نصف جامعه ایران را زنان و تعدادی از این جمعیت را علاقمندان به فوتبال تشکیل میدهند. استعدادهایی که در این رشته کشف شدهاند اما پیشرفتی را در حوزه خود نمی بینند. دلیل این امر را باید در نبود سرمایه گذاری باشگاهها از تیمهای زنان جست و جو کرد.
همانگونه که سرمایه گذاری در فوتسال میتواند از زنان این رشته در آسیا قهرمان بسازد، ظرفیت قهرمانی فوتبالیستها نیز در عرصههای برون مرزی وجود دارد. ولی دلایلی بسیاری برای استفاده نکردن از این توانایی را در ایران مشاهده میکنیم.
پخش تلویزیونی
یکی از مواردی که میتواند مانع تیمداری باشگاهها از فوتبال زنان شود، نبود پخش تلویزیونی است. «فریده شجاعی» نایب رییس اسبق فدراسیون فوتبال در این زمینه به خبرنگار ایرنا، گفت: از مهمترین مشکلهای فوتبال زنان، نبود پخش تلویزیونی است. همواره پیگیر این قضیه بودم. اما حامیان مالی میگویند چرا باید برای ورزش زنان هزینه کنیم، وقتی بازدهمی برای ما ندارد و میخواهند که تبلیغات دور زمین خود را داشته باشند. وقتی پخش تلویزیونی نداشته باشیم تبلیغات دور زمین به چه درد ما میخورد. حامیان مالی حمایت نمیکنند مگر اینکه مسوولان شرکتها و سرمایهداران فرزند دختر داشته باشند و دل آنها برای دختران بسوزد و به این امر روی آورند.
همچنین «سعید آذری» مدیرعامل باشگاه ذوبآهن درخصوص پخش تلویزیونی فوتبال زنان و میزان درآمد حاصل از تیمداری می گوید: همانگونه که پخش تلویزیونی برای فوتبال زنان وجود ندارد و درآمدی در آن نیست، برای مردان هم همین است. نباید این قضیه را تنها به زنان تعمیم دهید. در واقع زیرساختهای پخش تلویزیونی و تبلیغات محیطی ما بسیار مشکل دارد. یک برنامه مدون و راهبردی برای درآمدزایی نه تنها در فوتبال بلکه در ورزش ایران وجود ندارد. نکته بعدی نبود پخش، به دلیل دولتی بودن تلویزیون است. اگر شبکههای خصوصی وجود داشتند، رقابتی برای پخش این برنامه ها به وجود میآمد و اینگونه موانع مالی سر راه باشگاهها وجود نداشت. بنابراین این موضوعات را تنها به زنان تعمیم ندهید بلکه شامل مردان هم میشود.
تبعیض جنسیتی
تبعیض جنسیتی یکی از مهمترین موانعی است که سدی در برابر پیشرفت فوتبال زنان میشود. فریده شجاعی نایب رییس اسبق فدراسیون فوتبال در این زمینه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: ویترین ورزش در بسیاری از کشورها اول به مردان اختصاص داده میشود. گرچه ایران جای خود را دارد و برخی از محدودیتها مزید بر علت افزایش این تبعیض جنسیتی خواهد شد. باید همه تلاش جامعه فوتبال زنان بر احقاق حق خود باشد. این امر بسیار دشوار خواهد بود اما نگاه مسوولان ما به این قضیه مثبت شده است. به تدریج شاهد حاکم شدن نگاه برابری جنسیتی در جامعه هستیم.
آذری مدیرعامل باشگاه ذوب آهن نیز خاطر نشان کرد: نباید انتظار قهرمانی در آسیا را از فوتبال زنان داشته باشیم. زیرا بعد از پنج سال انجمن فوتبال زنان به کمیته ورزش تبدیل شده است. از ۱۹۷۶ تا کنون نتوانستیم در جام ملتهای آسیا و در سطح باشگاهی در بخش مردان هم به جایگاه خوبی برسیم. بنابراین این مشکلات تنها در فوتبال زنان نیست البته آن توجهی که به فوتبال مردان در جهان میشود در فوتبال زنان نیست. این تفاوتها در درآمد، اجرا، رفتار و برنامه ریزی در فوتبال زنان است و کشور ما از این قضیه مستثنی نیست. اما برای از میان بردن این تبعیضها مقداری زمان نیازمندیم و باید جدیتر به آن نگاه کنیم.
همچنین «سید کاظم اولیایی» مدیر عامل اسبق استقلال نیز بیان کرد: نگاه جنسیتی در فوتبال دنیا ممنوع است و نگاه باشگاهها به تیمهای مردان و زنان باید یکسان باشد. در شرایط امروز فوتبال کشورمان، تیمهای زنان قربانی اصلی عدم خصوصی سازی باشگاهها هستند.
نداشتن حق رای
سهم رای زنان از مجمع فدراسیون فوتبال شاید در نگاه اول امری بدیهی به نظر برسد اما واکاوی آن نشان میدهد که این حق قربانی اجرای سلیقهای قوانین شده است. «داریوش مصطفوی» مدیرعامل اسبق پرسپولیس در این خصوص گفت: اساسنامه فدراسیون فوتبال در واقع اساسنامه فدراسیون بینالمللی و کنفدراسیون آسیا است. این اساسنامه تفاوتی میان زنان و مردان قائل نشده است، اما در فدراسیون فوتبال ایران بد اجرا میشود. به همین دلیل شاهد افزایش رای زنان یا تیمداری باشگاهها نیستیم. حداقل ۳۰ نفر از ۷۴ عضو مجمع فدراسیون باید زن باشند. اما به نظر میرسد که حق زنان با تنها یک رای خورده شده است. زنان فوتبالیست ایرانی میتوانند در مکاتبه با فیفا و کنفدراسیون آسیا، رای بیشتری در مجمع بدست بیاورند.
«الهه عرب عامری» نایب رییس اسبق فدراسیون فوتبال نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: برای افزایش حق رای زنان در مجمع فدراسیون فوتبال تنها باید هماهنگی لازم با رییس فدراسیون بعمل آید. گرچه این اساسنامه از جانب فیفا در فدراسیون فوتبال ایران اجرا میشود.
همچنین «عبدالکریم طالقانی» عضو هیات رییسه فدراسیون فوتبال نیز اظهار داشت: قول افزایش حق رای برای زنان داده نشده است. تمام فدراسیونها برای دفاع از حقوق زنان، نایب رئیس زنان را در هیأت رئیسه دارند و در فدراسیون فوتبال هم همینگونه است. در اساسنامه هم نوشته نشده است که ۲ رأی به زنان بدهند.
مشکلات مالی
مهمترین دلیلی که باشگاهها را به سمت تیمداری فوتبال زنان جذب نمیکند، مشکلات مالی و بدهیهای برخی از باشگاههای بزرگ است. «فریده شجاعی» نایب رییس اسبق فدراسیون فوتبال در این خصوص عنوان کرد: تا زمانی که باشگاهها ملزم به تیمداری زنان نشوند، شاهد پیشرفت فوتبال در این بخش نخواهیم بود. فدراسیون باید در زمینه تیمداری زنان جدی باشد و به آن اهمیت بدهد. در حال حاضر به عنوان نایب رییس فدراسیون بسکتبال برای تیمداری زنان نزد مدیران استقلال و پرسپولیس رفتم. گرچه قول تیمداری گرفتم اما آنها در ابتدای سخنان خود گفتند که ما بدهکاریم و پس از تسویه حساب، تیمداری خواهیم کرد. اما این قول قطعی نخواهد بود، زیرا معلوم نیست که این باشگاهها چه زمانی بدهی خود را پرداخت خواهند کرد.
همچنین داریوش مصطفوی مدیرعامل اسبق پرسپولیس نیز گفت: در فوتبال زنان پدیدههای بسیاری حضور دارند و هنوز کشف نشدهاند. چون محیط پرورش برای این استعدادهای فوتبالی وجود ندارد و خیلی از باشگاهها علاقهای به تیمداری ندارند. هنگامی که باشگاههای استقلال و پرسپولیس به یک بازیکن ۳ میلیارد تومان پول میدهند، مگر میشود از پس هزینه تیمداری زنان برنیایند. آنها با این مبلغ میتوانند پنج تیم برای زنان تشکیل دهند. بدهکاری این باشگاهها از فوتبال آمده است اما مانعی برای تیمداری فوتبال زنان، آنهم با این هزینههای اندک نخواهد شد. ۵۰ درصد جمعیت ایران را زنان تشکیل میدهند و چرا مدیران این باشگاهها نمیخواهند حتی یک بهشت مصنوعی در زمین فوتبال برای آنها درست کنند. اکنون رسالت تاج این است تا در این زمینه جدیت به خرج دهد. همچنین تیمداری زنان هزینهای برای باشگاهها ندارد.
سید کاظم اولیایی مدیرعامل اسبق استقلال با اشاره به دلایل بی توجهی باشگاههای بزرگ به تیم داری در لیگ زنان میگوید: گرفتاریهای مدیران باشگاهها بسیار زیاد است و وقتی باشگاههای استقلال و پرسپولیس به خودی خود در برنامه ریزی همیشه عقب و بدهکار هستند، هزینه جدیدی برای خود درست نمیکنند. هزینه برای فوتبال زنان به نسبت مردان اصلاً متناسب نیست.
مدیرعامل اسبق استقلال با اشاره به دلایل بی توجهی باشگاههای بزرگ به تیم داری در لیگ زنان گفت: گرفتاریهای مدیران باشگاهها بسیار زیاد است و وقتی باشگاههای استقلال و پرسپولیس به خودی خود در برنامه ریزی همیشه عقب و بدهکار هستند، هزینه جدیدی برای خود درست نمیکنند. هزینه برای فوتبال زنان به نسبت مردان اصلاً متناسب نیست.
همچنین «عباس انصاری فرد» مدیرعامل اسبق پرسپولیس در این زمینه گفت: بعید میدانم باشگاه پرسپولیس بودجه تیمداری از فوتبال زنان را داشته باشد. در واقع فشارهای بیرونی و ارگانهای بینالمللی باشگاهها را ودار میکند تا اندکی وارد تیمداری زنان شوند، در غیر این صورت اگر این فشارها نباشد همان مقدار کم هم وجود ندارد.
«بهرام افشارزاده» مدیرعامل اسبق استقلال نیز بیان کرد: ۲ باشگاه پرطرفدار پایتخت میتوانند برای تیم داری زنان مبلغی در نظر بگیرند و از آنها حمایت کنند. البته پیش از این استقلال و پرسپولیس در بخش فوتبال زنان فعالیت داشتند. اما اکنون بزرگترین مشکلی که به خصوص باشگاه استقلال با آن روبرو بود، مساله مالی و برنامههای تدارکاتی و تمرینات زنان است. باشگاهها زمین خاصی نداشتند تا زنان تمرینات منظمی در آن داشته باشند و بودجه ویژهای برای برگزاری مسابقات مختلف زنان وجود نداشت. در واقع باشگاه استقلال حتی توانایی پرداخت مبلغ قرارداد زنان را نداشت و هنوز هم در قراردادهای قبلی به زنان فوتبالیست بدهکار است.
ارزش قایل نشدن برای فوتبال زنان
«عباس انصاری فرد» مدیرعامل اسبق باشگاه پرسپولیس میگوید: مدیران پرسپولیس و استقلال اهمیتی به فوتبال زنان نمیدهند و تنها تبلیغات برای آنها مهم است. گرچه درآمدزایی نیز یک طرف این قضیه محسوب میشود و همین عوامل، مدیران را نسبت به فوتبال زنان بیاهمیت کرده است.
باشگاهها قلب تپنده استعدادیابی و پرورش بازیکنان هستند اما این روزها هیچ رغبتی برای تیمداری از فوتبال زنان ندارند. ولی برای آنکه موانع ساختاری در مسیر موفقیت فوتبال زنان از میان برداشته شود، مسئولان فدراسیون، وزارت ورزش و جوانان و نهادهای فرهنگی میتوانند باشگاهها را برای تقویت و توسعه فوتبال زنان ترغیب کنند. از طرف دیگر نقش حامیان مالی را نباید در این زمینه نادیده گرفت.