پناهگاه نگهداری از سگ‌های بی‌صاحب مهاباد در ضلع شرقی این شهر و درون کارخانه سنگ‌بری فرسوده و قدیمی توسط شهرداری این شهر اجاره شده که دارای چند سوله بزرگ و کوچک و محوطه‌ای باز است که چند اصله درخت گردو و سیب هم در آن قرار دارد و فاقد آب، برق و سایر امکانات رفاهی است.
در این پناهگاه بیش از ۱۰۰ قلاده سگ از روی سن و جنسیت در چند مکان مجزا نگهداری می‌شود البته محل نگهداری توله‌های بدون مادر هم تفیک شده و چند قلاده سگ نیز در محوطه رهاسازی شده‌اند تا نگهبان پناهگاه باشند و از ورود افراد متفرقه جلوگیری کنند.
نگهداری از سگ‌های بی‌صاحب توسط اعضای انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد و با همکاری شهرداری این شهر از ۲ سال قبل در این پناهگاه آغاز شد؛ البته این نگهداری تنها به تامین غذا و آب منتهی نمی‌شود بلکه اعضای انجمن با همکاری دامپزشکان مایه‌کوبی و مداوای سگ‌های بیمار را نیز عهده‌دار هستند.
اعضای انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد ۱۲ نفر شامل ۱۰ مرد و ۲ عضو خانم هستند که به صورت نوبتی هر روز ۲ نفر از آنان برای مراقبت از سگ‌ها به پناهگاه می‌آیند و ضمن دادن آب و غذا، محوطه را نیز تمیز می‌کنند و رابطه وصف ناشدنی بین آنان و سگ ها وجود دارد.
برای تهیه گزارشی از چگونگی فعالیت و مراقبت از سگ‌های بی‌صاحب، عزم خود را جزم کردم که بازدیدی از این پناهگاه داشته باشم تا بتوانم از نزدیک فعالیت این انسان‌های وارسته را ببینم.
طبق اطلاعاتی که قبل از رفتن به پناهگاه کسب کرده بودم، اعضای انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد هر روز عصر برای مراقبت از سگ‌ها به پناهگاه می‌آیند به همین خاطر در یک بعد از ظهر گرم تابستانی راهی مسیر پناهگاه شدم.
در بدو ورود به این محوطه متوجه شدم که ذهنیت من در مورد پناهگاه با واقعیت متفاوت‌تر است؛ چند قلاده سگ همراه با توله‌ها، چند سوله سقف کوتاه و تخریبی، محوطه‌ای خاکی، تانکر آب، چند اتاقک با سقف‌های نایلونی و چند ویترین فرسوده به عنوان محل نگهداری سگ و .... تمام چیزهایی بود که در نگاه اول در این پناهگاه سگ‌ها نظرم را جلب کرد.
مدتی در محوطه به جست و جو پرداختم اما اثری از اعضای انجمن نبود و چند قلاده سگ که در محوطه بیرون بودند، با احتیاط کامل نزدیک می‌شدند و پس از اینکه فهمیدند خطری آنها را تهدید نمی‌کند با تکان دادن دم و جست و خیز نزدیک‌تر شدند.
پس از مدتی اعضای انجمن با استفاده از یک دستگاه وانت‌بار به محل پناهگاه رسیدند، که واکنش و استقبال سگ‌ها با ورود آنان بسیار جالب و دیدنی بود و حتی سگ‌هایی که در زیر سایه درختان نیز لم داده بودند، دوان دوان نزدیک آمدند.
آنان برای هر کدام از سگ‌ها اسامی خاصی گذاشته بودند که در نوع خود بسیار جالب بود و ماده سگ بزرگی اسمش «هوپی»، سگ دیگری «لوکه»، «شانو»، «نازیلی»، «خانومی» و ...بود و اگر سگی را با اسمش صدا می‌زدند، بلند می‌شد و به طرف اعضای انجمن می‌آمد.
اعضای انجمن «مام‌شاد رضازاده» و «کویستان نمشیری» و از واحد فضای سبز شهرداری نیز «حمزه عزیزی‌مقدم» برای کمک به اعضای انجمن به پناهگاه آمده بودند تا کار خود که همان مراقبت از سگ‌ها بود را شروع کنند.
اعضای انجمن به دلیل نبودن مکانی مناسب در پناهگاه،لباس کار خود را در اتاقک پشت وانت عوض می‌کنندبه دلیل نبودن مکانی مناسب در پناهگاه، اعضای انجمن لباس کار خود را در اتاقک پشت وانت عوض کردند و با خود گونی پر از اسکلت مرغ و چند بطری شیر را هم از خودرو بیرون آوردند.
یکی از اعضا مسئولیت تکه تکه کردن گوشت مرغ را برعهده داشت و دیگری ظرف‌ها را پر از آب کرد و اما کار جارو زدن محوطه که بسیار سخت بود بر عهده عضو واحد فضای سبز شهرداری قرار داشت که هر کدام از آنان بدون معطلی کار خود را شروع کردند.
در این میان سگ‌ها نیز بدون هیچ مزاحمتی اجازه می‌دادند اعضای گروه کار خود را انجام دهند اما چند قلاده سگ نیز که به گفته اعضای انجمن، تازه وارد بودند هر بار ناخنکی به گوشت می‌زدند و با برداشتن تکه‌ای گرسنگی خود را برطرف می‌کردند.
عضو انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد در این مجال گفت: هر روز ۲۰ کیلوگرم اسکلت مرغ را از یکی از کشتارگاه‌ها خریداری و با خود به پناهگاه می‌آوریم تا در بین سگ‌ها توزیع کنیم که هزینه آن توسط اعضا و خیران پرداخت می‌شود.
وی که دارای مدرک تحصیلی فوق دیپلم است، می‌گوید: خوشحالم از اینکه در این کار خداپسندانه مشارکت دارم و با عشق و علاقه به حیوانات، از کارکردن در این محیط خسته نمی‌شوم.
وی با دقت خاصی اسکلت مرغ را تکه تکه کرده و قسمتی از نرمه گوشت را برای توله‌ها جدا می‌کند و درون ظرفی دیگر قرار می‌دهد.
دیگر عضو انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد نیز از نبود امکانات رفاهی در این پناهگاه گلایه داشت و گفت: ما مجور هستیم لباس‌های کار خود را داخل خودرو بپوشیم و بعد از پایان کار نیز نمی‌توانیم از آب استفاده کنیم.
«کویستان نمشیری» افزود: وضعیت بهداشتی این محیط مناسب نیست و بسیاری از توله‌ها پس از مدتی تلف می‌شوند و این مکان باید هر مدت یک بار سمپاشی و ضدعفونی شود تا ویروس‌های درون خاک از بین برود.
.
وی اضافه کرد: سگ‌های پناهگاه مدتی قبل توسط شبکه دامپزشکی مهاباد مایه‌کوبی شدند و سال قبل سالن‌ها سمپاشی شدند اما موقع سمپاشی، سگ‌ها داخل سوله‌ها بودند و تعدادی از آنها دچار مسمومیت شدند.
مهاباد مرکز رادیولوژی ندارد و هزینه مداوای سگ‌های بیمار به خاطر اعزام به ارومیه گران تمام می‌شود
وی افزود: به دلیل نبود مرکز رادیولوژی در مهاباد، سگ‌های بیمار و دچار شکستگی را به ارومیه منتقل می‌کنیم و هزینه درمان و اعزام هر قلاده سگ در حدود یک میلیون ریال و گاهی ۲ برابر این مبلغ است.
عضو انجمن خیریه حمایت از حیوانات «ژین» مهاباد گفت: لازم است یا این مکان تجهیز شود یا مکان دیگری برای این منظور شناسایی شود و این مکان از حالت پناهگاه به نقاهتگاه ارتقا پیدا کند؛ سگ‌های بی‌صاحب باید پس از مایه‌کوبی، عقیم‌سازی و پلاک‌گذاری دوباره رهاسازی شوند.
وی اظهار داشت: نگهداری از سگ‌ها با هزینه زیادی و به شیوه غیراستاندارد انجام می‌شود و این مکان هم برای سگ‌ها و هم برای کسانی که از این حیوانات نگهداری می‌کنند، می‌تواند خطرناک باشد.
مشیری اضافه کرد: قبل از ورود اعضای انجمن به این محیط به دلیل آلوده بودن و عدم خروج فضولات و سایر پسماندها بسیاری از توله سگ‌ها و حتی سگ‌های بالغ نیز به دلیل بیماری تلف می‌شدند.
عضو دیگر گروه نیز که از واحد فضای سبز شهرداری مهاباد برای کمک به اعضای انجمن در این پناهگاه کار می‌کرد، گفت: سه روز در هفته برای کمک به اعضای گروه به پناهگاه می‌آیم و کار تمیزکردن محوطه را بر عهده دارم.
«حمزه عزیزی‌مقدم» شور و اشتیاق اعضای انجمن برای نگهداری و مراقبت از این سگ‌ها بر روی من هم تاثیر گذاشته و حتی روزهایی که در واحد فضای سبز هم شیفت کاری دارم پس از پایان کار به پناهگاه می‌آیم و به دوستدان انجمن کمک می‌کنم.
وی که قبل از اعضای انجمن نیز در این پناهگاه فعالیت داشت، افزود: این پناهگاه به امکانات خاصی نیاز دارد تا کار در آن به دشواری کنونی نباشد و اگر مکانی جدید با امکانات بهتری معرفی شود، می‌تواند بر فعالیت ما هم تاثیر داشته باشد و سگ‌های بیشتری در آن اسکان پیدا می‌کنند.
عشق و علاقه اعضای انجمن به این سگ‌های بی‌صاحب بسیار زیاد است و آنان در روزهای گرم و تابستانی نیز این حیوانات را فراموش نمی‌کنند و با گذشتن از استراحت خود، روزهای خود را در این مکان که تحمل حضور در آن بسیار سخت است، سپری می‌کنند.
باید به این نکته توجه داشت؛ در جایی که اعضای یک انجمن به صورت غیرانتفاعی آستین همت را برای حمایت از حیوانات بی‌صاحب بالا زده‌اند، عدم همکاری و همراهی مسوولان پذیرفتنی نیست.
متولیان امر به جای سنگ‌اندازی و مخالفت با اعضای این انجمن که تنها هدفشان خدمت به جامعه و ارتقای امنیت و آرامش اجتماعی است، بهتر است با آنان هم‌صدا شوند و در اولین فرصت مکانی مناسب را برای نگهداری از این سگ‌های بی‌صاحب تعیین کنند و سپس پناهگاه را تجهیز کرده و آن را به نقاهتگاه ارتقا دهند.
۳۰۲۰/۳۰۷۲