این انتقاد همواره از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی به دانشگاه ها وارد بوده و هست که آنها در جذب افراد تا حد زیادی سلیقه ای و گاه سیاسی رفتار می کنند.
همچنین برخی از متقاضیان جذب عنوان می کنند که انتخاب اعضا بر اساس تولیدات علمی، اسناد و مدارک دارای توان علمی بالا صورت نمی گیرد و اعمال سلیقه باعث شده که استادانی که خود را دارای شرایط لازم می دانند از این مسیر دور بمانند.
در این باره محمدرضا رضوان طلب رئیس مرکز جذب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا اینگونه توضیح داد: گاه نامه هایی از ارگان های بالادستی برای جذب برخی افراد در هیأت علمی دانشگاه ها به مرکز جذب وزارت علوم می رسد در حالی که این مسئله، کار مرکز جذب نیست. مرکز جذب یک سامانه است که متقاضیان در آن ثبت نام می کنند و سامانه موظف به ارائه پاسخ صحیح است.
رئیس مرکز جذب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نسبت به جذب سلیقه ای حتی در دانشگاه های برتر و سطح یک کشور ایراداتی وارد کرد و به ارائه آماری در خصوص جذب سلیقه ای در برخی دانشگاه ها پرداخت.
۱۱۱ نفر به جای ۴۵۹ نفر
وی در این باره اظهار داشت: در این مسئله که دانشگاه ها باید در تشخیص صلاحیت داوطلبان جذب، مستقل باشند، شکی نیست. به عنوان مثال یکی از دانشگاه های سطح یک در فراخوان جذب سال های ۹۲ تا ۹۷ تنها ۱۱۱ را تائید کرد و ۴۵۹ نفر را فاقد صلاحیت لازم علمی دانست.
معاون وزیر علوم با بیان اینکه آمار ارائه شده در پایش مرکز جذب وزارت علوم به دست آمد، گفت: در حالی آن ۱۱۱ نفر برای جذب هیات علمی تائید شدند که معدل مقاطع دکتری و پژوهش آن ۴۵۹ داوطلب رد شده بهتر از افرادی بود که پذیرفته شدند.
وی بیان داشت: با دستور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به این مسئله وارد شدیم، هر چند قصد ایجاد تنش نداریم و به دنبال رعایت حقوق افراد هستیم.
آگاهی نداشتن متقاضیان از روند شکایت
هر چند انتقاداتی به دانشگاه ها در مسئله جذب وارد است اما تعداد زیادی از داوطلبان جذب هم راه های ارسال شکایت به مراجع ذی صلاح برای پیگیری حق و حقوق و پرونده خود را نمی شناسند.
این مسئله یک نمونه عینی دارد که «جواد محمدی» دبیر هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی در این رابطه گفت: اگر فردی شکایتی در مورد پرونده خود دارد و بر این باور است پرونده‌اش شرایط اولیه جذب را دارد باید از مسیر قانونی برای شکایت اقدام کند.
وی در این باره با اشاره به مراحل قانونی شکایت متقاضیان جذب اظهار داشت: بر اساس مسیر قانونی، فرد ابتدا باید به هیات اجرایی جذب در دانشگاه شکایت کند و اگر قانع نشد این شکایت را نزد هیات مرکزی جذب در وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا دانشگاه آزاد اسلامی می‌برد.
دبیر هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در صورتی که مشکل فرد در این هیات هم برطرف نشد در نهایت شکایت در کارگروه رسیدگی به شکایات هیات عالی جذب این شورا مطرح خواهد شد؛ در این کارگروه نمایندگان دو وزارتخانه یاد شده و دانشگاه آزاد اسلامی، نماینده دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و یک نماینده حقوقی از هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور دارند و پرونده ها را در یک جمع خارج از مجموعه جذب وزارتخانه یا دستگاه ذیربط بررسی می‌کنند.
ارسال ۲۵۰ شکایت به شورای عالی انقلاب فرهنگی
به گفته محمدی، کارگروه هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس واقعیت و حقی که دانشگاه یا فرد متقاضی دارند، رای صادر می کند؛ معمولاً رأی صادر شده مرضی الطرفین بوده و همه قبول دارند که رأی منصفانه است.
وی خاطرنشان کرد: برخی متقاضیان از این مسیرهای قانونی بی اطلاع هستند و در صورتی که متقاضیان جذب احساس کنند بر اساس شکایت شان حقی از آنها ضایع شده است در سفرهای استانی یک هیات بازرسی از سوی هیات عالی جذب به دانشگاه اعزام و پرونده ها بررسی می شود.
دبیر هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد رسیدگی این هیات به شکایات متقاضیان جذب نیز اظهار داشت: از سال ۹۴ تاکنون بیش از ۲۵۰ شکایت به هیات عالی جذب ارسال و برای ۱۵ تا ۲۰ درصد این پرونده‌ها رأی صادره منجر به جذب افراد شده است.
اختیار کامل دانشگاه ها در جذب
هر چند داوطلبان جذب هم می توانند نسبت به پیگیری پرونده جذب شان از دانشگاهی انتقاد یا حتی شکایت کنند اما محمدی تاکید دارد که دانشگاه ها در اعلام نیاز برای عضو هیات علمی، مصاحبه، انتخاب افراد اصلح همچنین در تمام فرایند جذب هیات علمی اختیار کامل دارند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود استقلال دانشگاه ها در جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر روند جذب در دانشگاه ها و هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوع رسیدگی به شکایات نظارت دارد.
اعلام نیاز اساتید متناسب با درخواست دانشگاه ها نیست
دبیر هیات عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از این گفت و گو این نکته را هم یادآور شد که دانشگاه ها را موظف به طی کردن این فرایند برای تمام متقاضیان کرده‌ایم اما برخی از متقاضیان شرایط اولیه را ندارند؛ به عنوان مثال دانشگاهی در رشته مهندسی پزشکی اعلام نیاز می کند اما داوطلب جذب در رشته دیگری ثبت نام کرده است.
وی افزود: در همان غربالگری اولیه برخی دانشگاه‌ها اعلام می کنند تنها افرادی را می پذیرند که دانشگاه محل تحصیل آنها همتراز با سطح علمی دانشگاه مقصد باشد. در این زمینه بررسی سطح علمی افراد متقاضی برای جذب هیات علمی کاملاً در اختیار دانشگاه قرار دارد و دانشگاه در این زمینه مختار است.
محمدی تاکید کرد که بیشتر پرونده ها در هیات های مرکزی جذب وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حل و فصل می شود.
هر چند در فرایند جذب هیأت علمی هیچ حقی از دانشگاه ها سلب نمی شود و وزارت علوم برای هیچ دانشگاهی در زمینه جذب هیأت علمی، گزینه ای را تعیین نمی کند اما این وزارتخانه معتقد است در انتخاب ها عدالت باید رعایت شود./