ادویه بخورید، سلامت بمانید

ذائقه انسان از کودکی شکل می‌گیرد؛ غذایی که مادر در خانه تهیه می‌کند پایه‌های اولیه ذائقه را بنا می‌گذارد و ما را با مواد غذایی مختلف آشنا می‌کند.

روش پخت غذا و مواد اولیه برای طعم دادن به غذاهای مختلف نکته‌ای است که باعث به وجود آمدن تنوع فراوان در غذاهایی می‌شود که ملل مختلف آن را مصرف می‌کنند.

وجود مواد اولیه مختلف در نقاط مختلف دنیا باعث به وجود آمدن طعم‌های گوناگون و روش‌هایی متفاوت برای تهیه غذا است؛ اماآنچه در تهیه غذا در بین تمام ملل مشترک است استفاده از موادی است که به غذا طعم، بو و رنگی می‌دهند که در برانگیختن اشتها چه از نظر ظاهری و چه از نظر مزه مؤثر است؛ بخشی از این مواد را به نام ادویه می‌شناسیم.

ادویه بخشی از یک گیاه معطر است که این بخش ممکن است پوست یا تنه درخت (دارچین)، میوه (فلفل)، برگ (نعنا، ریحان)، ریشه (زنجبیل)، گل (زعفران، گلپر) یا دانه (جوزهندی، خردل) گیاه باشد که به صورت‌های گوناگون مثل خرد شده، درسته و پودر شده برای طعم و رنگ دادن و خوش بو کردن غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در این باره به ایرنا گفت: گونه‌های فراوانی از گیاهان مختلف که نقطه اشترک آنها گیاهی بودن آن هاست نظیر اسپرزه، آنغوزه، بابونه، بادیان رومی، برگ بو، به‌دانه، پودر پیاز، پودر فلفل دلمه‌ای، پودر کاری، تخم شاهی، تخم تره، ترب کوهی، تمبر هندی، جوز بویا، جوز هندی، چهارتخمه، خاکشیر، خردل، خسرودار، خشخاش، دارچین، زردچوبه، زعفران، و زنجبیل در اقصی نقاط کشور یافت می‌شود.

آرزو کاوه ئی افزود: همچنین زیره، سماق، سیاه‌دانه، سیر، شنبلیله، عرق بیدمشک، فلفل بهار، فلفل برزیلی، فلفل سفید، فلفل سیاه، فلفل، کاسنی دشتی، کُبابه، کنجد، کندر، گل رنگ، گل گاوزبان، گلاب، لیمو عمانی، پودر موسیر، میخک، ناردانه، نمک، واسابی، هل سبز، هل سفید ادویه‌هایی هستند که در کشورهای مختلف در پخت غذا از آنها استفاده می‌شود.

وی اضافه کرد: با وجود اینکه به طور معمول مقادیر کمی از ادویه‌ها در غذا استفاده می‌شود اما این مقادیر کم در تغییر طعم و تنوع بخشیدن به برنامه غذایی ما نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: آشنا شدن با خواص ادویه‌های مختلف می‌تواند در تصمیم گیری برای استفاده از یک نوع ادویه خاص مفید واقع شود.

کاوه ئی اظهار داشت: با توجه به اینکه بسیاری از این گیاهان در طب سنتی کشورهای مختلف به عنوان دارو و برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود خواص مختلف آنها تا حدود زیادی شناخته شده است، یعنی این مواد علاوه بر تأثیر بر بهبود طعم و مزه غذا واجد خواصی هستند که بر چگونگی وضعیت سلامت نیز تأثیر می‌گذارند.

ادویه و سلامت

وی گفت: ادویه علاوه بر مقدار اندکی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر دارای مواد خاص شیمیایی به شکب رنگدانه نیز هستند که می‌توانند برای سلول‌های انسان مفید باشند.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: بسیاری از این رنگدانه ها مواد آنتی اکسیدان (antioxidant) هستند که کارشان خنثی کردن رادیکال‌های آزادی است که موجب از بین رفتن سلول‌ها می‌شوند.

کاوه ئی اضافه کرد: به این دلیل انواع مختلف آنها را به عنوان مواد مؤثر در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها از جمله انواع سرطان، بیماری‌های قلب و عروقی، کاهش فشار خون یاد می‌کنند.

وی به بیان خواص انواع ادویه پرداخت و بیان کرد: مصرف «پونه» بسیار برای سلامت افراد مفید است و یکی از بهترین داروها در نابود کردن باکتری‌ها است زیرا پونه شامل نوعی آنتی اکسیدان به نام اسید فنیک است که تمام باکتری‌ها را نابود می‌کند همچنین «دارچین» در بهبود کلسترول، تری گلسیرید و کاهش قند خون مؤثر است.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار داشت: «زنجبیل» در کاهش دردهای مفصلی بسیار مؤثر بوده و خواص آن با داروهای ضد التهابی یکسان است، علاوه بر این زنجبیل در کاهش حالت تهوع نیز مؤثر است که به صورت جوشانده مصرف می‌شود.

کاوه ئی ادامه داد: «زردچوبه» شامل ترکیبیاتی است که خواص آنتی اکسیدان و ضد التهابی دارد و همچنین سبب کاهش کلسترول می‌شود که همه این عوامل از ابتلاء به آلزایمر جلوگیری می‌کند؛ رنگ زرد موجود در زردچوبه از ماده‌ای به نام کورکامین است که در طی آزمایش‌های مختلف عامل ضد آلزایمر شناخته شده است.

وی اضافه کرد: «پونه کوهی» یا «اورگانو»، «آویشن»، «اکلیل کوهی» یا «رزماری»، «رازیانه»، «زردچوبه»، «زیره سیاه»، «بادیان رومی»، «گشنیز»، «زیره سبز» و «ترخون» دارای خواص ضد سرطان هستند و «گشنیز» هم می‌تواند به خصوص در مبارزه با مواد سرطانزا مفید باشد.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان بیان کرد: «فلفل قرمز» یا «پاپریکا» و «زعفران» هردو تحریک کننده سیستم دفاعی بدن هستند و «رزماری» یک آنتی اکسیدان است که حافظه را تقویت کرده و به جلوگیری از سرطان کمک می‌کند.

کاوه ئی با بیان اینکه استفاده از «آویشن»، «نعنا»، و «رزماری» به لحاظ روغن‌های ضروری که دارند برای مقابله با سرماخوردگی توصیه می‌شوند گفت: آویشن برای درمان سرفه‌های مزمن و ادویه‌های گرم شامل «زنجبیل»، «جوز»، «دارچین» و «فلفل» برای کاهش فشار خون مفید هستند.

۷۵۲۷/۲۰۹۰