به گزارش گروه تحلیل تفسیر، و پژوهشهای خبری ایرنا، «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق دوشنبه ۳۱ تیر ماه وارد تهران شد و از طرف «حسن روحانی» مورد استقبال قرار گرفت. وی قصد دارد در جریان این سفر با رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت وگو کند. بحث و تبادل نظر پیرامون روابط دوجانبه و راهکارهای تقویت این روابط و همچنین مسائل منطقهای مهمترین محورهای سفر عبدالمهدی به ایران است.
یکی از اهداف اصلی و اساسی نخست وزیر عراق از سفر به ایران، تقویت و توسعه روابط میان تهران و بغداد در زمینههای مختلف است؛ سفری که بدیهی است در شرایط کنونی و پس از اقدام آمریکا در اعمال تحریمهای اقتصادی علیه تهران، به مذاق واشنگتن خوش نمیآید.
سفر کنونی عادل عبدالمهدی به تهران، دومین سفر وی به ایران از زمان تکیه زدن بر مسند نخست وزیری است. اولین سفر عبدالمهدی به تهران در تاریخ ۱۷ فروردین ماه سال جاری انجام شد.
تقویت و توسعه روابط میان تهران بغداد از اهداف و محورهای اصلی سفر عادل عبدالمهدی به ایران است، چراکه در طول این سفر، مقامات دو کشور راهکارهای جدی برای توسعه و تقویت روابط دوجانبه در عرصههای مختلف را مورد بررسی قرار میدهند. پیش بینی میشود که برخلاف خواسته ایالات متحده آمریکا، نخست وزیر عراق فرصت پیش آمده را مغتنم شمرده و بار دیگر بر موضع بغداد در مخالفت با تحریمهای ضد ایرانی تأکید کند.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با «اردشیر پشنگ» کارشناس مسائل خاورمیانه و عراق به گفت و گو پرداخت.
عراق مناسبترین گزینه برای حل و فصل تنش در منطقه است
پشنگ در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت: سفرمجددعادل عبدالمهدی به تهران طی ماههای اخیر و دیدار دوباره ایشان با رئیس جمهوری و مقامات ارشد کشور، به یکی از مهمترین مسائل منطقهای و بین المللی و افزایش سطح تنش بین ایران و آمریکا و متعاقب آن نا امنی در حمل و نقل انرژی در تنگه هرمز باز میگردد .دولت عراق از یک سو ارتباط بسیار نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران دارد و از سوی دیگر هم پیمان ایالات متحده در منطقه محسوب میشود و یکی از پایگاههای مهم آمریکا در منطقه است و هنوز بخش عمدهای از استراتژیکهای دولت عراق در هماهنگی با آمریکا ترسیم میشود.
وی در ادامه افزود: نفوذ سیاسی ایران در عراق یک نفوذ غیر قابل چشم پوشی میباشد و باور بسیاری از تحلیلگران، ایران دارای نفوذ بسیار زیادی در عراق است. این مسائل باعث میشود که کشوری که حضور و نفوذ بسیاری در عراق دارند وقتی که دچار تنش یا افزایش تنش بر همدیگر شوند، باعث شود که این تنش به حوزههای نفوذ طرفین و متأثر از طرفین نفوذ پیدا کند و این یکی از دغدغههای دولت عراق است که باعث شده است که عادل عبدالمهدی بار دیگر به ایران سفر کند و از توان دیپلماسی عراق که در حال افزایش است استفاده کند و به عنوان یک بازیگر میانجی منطقهای در کنار برخی کشورهای میانجی همانند عمان نقشی را ایفا کند که از سطح تنش موجود بکاهد.
این کارشناس مسائل عراق در مورد اهمیت روابط دو کشور اظهار داشت: روابط ایران و عراق روابطی پیچیده پردامنه در حوزههای مختلفی اقتصادی، امنیتی و سیاسی میباشد که هریک از حوزهها اهمیت خاص خود را دارد اما محور اصلی این سفر به مسائل امنیتی منطقه بر میگردد. عراق می کوشد از طریق ظرفیت دیپلماتیک خود منطقه و روابطی که با کشورهای فرا منطقهای از جمله آمریکا دارد از یکسو از سطح تنش موجود بکاهد و از سوی دیگر نوعی پرستیژ سیاسی در سطح منطقه که به دلیل مشکلات داخلی از آن دور بوده است ،را افزایش دهد. به نظر میرسد در سفر عادل عبدالمهدی امنیت مسائل منطقهای در اولویت قرار گیرد.
پشنگ در مورد پدیده ایران هراسی در منطقه بیان داشت: مساله ایران هراسی دامنه بسیارگسترده ای دارد و حتی در بخشی از خود عراق چه سنی، کردی و شیعی ایران هراسی دیده میشود .افزایش تنش بین ایران و عربستان سعودی طی دو سال اخیر و تداوم خصومت بین تهران و تل آویو و افزایش تنش بین ایران و آمریکا همچنین از زمان روی کار آمدن «دونالد ترامپ» همه دست به دست همه داده که پروژههای ایران هراسی در سطح منطقه گسترش پیدا کند اما ارتباطات بسیار نزدیک رهبران عراقی با ایران که برخی این روابط دوستانه و عاطفی محسوب میشود یک فرصت جدی برای ایرانیان محسوب میشود.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: عراق به دنبال این است تا از مسائل موجود به عنوان فرصتی برای خودیابی منطقهای خود استفاده کند و در چنین فضایی عراق میتواند نقش مثبتی را در کاهش ایران هراسی در منطقه داشته باشد البته برای کاستن این مساله باید به سیاست خارجی نرم ایران هم توجه کرد. عراق این ظرفیت را دارد تا به وسیله آن از پدیده ایران هراسی بکاهد.
وی همچنین افزود: آمریکاییها فشار زائد الوصفی را به عراق، رهبران بغداد و کرد وارد کردند که روابط خودشان را با ایران به حداقل ممکن برسانند اما واقعیت موجود این است که عراق تحت فشار آمریکا، به دلیل وابستگی متقابل اقتصادی و روابط نزدیک سیاسی و امنیتی نمیتواند این خواستهها را اجابت کند حتی در خصوص کردها که در سالهای اخیر وجود تنشها و سردی روابط که بر اثر رفراندوم ایجاد شده بود در عمل میبینیم که اتفاقی نیفتاده است به نظر میرسد آمریکاییها در عمل میدانند که خواستههای آنان چندان عملیاتی نخواهد شد و یا به میزانی که میخواهند در روابط ایران و عراق عملیاتی نخواهد شد. به همین دلیل در تخفیفاتی که به کشورهای مختلف داده میشود همواره عراق از تخفیفهای بیشتری در قبال ایران بر خوردار است و این امر واقع را میدانند که برخی از امور به صورت دستوری و فشار انجام نمیشود و به نظر میرسد وابستگی متقابل اقتصادی، سیاسی وامنیتی که بین ایران و عراق ایجاد شده باعث میشود این نیاز متقابل به رغم فشار آمریکا ، روابط طرفین ادامه پیدا کند هرچند فشارهای آمریکا باعث کاهش جدی در ترانزیت و تبادل کالا و در نحو مبادله مسائل پولی بین دو کشور شده اما به رغم اینها روابط همچنان دوستانه باقی مانده است.