سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه، به منظور شرکت در نشست فوق العاده کمیسیون مشترک برجام که به درخواست فرانسه، انگلیس، آلمان و ایران برگزار می شود، راهی وین شده است.
آن گونه که سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده است نشست امروز بررسی موضوعات مرتبط با اجرای برجام در همه جوانب آن را دستورکار خود دارد. این نشست در حالی برگزار خواهد شد که تنها حدود ۳۰ روز از نشست قبلی کمیسیون مشترک برجام می‌گذرد و براساس برخی از گمانه‌زنی‌ها نشست وزرای امور خارجه ایران و گروه ۱+۴ پس از این جلسه و طی روزهای آینده برگزار خواهد شد.
سرگئی ریابکوف مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه هم درباره این نشست به خبرگزاری تاس گفت: ما درباره امکان دشوار شدن وضعیت در رابطه با اعلام قبلی گام های ایران گفت و گو خواهیم کرد. در سطح مالی اصرار خواهیم کرد که تدابیری که از سوی تهران اعلام شده میدان و عرصه کافی برای مانور سیاسی و دیپلماتیک را فراهم می کند.
وی ادامه داد: در نشست کمیسیون برجام همه مسائل دستور کار از ارزیابی اقدام های ایران بر اساس طرح تعهدات کمتر در برابر اقدامات کم گرفته تا اجرای عملی برجام را مورد بررسی قرار می دهیم.
نشست قبلی این کمیسیون در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه روز ۲۸ ماه ژوئن (هفتم تیر ماه) در حالی در وین برگزار شد که ایران در واکنش به بدعهدی های پی در پی دیگر طرف ها بخشهایی از تعهدات خود را کاهش داد و در گام نخست محدویت‌های تعیین شده در برجام در حوزه غنی سازی اورانیوم و تولید آب سنگین را بر اساس بند ۲۶ و ۳۶ برجام لغو کرد.
هرچند سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه نشست قبلی کمیسیون مشترک را گامی رو به جلو عنوان کرد در عین حال این را هم گفت که آنچه در این نشست مطرح شد، هنوز با انتظارات جمهوری اسلامی ایران فاصله بسیاری دارد.
نشست امروز کمیسیون مشترک برجام از آنجا اهمیت می یابد که بدعهدی ها و اقدامات مخرب آمریکا طی نزدیک به ۱۵ ماه اخیر تاثیرات مخربی بر این توافق بین المللی داشته است و آمریکا از هیچ اقدامی برای فروپاشی این توافق فروگذار نکرده است. تشدید بحران‌ها در خلیج فارس و افزایش فشارهای آمریکا در کنار جنب و جوش‌های فرانسوی‌ها برای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا از یکسو و کاهش تعهدات برجامی ایران موجب شده است تا چشم‌های بسیاری به نشست فردا دوخته شده باشد. اکنون این سوال مطرح است که آیا اروپایی‌ها در فاصله یک ماهه گذشته اقدام خاصی برای انجام تعهداتشان براساس برجام انجام داده‌اند؟
شمارش معکوس برای پایان فاز دوم زمان تعیین شده ایران برای برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجامی در حالی سپری می‌شود که طرف اروپایی توافق هسته‌ای همچنان مشغول فرضیه‌بافی برای ترغیب تهران به ماندن در برجام بدون بهره‌مندی از مفاد مصوب در آن است.
بیش از یک سال از خروج غیرقانونی و یکجانبه آمریکا از برجام می‌گذرد و واشنگتن با اعمال تحریم‌های ظالمانه و بی‌سابقه علیه ایران به نقش‌آفرینی مخرب در تداوم این توافق بین‌المللی می‌پردازد و به رغم ۱۵ گزارش تائید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی کامل ایران در اجرای تعهداتش در برجام، طرف‌های دیگر این توافق به ویژه اروپایی‌ها با فرار از اجرای تعهدات مندرج در برجام صرفاً به صدور بیانیه و حمایت گفتاری و نوشتاری فارغ از عمل پرداخته‌اند.
در واقع، پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، اروپا به ویژه سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان باید برای نجات این توافق بین‌المللی هر اقدامی که می‌توانستند انجام می‌دادند اما این سه کشور هرچند سازوکاری را برای ادامه مبادلات تجاری با ایران راه‌اندازی کرده‌اند، اما از عملیاتی کردن آن برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران ناتوان بوده‌اند و تهدیدات گاه و بی‌گاه آمریکا، بقای آن را با تردیدهای جدی روبه‌رو ساخته است.
با گذشت زمان و پایان زمان صبر راهبردی تهران در پایبندی کامل به تعهداتش در برجام و استفاده ایران از حقوق مندرج در این توافق بین‌المللی که تصریح بر کاهش تعهد در صورت بی‌عملی طرف دیگر دارد، گام‌های اول و دوم کاهش تعهدات برجامی ایران برداشته شده و بر اساس تاکید مسئولان جمهوری اسلامی، گام سوم این روند در صورت بی‌عملی طرف مقابل برداشته خواهد شد.
اروپا باید با ترسیم نقشه راه، باید شرایطی را فراهم می‌کرد تا ایران منافع اقتصادی پیش بینی شده در برجام از دست ندهد، اما اروپا خواسته یا نخواسته، اقدامی جدی برای انجام این کار انجام نداده است و متعاقبا، ایران نیز دیگر دلیلی نمی‌بیند که بدون حفظ منافع اقتصادی خود در برجام بماند و همچنان به آن پایبند باشد.
با این وجود، برگزاری نشست کمیسیون برجام و راه‌اندازی اینستکس در هفتم تیر ماه امیدواری‌هایی را هرچند اندک ایجاد کرده است که نشان می‌دهد اروپا نمی‌خواهد دستاوردهای خود در به دست آمدن برنامه جامع اقدام مشترک را نادیده بگیرد و همچنان در میدان پیروی و بازی کردن در زمین ایالات متحده آمریکا باقی بماند اما این کار مستلزم نقش‌آفرینی فعالانه گروه ۱+۴ و بالاخص اتحادیه اروپاست.
تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۸:۲۷
تهران – ایرنا – ۳۰ روز از آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام می‌گذرد و امروز معاونین و مدیران سیاسی ۶ عضو حاضر در برجام مجددا در هتل کوبرگ وین جمع خواهند شد که تا پیش از نشست وزرا آخرین وضعیت برجام را بررسی کنند.