بالا رفتن حرارت بدن و بروز گرمازدگی در فصل تابستان در صورتی که فرد به مدت طولانی در معرض تابش مستقیم آفتاب باشد شیوع زیادی دارد که در صورت اقدام نکردن سریع برای کاهش گرمازدگی گاهی اوقات برای فرد مبتلا به گرمازدگی عوارض شدیدی را همراه خواهد داشت.
در فصل گرم سال پیشگیری از بیماری گرمازدگی، اهمیت بیشتر می‌یابد، مقابله کردن با این بیماری و رعایت موارد لازم در درمان گرمازدگی از عواقب ناگوار و تأسف‌بار آن جلوگیری می کند.
هرساله اورژانس بیمارستانهای سراسر کشور بویژه مناطق گرمسیر مملو از افرادی می شود که دچار گرمازدگی شده اند و تحت درمان قرار می گیرند.
برخی از پزشکان بر این باورند که گرما زدگی یک بیماری مرتبط با گرما است که می تواند در شرایطی که فرد در معرض درجه حرارت بالا قرار گیرد رخ دهد.
به گفته آنان، در واقع در این شرایط توانایی بدن برای مقابله با گرما و تنظیم حرارت بدن دچار اختلال ودمای درون بدن افزایش می یابد و فرد دچار گرمازدگی می شود.
عدم درمان به موقع گرمازدگی باعث مرگ می شود
عباس معدنی متخصص بیماریهای داخلی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: شدت گرما زدگی می تواند از خفیف تا شدید باشد اما باید گرما زدگی را جدی گرفت چرا که عدم مداخله در زمان مناسب می تواند به مغز و ارگانهای حیاتی آسیب بزند و حتی باعث مرگ شود.
وی می افزاید: فردی که دچار این عارضه می شود علائمی شایعی مانند گیجی، حالت تهوع ، بی حالی،رنگ پریدگی، سردرد، تشنگی،تعریق وگرفتگی عضلانی و تپش قلب شدید دارد.
این پزشک ادامه می دهد: گرمازدگی اغلب با کم شدن آب بدن همراه است ،وقتی فردی دچار گرما زدگی می شود در ابتدا باید در یک مکان با تهویه خنک قرار گیرد و حجم لباس هاش را کم کند و دوش آب ولرم یا خنک بگیرد.
نوشیدنی های خنک
معدنی یادآوری می شود:به دلیل اینکه در زمان تعریق مقداری از الکترولیت های مهم و ضروری بدن از جمله پتاسیم و سدیم دفع و تعادل این الکترولیت ها دچار مشکل می شود ، برای برگشت این تعادل و برطرف کردن کم آبی بدن مخلوط آب خنک با کمی نمک ، آب میوه های خنک و آبدار مثل هندوانه ، طالبی و خیار و دوغ های کم نمک خنک مصرف شود.
وی تصریح می کند:شربت های خانگی سنتی مثل مخلوط خاکشیر و تخم شربتی با کمی آبلیمو و شکر نیز می تواند در بهبود فرد موثر باشد البته به تدریج و آهستگی مایعات را مصرف شود تا دچار مشکلات گوارشی نشود.
مصرف مواد کافئین دار ممنوع
این متخصص بیماریهای داخلی اظهار می دارد: در شرایط گرما زدگی باید از نوشیدنی های حاوی کافئین مثل قهوه یا نسکافه و چای خودداری شود چرا که این مواد ادرار آور بوده و باعث دفع بیشتر آب بدن می شوند.
معدنی می گوید: افرادی که در محیط‌هایی با دمای بالا کار می‌کنند یا در محل کار خود در معرض حرارت بالا قرار دارند، بیشتر مستعد گرمازدگی هستند.
وی می افزاید: همچنین برخی از گرو های سنی مثل نوزادان ، کودکان و سالمندان و افرادی که دچار بیماری های قلبی و ریوی،فشار خون بالا ، دیابت ، چاقی و بیمار یها ی اعصاب و روان هستند بیشتر به گرما زدگی مستعد هستند و توصیه می شود که این افراد در ساعات اوج گرمای هوا که معمولا ساعت 10 صبح تا 5 بعد از ظهر است از خانه خارج نشوند و اگر در صورت ضرورت مجبور به ترک خانه هستند حتما یک بطری آب یا شربت ها ی خانگی کم شیرین خنک همراه خود داشته باشند و از لباس های نخی با رنگ روشن استفاده کرده و به هیچ عنوان در ساعات یاد شده در محیط بیرون اقدام به ورزش نکنند.
سنکوپ بر اثر گرمازدگی
مینا کامیاب پزشک عمومی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: فرادی که گرمازده می شوند، ممکن است دچار افت ناگهانی هوشیاری یا سنکوپ شوند.
وی ادامه می دهد: علت سنکوپ گشادی عروق پوست و از دست رفتن آب و به دنبال آن افت فشار خون است.
کامیاب با بیان اینکه افراد مسن و افرادی که عادت به آب و هوای گرم ندارند، بیشتر مستعد این مشکل هستد، می افزاید: علاوه بر گرما، بیماریهای خطرناک بسیاری وجود دارد که می‌تواند منجر به سنکوپ شود و علت انتقال این افراد به اورژانس، می تواند مشکلات قلبی و سکته مغزی باشد.
این پزشک عمومی تصریح می کند: برای درمان لازم است مصدوم از محیط گرم دور شود و سپس باید وی را در وضعیت خوابیده قرار داد تا خون به مغز و قلب برسد.
کامیاب اظهار می دارد: اگر بیمار قادر به نوشیدن است، مایعات دارای آب و املاح به او بدهید. افرادی که توان نوشیدن ندارند، بهتر است سرم نمکی برایشان تجویز شود.
وی خاطرنشان می کند: اگر پس از نیم‌ساعت از شروع درمان، وضعیت بیمار تغییر نکرد، لازم است اقدامات گسترده‌ای برای کاهش دمای بدن به کمتر از 39 درجه سانتی گراد آغاز شود.
بیماریهای شایع فصل گرم سال
بیماریهای فصل تابستان به دلیل فعالیت حشرات و نقل و انتقال آن به افراد به شدت افزایش پیدا می‌کند و کودکان و میانسالان در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماریها هستند.
مطالعات نشان می‌دهند که بیشتر افراد حداقل یک بار در طول سال بیمار می‌شوند، ۸۵ درصد از افراد و هر بار که بیمار می‌شوند، در واقع یک عفونت یا بیماری جدید وارد بدن آنها می‌شود و بیماری های رایج در فصل تابستان باید جدی گرفته شوند.
تابستان و تعطیلات آن هرچند خوشایند است، اما ابتلا به بعضی بیماریها می‌تواند علاوه بر روزهای طولانی ، گرمای هوا و آفتاب‌زدگی مزید بر علت شود و سختی همه آنها را دوچندان کند، امکان بروز و تشدید بعضی بیماریها در این فصل زیاد است و باید مراقب بود.
آلودگی هوا، زگیل ها و قارچ ها، آفتاب سوختگی، عفونت گوش،گرمازدگی ، نیش حشرات، مسمومیت غذایی بخشی از بیماری های شایع در فصل تابستان است در حالیکه می توان با رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، جلوی پیشیگیری و ابتلا به آنها را گرفت.
بدون تردید در اکثر این بیماری ها با وارد شدن میکروب و ویروس به دهان از طریق غذا، منجر به عفونت دستگاه گوارش می شود که معمولا به صورت اسهال و گاهی به صورت درد شکم، تهوع، ضعف و بی حالی خود را نشان می دهد و راه مقابله با آن ها رعایت بهداشت عمومی و تغذیه ای است.
آلودگی هوا
مهدی ناصری متخصص بیماریهای داخلی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: یکی از مشکلات فصل تابستان آلودگی هوا است، بطوریکه در سال‌های اخیر شاهد ورود ریز گردها از سمت غرب و جنوب بوده‌ایم و مشکلی که باعث افزایش قابل توجه بیماریهای تنفسی در مردم شده است.
وی می افزاید: متأسفانه آلودگی‌های موجود در هوا به سادگی باعث بیماری‌هایی مثل آسم و برونشیت می‌شوند و در فصل تابستان معمولاً رطوبت هوا هم افزایش پیدا می‌کند و این باعث می‌شود کسانی که دچار بیماریهای تنفسی هستند، شرایط بدتری داشته باشند.
ناصری می افزاید: افرادی که مبتلا به بیماریهای تنفسی هستند، در فصل تابستان بهتر است داروهای خود را همواره به همراه داشته باشند.
وی ادامه می دهد: همچنین افراد بیمار و سالم بهتر است در روزهایی که آلودگی زیاد است در خانه بمانند و مراقبت از سلامت کودکان در فصل تابستان از با توجه به آلودگی هوا هم یک مسئله دیگر است که باید به آن توجه کرد.
این پزشک ادامه می دهد: می‌توان در روزهایی که هوا بدتر است از ماسک‌های مناسب استفاده کرد.
مسمویت غذایی
وی اضافه می کند: در تابستان مواد غذایی خیلی سریع‌تر خراب می‌شوند که خوردن آن باعث ایجاد مسمومیت می‌شود زیرا گرما و رطوبت دو شرط لازم و ایده آل برای فعالیت باکتری‌ها، قارچ‌ها و موجودات دیگر هستند که می‌توانند بیشتر خوراکی‌های ما را تحت تأثیر قرار دهند.
ناصری تصریح می کند: در تابستان باید همه چیز را در یخچال نگه داشت و همیشه به تاریخ روی بسته بندی مواد غذایی که خریداری می شود توجه کرد.
زگیل و قارچ پا
این متخصص بیماریهای داخلی تصریح می کند: قارچ‌ها و زگیل‌ها در محیط‌های مرطوب و گرم مثل کنار استخر، صندلی‌های لب دریا یا شن‌های مرطوب ساحل رشد بیشتری دارند.
وی می افزاید: پرهیز از راه رفتن با پای برهنه و عدم استفاده از صندل‌ها و کفش‌های روباز بهترین کار برای پیشگیری از این قبیل مشکلات است.
ناصری با بیان اینکه آشکار شدن زگیل‌ها چند هفته طول می‌کشد، می گوید: قارچ‌ها نیز معمولاً ۴۸ ساعت بعد از آلودگی پوست بروز می‌کنند، در این صورت ناحیه بین انگشتان پا قرمز و ملتهب می‌شود و فرد درد زیادی احساس می‌کند و در هر دو صورت پمادها و درمان‌های لازم برای مقابله وجود دارد. وی تاکید می کند: لازم است تا ناپدید شدن ضایعات پوستی از پمادهای تجویز شده توسط پزشک استفاده شود.
عفونت گوش خارجی
وی به عفونت گوش خارجی اشاره می کند و اظهار می دارد: شنا کردن در آب دریا، رودخانه‌ها یا استخر دلیل اصلی بروز عفونت گوش خارجی است.
ناصری توضیح می دهد: آب به داخل مجرای شنوایی نفوذ می‌کند و زمینه رشد و تکثیر انواع باکتری‌ها را فراهم می‌کند، در این صورت نیز فرد احساس دردی شدید و خارش در این منطقه دارد که جزو نشانه‌های هشداردهنده عفونت هستند. وبرای پیشگیری از این مشکل رعایت بهداشت گوش اهمیت بالایی دارد
وی تصریح می کند: در صورت دیدن نشانه‌هایی مثل درد و خارش شدید در گوش حتماً به پزشک متخصص مراجعه شود تا با بررسی وضعیت پرده گوش و مجاری شنوایی مشکل را رفع کرد.
گرما زدگی و آفتاب سوختگی
نیما صالحی متخصص پوست و مو نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: در فصول گرم سال مشکل آفتاب سوختگی و گرما زدگی بسیار شایع است و به‌خصوص در کشوری مثل ایران که بیشتر شهرهای آن گرم و خشک هستند.
وی می افزاید: افراد مسن‌تر در این فصل باید بیشتر مراقب باشند چرا که بدن آنها به‌طور طبیعی مثل بدن یک فرد جوان قابلیت مقابله با گرما را ندارد.
این پزشک اظهار می دارد: در فصل تابستان بهتر است افراد کمتر در خارج از خانه و محیط‌های گرم بمانند و نوشیدن آب فراموش نشود.
صالحی با بیان اینکه استفاده از کلاه آفتابی برای افراد لازم است، می گوید: به افراد توصیه می شود در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر که شدت آفتاب زیاد است در معرض آن قرار نگیرند و با پوشش فیزیکی (کلاه، چتر، دستکش) و لباس های آستین بلند و مناسب بیرون آیند و نیاز است از کرم های ضدآفتاب با دز کافی استفاده شود چراکه محافظ خوبی است به شرطی که افراد زیاد در معرض نور خورشید قرار نگیرند.