«فریدون شهبازیان» روز سه شنبه درنشست هم‌اندیشی تخصصی هنرمندان موسیقی با مدیران سازمان توسعه تجارت ایران در راستای برگزاری نخستین جشنواره فرهنگی و هنری تصویر صادرات صنایع خلاق، افزود: سی دی امروز منتشر می شود، فردا در فضای مجازی همه مشغول دانلود غیرقانونی هستند لذا همه کسانی که دستی بر آتش دارند با این مشکلات دست به گریبانند.
وی افزود: مشکل دوستانی که امروز ما را دعوت کرده‌اند آوازخوانی خانم‌ها وگُم شدن ردیف موسیقی ایرانی یا اتفاقات رسانه ملی نیست. البته که من جزو کسانی هستم که در صدا و سیما به موسیقی پاپ مجوز دادم و متاسفم که این کار را کردم.
تاکید بر پیوند گردشگری با موسیقی در خارج کشور
این موسیقی دان پیشکسوت کشور، افزود: ما در این جلسه هستیم که به معضلاتی چون فروش فیزیکی آثار موسیقایی است که متاسفانه موضوع دانلود غیر قانونی به آن دامن زده است. این خیلی بد است که اینجا بنشنیم و از مشکلاتی حرف بزنیم که وظیفه حل آن به عهده دفتر موسیقی وزارت فرهنگ است نه سازمان توسعه تجارت ایران.
شهبازیان گفت: مهم‌ترین موضوعی که من برای این مجموعه مطرح می‌کنم شرایطی است که بیش از ۱۵ سال است درگیر آن هستم و آن موضوع سازمان مرتبط با حوزه گردشگری است که در این حوزه دچار مشکلاتی هستیم. در تمام دنیا وقتی گردشگرانی به کشورهای مختلف سفر می‌کنند گروه‌ها و ارکسترهایی نیز از یک کشور همراه با گردشگران حضور دارند که معرف خوبی برای موسیقی هر کشوری محسوب می شوند.
به گفته وی البته ممکن است در حوزه هزینه‌ها دچار مشکلاتی باشیم اما می‌توان این موضوع را حل کرد. پس بهترین راه برای این مرکز ارتباط با سازمان‌های مرتبط با گردشگری و حتی خود این مجموعه است که باید در این زمیته کارهایی را انجام دهند.
موسیقی به عنوان ارزش افزوده کالا در صادرات
در ادامه این نشست تقی ضرابی آهنگساز و موسیقی دان هم، مدیریت در حوزه موسیقی را دلیل ورود رواج موسیقی کم ارزش در میان جامعه عنوان کرد و افزود: آنچه نیاز داریم، حفاظت از موسیقی خودمان است و در جهت صادرات می توانیم موسیقی را به عنوان ارزش افزوده بودن کالایمان به کار بریم.
استاد موسیقی دیگری هم در این نشست با اشاره به اینکه حکومت پس از۴۰ سال تصمیم به صادرات موسیقی گرفته است، گفت: خوشحالم که دولت بالاخره به این نتیجه رسیده که می تواند موسیقی را به تمام دنیا صادر کند.
«کامبیز روشن» با اشاره به اینکه هنوز پس از چهل سال تکلیف موسیقی در کشور ما مشخص نیست، گفت: هیچ مدیری نتوانسته برنامه ریزی برای این هنر داشته باشد و این بزرگترین مشکلی است که ما امروز با آن مواجه هستیم.
موسیقی زبان مشترک همه دنیا
این استاد پیشکسوت موسیقی اضافه کرد: از زمانی که یک هنرجوی موسیقی از هنرستان فارغ التحصیل می شود تا زمانی که وارد دانشگاه می شود، هیچ ضابطه کاری ندارد. نتیجه اش تربیت تعدادی معلول هنری است که هیچ فایده ای برای کشور ندارند.
وی افزود: موسیقی زبان مشترک همه دنیاست. همه افراد می توانند بی واسطه این هنر را درک کنند. این همان ویژگی است که می تواند موسیقی را به کالایی پر مصرف تبدیل کند. دنیای امروز دنبال کیفیت است. ما باید ببینیم کیفیت موسیقی در کشورمان چه جایگاهی قرار دارد.
روشن روان اضافه کرد: برای اینکه بتوانیم سرمان را در دنیا بالا نگه داریم و موسیقی ارزشمندی داشته باشیم باید سراغ اتاق فکر رفت.
صدا و سیما همراه نیست
عبدالحسین مختاباد هم دراین نشست گفت: وقتی صنعتگری بخواهد وارد عرصه صادرات شود، دشواری های بسیاری پیش رو خواهد داشت. به عنوان هنرمند وقتی می خواهم هنرم را به دنیا معرفی کنم اما صدا و سیما هیچ همکاری نمی کند، اگر صدا و سیما این کار را انجام نمی دهد، بگذارند شبکه های خصوصی تلویزیوی ایجاد شود.
وزارت فرهنگ باید مشکلات را حل کند
حسام الدین سراج هم در این نشست با بیان اینکه تجاری سازی کلمه درستی برای موسیقی نیست، گفت: متولی فرهنگ و هنر در دوران قدیم، وزارت فرهنگ و هنر بود. معتقدم متولی هنر در حال حاضر هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
وی با بیان اینکه اسم موسیقی را نباید به عنوان کالا ذکر کنیم، گفت: موسیقی بدون کالا بودن می تواند به دنیا صادر شود. هنر کالا نیست. وزارت ارشاد که باید مشکلات را حل کند، مشکل مجوز ایجاد می کند.
توان صادرات دف تا۲۰۰ هزار ساز درسال
حبیبی نوازنده و صادرکننده ساز دف هم با اشاره به اینکه مشکلات پیچیده ای پیش پای تولیدکنندگان محصولات موسیقی قرار دارد، گفت: این پیچیدگی ها آنقدر زیاد است که اگر عشق نباشد خیلی زود منصرف می شوند.
وی افزود: روزی که تصمیم گرفتم ساز دف را از وضعیت بدویش خارج کنم و به حالت استاندارد در بیاورم مشکلات زیادی پیش رویم بود. در سطح کشور درخواست سالانه حدود ۱۵۰ هزار سال را داریم. معتقدم که می توانیم تعداد صادرات این ساز را به ۲۰۰ هزار قطعه در سال برسانیم.
بازار سالانه برای فروش و نمایش آثار هنرمندان ایجاد شود
عباس عظیمی مدیرعامل هنرمندان پیشکسوت نیز با اشاره به اینکه جنبه مثبت تحریم ها همین پرداختن به صادرات موسیقی است، گفت: فکر می کنم که تنها تجارتی است که با فوت صاحب اثر، ارزش سهام آن اثر بالا می رود. می توان روی این تجارت کار کرد و به درآمدزایی بالایی رسید.
مشکل موسیقی فقهی نیست
مشاور عالی اقتصادی اتاق بازرگانی گفت: وقتی صحبت از صنایع خلاق و صادرات می شود، ما با موضوعی کاملاً تخصصی سروکار داریم. شاید ما موسیقی دان ها آنقدر صلاحیت نداشته باشیم که درباره این علم و تخصص صحبت کنیم. جای خالی کسانی که در این زمینه تخصص دارند، خالی است. اگر قرار است کمیته ها شکل بگیرد، بیش از آنچه به موسیقیدانان نیاز داریم به متخصصان اقتصادی نیاز داریم.
پیروز ارجمند، با بیان اینکه زمانی که در دفتر موسیقی وزارت ارشاد بودم با تسهیل گری که ایجاد شد، اقتصاد موسیقی را رونق پیدا کرد و سهم اقتصاد خلاق در اقتصاد ملی به گستردگی آن صنعت بستگی دارد.
پیوستن به کنواسیون کپی رایت هزینه دارد
وی درباره عضویت ایران در کنواسیون کپی رایت گفت: اگر بخواهیم به کنوانسیون «برن» وارد شویم باید سالیانه رقمی حدود ۱۰ میلیارد دلار به کشورهای دیگر پرداخت کنیم. پس وارد شدن به کنوانسیون برن تقریباً غیرممکن است.
مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با اشاره به اینکه بخشی از سیاست های حاکمیتی کشور در دست من و شما نیست، گفت: هنگامی محدودیت موسیقی راک و متال برداشته شد، از خروج ۱۵ هزار نفر از مخاطبان برای رفتن به کنسرت های راک و متال در کشور ترکیه جلوگیری کردیم. کنسرت های خارجی در کشور شکل گرفت و از خروج عرض جلوگیری کردیم. ارزش افزوده موسیقی حدود ۸۰۰ درصد است.
ارجمند گفت: موتور محرکه صنعت موسیقی رسانه ها هستند. انفعال رسانه ها موجب عدم محرک شدن موسیقی شده است.
زیرساخت هایی برای توسعه و رونق وجود ندارد. مشکل صادرات ما ارتباط با دنیاست. رایزن های فرهنگی در ایران تقریباً منفعل هستند. جشنواره ای مانند موسیقی فجر که سی و چند ساله هنوز جایگاه جهانی ندارد.
به گفته وی مشکل ما فقهی نیست. کمترین مشکلات ما علما و فقهاست. مشکل اصلی ما با بخش صنعت موسیقی است. موسیقیدانانی که چهل سال موسیقی دستشان بوده اما امروز باز هم غر می زنند.
سفارتخانه های ایران از موسیقی حمایت کنند
مدیرعامل بنیاد رودکی گفت: هنر و صنایع خلاق ایران باید راهی به خارج از ایران پیدا کند. در کار همکاری با ارکستر ایتالیایی، تمام هزینه های ارکستر ایتالیا را شرکت های ایرانی مقیم ایتالیا پرداخت کردند. من به همان شرکت ها مراجعه کردم و گفتم برای ارکستر سمفونیک تهران هم همین هزینه را بدهید. جوابشان جالب بود، به من گفتند ما اگر برای ارکستر ایتالیایی هزینه می کنیم، از مالیاتمان کم می شود. اگر برای شما خرج کنیم چگونه جبران می شود.
علی اکبر صفی پور گفت: هیچ جای دنیا موسیقی بدون حمایت حاکمیت نمی تواند پیشرفت کند. تمام اجراهای خارجی در ایران از سوی سفارتخانه ها حمایت می شوند. حتی اگر بلیت فروشی در آن کنسرت هم مطرح باشد. سفارتخانه های ما آیا از اجراهای موسیقی در کشورهای دیگر دنیا حمایت می کنند.
قابلیت ویژه موسیقی در دنیای تجارت
فاضل جمشیدی خواننده موسیقی ایرانی در ابتدا ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه، توضیح داد: این جلسه تقریباً نشست پایانی ما از مجموعه برنامه‌هایی است که پیش از این با تعدادی از هنرمندان عرصه‌های مختلف داشته‌ایم. به هر حال ما چندین سال است که به دوستان تاکید می‌کنیم که فرهنگ و هنر هیچ گاه پایان نمی‌یابد و ما می‌توانیم بسیار فراتر از ماجرای نفت از آن استفاده کنیم. پس حالا که چنین وضعیتی در سازمان توسعه تجارت ایران به وجود آمده می‌توانیم از این فرصت بهترین استفاده را داشته باشیم. این اولین بار است که مجموعه‌ای چون سازمان توسعه تجارت ایران وارد ماجرا شدند و این اقدام بسیار مناسبی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
جمشیدی: حدود ۱۰ سال است که صدور موسیقی در دستورکار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است اما با وجود تمام تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته اما این مجموعه در حوزه تجاری‌سازی و صدور موسیقی ایرانی نقش موثری را ایفا نکرده است
موسیقی بهترین قابلیت‌ها را برای صدور و حضور در دنیای تجارت دارد
وی ادامه داد: موسیقی بهترین قابلیت‌ها را برای صدور و حضور در دنیای تجارت دارد که هیچ‌کس نمی‌تواند این ملودی‌های ناب را تحریم کند. بنابراین برگزاری چنین جلسه‌ای را به فال نیک می‌گیریم و امیدوارم این جلسه بتواند نشست مفیدی برای اهالی هنر باشد. من از دوستان مدیر در سازمان توسعه تجارت ایران می‌خواهم در این حوزه کارگروه‌هایی را تشکیل دهند تا راهکار توسعه فرهنگ و هنر در دنیا را مورد توجه و تمرکز قرار دهیم و تجاری‌سازی هنر هر چه زودتر در ایران شکل گیرد. البته متاسفانه حدود ۱۰ سال است که صدور موسیقی در دستورکار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است اما با وجود تمام تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته اما این مجموعه در حوزه تجاری‌سازی و صدور موسیقی ایرانی نقش موثری را ایفا نکرده است.
توجه به طراحی پروژه در توسعه تجارت موسیقی
عضو هیات مدیره خانه موسیقی نیز در این نشست تخصصی توضیح داد: با توجه به اهدافی که برای این جلسه در نظر گرفته شده و همچنین تجربه‌ای که هنرمندان در عرصه‌های مختلف دارند می‌توان این چنین گفت که موضوع «طراحی» یک نکته بسیار مهم است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و شما مطمئن باشید اگر ما در طراحی اشتباه عمل کنیم قطعاً با اتفاقات بدی مواجه می‌شویم. اینکه دوستان می‌گویند فروش نفت به صفر برسد باید بگویم بهتر است این چنین دعا کنیم که‌ای کاش فروش نفت به صفر نرسد اما بتوانیم از آن به درستی استفاده کنیم.
محمد تقی ضرابی اظهار کرد: متاسفانه موسیقی‌ای که در جامعه ما رشد کرده موسیقی‌ای نیست که مربوط به خود ما باشد. متاسفانه به دلیل مدیریت‌های ناروا و نادرست موسیقی‌هایی که در کشور ما جریان دارد از خرده موسیقی‌های فرهنگ‌های دیگر وام گرفته شده که دارای مولفه‌های بسیار ناپسند و بدی است. بنابراین اول موضوع حفظ اصالت موسیقی ایرانی و دوم تلاش برای حضور جهانی موسیقی ایرانی در جهت افزودن کالاهای فرهنگی، مهم‌ترین نکاتی است که می‌توانیم روی آن تمرکز داشته باشیم.
پتاسیل های سازمان توسعه تجارت ایران چه حد است
ناصر وحدتی خواننده موسیقی نواحی گیلان هم در این نشست گفت: من بر خلاف نظر آقای مختاباد و سراج هنر و موسیقی را کالا می‌دانم، چرا که موسیقی گیشه دارد. به هر حال من این روزنه را بسیار مثبت نگاه کرده و چندان ماجرا را تلخ نمی‌بینم.
ناصر وحدتی: من بر خلاف نظر آقای مختاباد و سراج هنر و موسیقی را کالا می‌دانم، چرا که موسیقی گیشه دارد. به هر حال من این روزنه را بسیار مثبت نگاه کرده و چندان ماجرا را تلخ نمی‌بینم
صادرات صنایع خلاق جایگزین مناسب فروش نفت
مدیرکل دفتر توسعه صادرات خدمات و محصولات دانش بنیان هم در این نشست گفت: من به صرف وظیفه سازمانی می‌خواهم مطلب را این گونه باز کنم که سازمان توسعه تجارت ایران وظیفه دارد در تمامی حوزه‌های تجارت وارد کار شود اما متاسفانه توجه راس هرم تجارت کشور به این موضوعات طی سال‌های اخیر چندان خوب نبوده است. شاید به صفر رسیدن فروش نفت ایران که من آرزو می‌کنم هر چه زودتر اتفاق بیفتد، بتواند حضور حوزه‌های دیگر در عرصه تجارت را بیشتر فراهم کند. به همین منظور ما با برگزاری جشنواره «تصویر صادرات» تلاش کردیم تا تلنگری به مدیران بزنیم که حوزه‌های دیگر غیر نفتی هم می‌توانند در قالب صنایع خلاق فضای جدیدی را برای ورود به دنیای تجارت ایجاد کنند.
محمود اسکندری افزود: ما باید به سمتی برویم که بتوانیم نسبت به راهکارهای ورود صنایع خلاق به عرصه تجارت جهانی اقداماتی را انجام دهیم. شما ببینید فیلم‌های اصغر فرهادی و دیگر محصولات سینمایی ما چه میزان می‌تواند به بهبود اوضاع سبد صادراتی ما کمک کند. بنابراین ما می‌توانیم با هنر موسیقی‌مان هم به بهترین شکل در عرصه‌های جهانی حضور داشته باشیم.
معرفی محصولات و خدمات کشور توسط هنر موسیقی به دنیا
وی تأکید کرد: همین موسیقی می‌تواند در شرایط درست، در معرفی دیگر محصولات کشورمان هم نقش قابل توجهی را ایفا کند. در همین کشور کره جنوبی شما می‌بینید که چگونه سریال‌های کره‌ای با در نظر گرفتن مولفه‌های پوشش و مواردی از این دست در دنیا توانسته نفوذ پیدا کرده و در کشورهای مسلمان به بهترین شکل عرضه شود. به همین جهت ما تصمیم گرفتیم در نهاد فعالیتی خودمان، اتاق فکری را تشکیل دهیم تا هر چه زودتر از چارچوب درامدهای نفتی جدا شده و از حوزه‌های دیگر بهره برداری کنیم. ما در سازمان توسعه تجارت آنچنان دولتی کار نمی‌کنیم. ما فقط می‌خواهیم شما عزیزان ما را از خودتان بدانید و دوست داریم از تمام مشاوره‌ها و کمک شما استفاده کنیم.
اسکندری: شما ببینید فیلم‌های اصغر فرهادی و دیگر محصولات سینمایی ما چه میزان می‌تواند به بهبود اوضاع سبد صادراتی ما کمک کند. بنابراین ما می‌توانیم با هنر موسیقی‌مان هم به بهترین شکل در عرصه‌های جهانی حضور داشته باشیم
ارائه بسته های حمایتی توسط سازمان توسعه صادرات
مدیر کل دفتر توسعه صادرات خدمات و محصولات دانش بنیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد: من از شرایط پیش آمده ناامید نیستم پس باید بسترها را فراهم کرد تا یک روزی شاهد رفع همه مشکلات حوزه برای حضور در بازار جهانی باشیم.
محمود اسکندری در نشست تخصصی گروه موسیقی نخستین جشنواره تصویر صادرات و نمایشگاه صنایع خلاق که در نمایشگاه بین المللی برگزار شد، گفت: سال ها است سازمان توسعه تجارت به منظور حمایت از صادرکنندگان اقدام به ارائه بسته های حمایتی به آنها کرده است؛ حالا در نظر داریم ارائه دهندگان خدمت همچون هنرمندان را به این عرصه اضافه کنیم.
وی با بیان اینکه صادرکنندگان خدمات با کسب پروانه صادرات از وزارت صنعت، خدمات حمایتی دریافت می کنند، گفت: با ابلاغ وزیر مربوطه هنرمندان و صنایع خلاق نیز این امکان را داشته باشند؛ به عنوان مثال بخشی از هزینه‌های اعزام هیات های تجاری فرهنگی را دریافت کنند.
نیازمند تشکیل اتاق فکر با همراهی هنرمندان هستیم
اسکندری اضافه کرد: سازمان توسعه تجارت و صادرات ایران به منظور تهیه استراتژی نیازمند اتاق فکر است که هنرمندان عرصه موسیقی می توانند، کمک کنند.
محمود اسکندی گفت: هر موضوعی که بتواند در راستای توسعه تجارت راهگشا باشد، باید برایش برنامه ریزی کرد؛ دفتر ما توسعه خدمات است. فرصت استثنایی پیش آمده و شاید بتوان دستورات خاصی برای موضوعات موسیقی از این مجرا گرفت. ما نباید ناامید باشیم.
سازمان توسعه تجارت ایران در طول یک ماه گذشته میزبان متخصصین و هنرمندان هفت گروه تخصصی فرهنگ و هنر از جمله هنرمندان رشته‌های تجسمی شامل نقاشی، خوشنویسی، عکاسی، گرافیک، تصویرسازی، کاریکاتور، مجسمه سازی و همچنین شاخه‌های مختلف عرصه سینما و تآتر بوده است تا با برگزاری این نشست‌های مشترک، امکان رفع موانع و مشکلات صادرات آثار هنری هنرمندان و حضور بیش از پیش فعالان اقتصادی رشته‌های مختلف فرهنگی در عرصه جهانی را افزایش دهد.
نخستین جشنواره تصویر صادرات صنایع خلاق با حضور حوزه‌های مختلف فرهنگی، هنری، تجسمی، رسانه‌های دیجیتال، صنایع دستی و گردشگری، سینما، تئاتر و دیگر فعالیت‌ها در این راستاو مرتبط، اسفندماه ۹۸ برگزار می‌شود.