بعد از یک سال و اندی و یازده دور گفت و گو، چین و آمریکا موافقت کرده اند در یک هفته آینده گفت و گوهایشان را چهره به چهره از سر بگیرند اما وضعیت برای کره جنوبی و ژاپن در مراحل اولیه قرار دارد و اگر این مناقشه کنترل نشود می تواند به سرنوشت منازعه تجاری چین و آمریکا تبدیل شود که زنجیره های تولیدی و صادراتی را در کنار رشد اقتصادی دنیا به مخاطره انداخته است.
منازعه تجاری
مناقشه از زمانی آغاز شد که ژاپن اعلام کرد حاضر نیست برخی از تولیدات فنی پیشرفته برای کاربردهای الکترونیکی، مخابراتی و الکتریکی را به کره جنوبی صادر کند البته این صورت قضیه است زیرا دو کشور سال هاست بر سر مالکیت بر جزایر دوکدو در دریای شرقی، مساله هسته ای شبه جزیره کره، نوع برخورد با کره شمالی، روابط تجاری و اقتصادی و بویژه موضوعات و اختلافات برجای مانده از دوران استعمار و جنگ جهانی دوم درگیر هستند.
اما وقتی ژاپن اقدام به این ممنوعیت کرد و خطر برای شرکت های مخابراتی، ارتباطی و الکترونیکی کره جنوبی افزایش یافت این کشور گفت که به هر صورت برای مقابله با توکیو آماده خواهد شد.
راهبردهای کره جنوبی
کره جنوبی تهدید کرده است که اگر ژاپن از اقدامش عقب نشینی نکند موضوع را به عنوان شکایت در سازمان تجارت جهانی مطرح خواهد کرد این کشور تاکید می کند ژاپن مقررات بین المللی تجارت را زیر پا گذاشته است و حق ندارد با بهانه جویی های سیاسی دست به چنین تحرکاتی بزند که زنجیره های تولیدی دنیا از جمله کره جنوبی را به خطر می اندازد.
دولت کره جنوبی هم گفته است از هیچ تلاشی برای رویارویی با ژاپن دریغ نخواهد شد دولت می گوید از بسته های حمایتی گرفته تا امتیازات و مشوق های دیگر برای کمک به شرکت های کره ای استفاده خواهد کرد.
از دیگر اقدامات سفر شماری از مسئولان شرکت های مهم کره جنوبی به ژاپن برای رایزنی در این باره است در واقع برخی از شرکت ها ممکن است پس از رایزنی هایشان در ژاپن موفق به گرفتن پروانه صادرات و وارد کردن این اقلام به کره جنوبی به صورت موردی شوند.
در حرکتی دیگر وزارت تجارت کره جنوبی اعلام کرده است اسناد و مدارکی را تدوین و مهیا کرده است و از روز دوشنبه آینده در اختیار ژاپن قرار خواهد داد تا این کشور از تصمیم خود برای جلوگیری از صادرات این کالاها تجدید نظر کند.
تهدید دیگر کره جنوبی این است که اگر ژاپن از تصمیمش عقب نشینی نکند ممکن است توافقنامه سال ۲۰۱۶ میلادی برای تبادل اطلاع رسانی نظامی را که به موضوعات مرتبط با کره شمالی و تحرکات این کشور نیز ربط پیدا می کند، مورد تجدید نظر قرار دهد.
«مون جائه این» رییس جمهور کره جنوبی هم خواستار تلاش های بیشتر کشور برای ساخت اقلام مورد نظر شده و گفته است که باید در زمینه نوآوری هر چه می توان تلاش کرد و اجازه نداد تا صنایع کشور به دلیل این اقدام تحریمی ژاپن به خطر بیفتد.
همزمان ممکن است که سفرهای گردشگری میان طرفین نیز کاهش یابد و بخصوص کره ای ها سفرها به ژاپن را متوقف کنند.
تحریم کالاهای ژاپنی هم که در کره جنوبی به عنوان یک جنبش شروع شده است، ادامه خواهد یافت و محصولات ژاپنی کمتر در این کشور به فروش خواهد رفت و این می تواند باعث فشار موسسات و شرکت های ژاپنی به دولت شود تا تنش های تجاری با کره جنوبی را کاهش دهد.
رویارویی کره جنوبی و ژاپن
کره جنوبی می گوید که اقدام ژاپن مصداق سلطه جویی فنی و علمی در دنیا محسوب می شود و این می تواند نظام تجارت آزاد را مختل کند در قبال چنین اقداماتی ژاپن اما تهدید کرده است اگر این روند مناقشه و تهدیدها ادامه داشته باشد، کره جنوبی را از فهرست کشورهای مورد اعتماد و بازارهای مقبول و با اطمینان برای صادرات و واردات حذف خواهد کرد.
ژاپن قرار است روز دوم آگوست 2019 (11 مرداد 1398) درباره خارج کردن کره جنوبی از فهرست کشورهایی که از امتیازات ترجیحی تجاری برخوردارند، تصمیم گیری کند و این اقدام یکی از بزرگترین ضربه ها به پیکره اقتصادهای بزرگ آسیا خواهد بود اگر کره جنوبی که از سال ۲۰۰۴ میلادی جزو این فهرست بوده است از آن خارج شود، نخستین کشوری خواهد بود که چنین امتیازی را با دستور کابینه ژاپن از دست می دهد.
ژاپن اعلام کرد خارج کردن کره جنوبی از این فهرست را بزودی مورد بررسی قرارداده و رای نهایی خود را در روزهای پایانی ماه جاری و یا اوایل ماه آینده میلادی اعلام کند اگر ژاپن نام کره جنوبی را از چنین فهرستی حذف کند آن زمان یک درگیری بزرگ تجاری میان دو کشور شکل خواهد گرفت و آتش جنگ بزرگ تجاری میان طرفین شعله ور خواهد شد و مشخص نیست کره جنوبی چه تصمیماتی خواهد گرفت که البته یکی از آنها تجدید نظر در پیمان امنیتی و تبادل اطلاع رسانی متقابل خواهد بود.
دو کشور و آمریکا
دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا که کشورش با هر دو طرف روابط حسنه ای دارد گفته است مایل به تلاش برای برون رفت از این بحران است خیلی زود بعد از این اظهارات جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا راهی ژاپن و کره جنوبی شد و با مقام های دو کشور در حال رایزنی است و امید این است که با میانجیگری آمریکا تنش های تجاری طرفین تا اندازه ای کاسته شود.
اگر آمریکا نتواند در این زمینه توفیقی بدست آورد این خطر وجود دارد که اتحاد سه گانه نظامی این کشورها نیز به خطر بیفتد و طبیعتا این می تواند باعث نزدیک تر شدن کره جنوبی به چین برای رفع نیازهای تجاری اش باشد.
در واقع واشنگتن از این مناقشه خرسند نیست زیرا می تواند نهایتا روابط یکی از این دو کشور و یا هر دو آنها را با چین گرمتر کند و این با راهبرد آمریکا برای محدود کردن چین همخوانی ندارد.
«یو میونگ هی» وزیر تجارت کره جنوبی روز سه شنبه راهی آمریکا می شود تا با مقام های این کشور از نزدیک درباره منازعه تجاری این کشور و ژاپن گفت و گو کند سفر پنج روزه وی به آمریکا بخشی از تلاش های دیپلماتیک کره جنوبی برای حل و فصل اختلافات است کره جنوبی می گوید فعلا روی دیپلماسی برای برون رفت از این مناقشه متمرکز شده است.
اختلافات لاینحل
«آبه شینزو» نخست وزیر ژاپن می گوید که اختلافات زمانی حل و فصل می شود و مناقشه تجاری زمانی پایان می یابد که کره جنوبی پاسخ مناسبی برای نقض معاهده عادی سازی روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۱۹۶۵ میلادی داشته باشد.
ژاپن می گوید اختلافات درباره کارگران و نیروی کار کره جنوبی و یا موضوع بردگان جنسی حل و فصل شده است اما کره جنوبی باز هم شرکت هایی از ژاپن را با آرای قضایی مجبور به پرداخت غرامت کرده است.
نهاد ریاست جمهوری کره جنوبی در بیانیه ای به این اظهارات واکنش نشان داده و به آبه هشدار داده است که بیشتر از این در چنین مسیری جلو نرود و به روابط دو کشور لطمه نزند.
این بیانیه می افزاید که کره جنوبی همیشه در مسیر دیپلماسی حرکت کرده و واکنش مناسبی هم به این مسایل داشته اما ژاپن مسایل سیاسی را با موضوعات تجاری در هم آمیخته است.
کره ای های خشمگین در روزهای گذشته بارها در مقابل سفارت و کنسولگری های ژاپن در شهرهای مختلف دست به اعتراضاتی زده اند و پلیس کره جنوبی تلاش کرده است تا این اعتراضات را متوقف کند و تاکنون شماری از معترضان را نیز دستگیر کرده است.