دکتر«اسدالله موسوی» روز شنبه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه یکی از انواع سرطان ها، سرطان های خونی یا بدخیمی هایی با منشا مغز استخوان و خون است، افزود: سرطان های دستگاه خون ساز یا با شیمی درمانی معالجه قطعی می شوند یا پسرفت می کنند و به رمیسیون می روند که در این حالت تعداد قابل توجهی از بیماران بخصوص در سرطان های خون حاد نیاز به پیوند مغز استخوان پیدا می کنند.
به گفته این متخصص، پیوند مغز استخوان برای سرطان های خون حاد عمدتا از دهنده وابسته شامل برادر و خواهر بیمار یا اقوام درجه یک در صورتی که ازدواج فامیلی در والدین بیمار صورت گرفته باشد و یا از دهنده غیر خویشاوند صورت می گیرد.
وی اضافه کرد: در بعضی از انواع سرطان های دستگاه خون ساز مانند مایولما یا لنفوم های هاچکین و غیر هاچکین، پیوند مغز استخوان از خود بیمار متدوال است.
اهداء مغز استخوان، دردناک نیست
رئیس بخش هماتولوژی، انکولوژی و پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی در پاسخ به این پرسش که در اذهان عمومی پیوند مغز استخوان امری طاقت فرسا است که از اهدای آن سرباز می زنند، اظهار داشت: اقدام برای امر خیر اهداء مغز استخوان، شاید ما را با تحمل سختی خارج شدن از منزل و مراجعه به مراکز درمانی مواجه کند اما این که اهداء سلول های خونی که برای پیوند مغز استخوان به بیمار نیازمند باعث شود که اهداء کننده دچار بیماری شود یا عواقب خطرناکی او را تهدید کند یا دردناک است، به هیچ وجه صحت ندارد.
وی در مورد نحوه دریافت مغز استخوان یا همان سلول های خونی توضیح داد: اهدا کنندگان دارای شرایط اهداء که می خواهیم از خون آنان سلول های بنیادی تهیه کنیم، زیر دستگاهی شبیه دیالیز می خوابند و از یک رگ بزرگ خون اهداء کننده وارد دستگاه می شود و آن سلول هایی که مدنظر ما است توسط دستگاه از خون جدا شده و واردکیسه های مخصوص می شود سپس خون اهدا کننده از دست دیگر به بدن بازمی گردد. پس این تصور که عمل اهداء دردناک است به هیچ وجه صحت ندارد.
رییس بخش هماتولوژی، انکولوژی و پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی تصریح کرد: در صورتی که در خانواده بیمار و بانک اهدای سلول های بنیادی داخلی و خارجی، دهنده سازگار کامل پیدا نکنیم از بانک خون بندناف استفاده کنیم که در مرکز ما تعداد قابل توجهی خون بندناف از داوطلبان ذخیره شده و نگهداری می شود.
وی با یادآوری این مطلب که هزینه نگهداری خون بندناف در بیمارستان شریعتی، رایگان است، افزود: با توجه به این که تعداد سلول های بنیادی خون بندناف به نسبتی که جمع آوری می شود کم است، بیشتر به درد پیوند اطفال می خورد.
وی تاکید کرد:گروه خونی دخالتی در پیوند مغز استخوان ندارد و سازگاری نسجی اصل است. اگر دهنده و بیمار یا اهدا کننده از گروه خونی مشابه باشند خوب است اما اگر نبودند منعی برای پیوند نیست.
پیوند بانک مغز استخوان ایران با بانک های بین المللی
موسوی در بخشی دیگر از این گفت و گو، با بیان این مطلب که در ایران بانک پیوند مغز استخوان با عملکرد بالایی داریم که با بانک های بین المللی در تبادل است، گفت: در مرکز تحقیقات خون، انکولوژی و پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی، یک مرکز بزرگ پذیره نویسی از داوطلبان غیر خویشاوند اهدای سلول های بنیادی به بیماران نیازمند وابسته به دانشگاه تهران مستقر است. کسانی که به اهداء سلول های بنیادی به بیماران نیازمند تمایل دارند، بعد از این که فرم رضایت نامه را پر کردند، چند سی سی از خون آنان گرفته و نگهداری می شود که بر روی آن آزمایش سازگاری نسجی انجام شود.
وی ادامه داد: این اطلاعات سازگاری نسجی در سیستم ثبت می شود و وقتی بیماری نیازمند است و از خانواده، دهنده پیدا نمی کند اطلاعات سازگاری نسجی بیمار را با اهداء کننده تطابق می دهیم که در صورت سازگاری به اهداء کننده اعلام می شود که به مرکز مراجعه کند.
این متخصص با ابراز خرسندی از این که مراجعه کنندگان زیادی برای اهداء داریم خاطرنشان کرد: اما متاسفانه توان تایپینگ و نگهداری اطلاعات افرادی که مراجعه می کنند را نداریم و سرعت انجام این کار پایین است. به این دلیل که علاوه بر نبود امکانات و بودجه کافی، با کمبود نیروی متخصصی که بخواهد این کار را انجام دهد هم مواجه هستیم.
موسوی تصریح کرد: خوشبختانه با بانک های بین المللی تبادل اطلاعات سازگاری نسجی بیماران نیازمند را داریم و در صورتی که در بانک های بین المللی دهنده سازگار پیدا کنیم از آن کشورها تقاضای سلول می کنیم. آن ها هم به همین نسبت اگر بیمارانشان با اهدا کنندگان ما سازگا باشند از ما تقاضای ارسال سلول می کنند.