده ایجاد رقابت را از نقاط ضعف این رویداد فرهنگی بیان کرد و گفت: در ۲ دوره ابتدایی جام باشگاه های کتابخوانی، باشگاه ها باید در رقابت های کتابخوانی شرکت و برای کسب عنوان بهترین امتیاز کسب می کردند در حالیکه رقابت هدف جام باشگاه ها نبوده و نیست بلکه ترویج و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی از مهمترین اهداف آن به شمار می آید بنابراین باید به کودکان بیاموزیم که برای لذت بردن و دانش افزایی و نه برای رقابت و امتیاز کتاب بخوانند.
این فعال فرهنگی اظهارداشت: تمایل داریم که رقابت از جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان حذف شود و هدف اصلی این رویداد یعنی لذت بردن از مطالعه و کتابخوانی مورد توجه و پیگیری قرار گیرد.
وی برگزاری دوره های آموزش مربیان و تسهیل گران را مورد تاکید قرار داد و گفت: باتوجه به روحیات کودک و نوجوانان، ارتباط و نحوه برخورد با این گروه سنی بسیار حساس است بنابراین برای موفقیت جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان باید آموزش مربیان و تسهیل گران بصورت مرتب انجام شود و آنها باید یاد بگیرند که هادی غیر محسوس کودکان و نوجوانان باشند و در کار کودکان و نوجوانان بصورت مستقیم دخالت نکنند تا اعتماد بنفس این رده سنی از بین نرود.
جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان در سالهای ۹۵ و ۹۶ تنها در شهر اصفهان برگزار و به ترتیب ۹۹ و ۸۵ باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان در این شهر تاسیس شد.
این رویداد فرهنگی سال گذشته در بیشتر شهرستان های استان اصفهان برگزار شد و تاکنون ۲ هزار و ۲۵۰ از این نوع باشگاه‌ها در شهرستان های این استان راه اندازی شده است.
برای برگزاری جام باشگاه های کتابخوانی کودک و نوجوان وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش همچنین سازمان های بهزیستی، کتابخانه های عمومی و موسسات شهرداری ها مشارکت دارند.
اولین کارگاه آموزش مربیان جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان استان اصفهان روز سه شنبه گذشته با حضور نمایندگانی از ادارات بهزیستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، کتابخانه های عمومی و موسسات فرهنگی شهرداری های استان در کتاب خانه مرکزی این شهر برگزار شد و شرکت کنندگان آموزش های لازم درخصوص روش‌های تسهیل گر و چگونگی تشکیل باشگاه‌های کتابخوانی را فراگرفتند.
براساس اعلام مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، سرانه مطالعه و کتابخوانی در این استان سه تا ۱۸ دقیقه در روز است.
۶۰۲۲/ ۲۰۹۳